Ik waardeer de stijl en het lef, maar de rauwheid en de heftigheid waren voor mij meer vermoeiend dan verrijkend.

Onlangs las ik eindelijk Het smelt van Lize Spit. Het verhaal volgt Eva, die opgroeit in het kleine Bovenmeer, samen met twee jongens die in hetzelfde jaar zijn geboren. Hun jeugd is hecht maar ook broeierig; wanneer de puberteit inzet, kantelen de verhoudingen en worden spelletjes langzaam maar zeker wreed. Dertien jaar na een snikhete en ontspoorde zomer keert Eva terug naar haar geboortedorp met een blok ijs in haar kofferbak. Vanaf dat punt verschuift de macht: dit keer bepaalt zij de regels.

Mijn eigen leeservaring begon stroef. In het eerste deel voelde ik de herinneringen van Eva vooral als losse stukken die nog niet goed op hun plek vielen. Ik luisterde het boek als audioboek, meestal tijdens het uitpakken van dozen, en merkte dat mijn gezicht soms automatisch reageerde: fronsend, met opgetrokken wenkbrauwen of zelfs met open mond tijdens scènes die echt schokten. Lize Spit weet sfeer en spanning goed op te bouwen, maar soms vond ik het bijna té. De grofheid waarmee de veertienjarigen worden neergezet, ging voor mij over een grens. Ik begrijp dat pubers niet voortdurend onschuldig zijn, maar de extremen in dit boek ervaarde ik als onevenredig hard. Een paar jaar ouder was geloofwaardiger geweest en had mij misschien minder uit het verhaal gehaald.

Toch moet ik toegeven dat het verhaal knap geconstrueerd is en dat de spanningsboog werkt. Alleen: het is niet míjn boek. Ik waardeer de stijl en het lef, maar de rauwheid en de heftigheid waren voor mij meer vermoeiend dan verrijkend. Ik ben ergens blij dat ik het ervaren heb, maar ik ga het niet snel opnieuw oppakken.