Een confronterende spiegel

Wat als Jezus weer terugkeert naar de aarde? Dit concept, met weliswaar een moderne Jezus, hebben Maurits van Es en Andrew Crofts uitgewerkt in de roman ‘Zeg maar Joe’ (vertaald door Frank van der Knoop en Janet Limonard-Harkink). De roman begint met een apocalyptisch karakter: het is twaalf minuten lang pikkedonker op aarde en dan is er ineens in Nieuw-Zeeland een man die beweert dat hij de Zoon van God is. Hoe kijkt Jezus naar onze wereld? Wat wil hij veranderen en hoe?

Wat onwijs sterk aan deze roman is, is de geloofwaardigheid. Dat klinkt gek, omdat het bijna een absurdistisch idee is: Jezus 2000 later terug op aarde. Door de reacties van wereldleiders, burgers, de elite en militairen super typerend en realistisch neer te zetten, wordt het verhaal geloofwaardig en dat is knap. De uitwerkingen zijn echt goed toegespitst op deze tijd en het is bijna beschamend om te lezen hoe wantrouwig, leugenachtig en kapitalistisch men re(a)geert. Een personage vreest “dat zelfs tijdens een globale pandemie of na een verwoestende meteorietinslag ze niet goed zouden samenwerken, maar allemaal op eigen houtje zouden proberen te managen.” (2020: 126)

Tevens wordt de lezer ook in spanning gehouden. Ten eerste blijf je nieuwsgierig hoe het beeld van de wereldbevolking is over Jezus. Hoe reageren religieuze machthebbers op Jezus, bijvoorbeeld moslims? In hoeverre zien politieke machthebbers Jezus als een bedreiging, zoals de president van Amerika? Echter krijgt die tweede vraag op een gegeven moment een beetje de overhand. Naarmate het verhaal vordert gaat het meer om de politieke leiders dan Joe en zijn volgelingen, die zijn aan het einde een beetje naar de achtergrond verdwenen. Daarnaast worden op een leuke en herkenbare wijze de details van Jezus verwerkt in de roman, onder andere zijn twaalf apostelen. Al snel geeft Jezus aan dat iemand hen gaat verraden, maar wie? Ook die vraag houdt de lezer bezig en zorgt voor spanning.

Ten slotte zet dit boek de lezer aan het nadenken. Via de blik van een buitenstaander bekijkt de lezer de aarde. Het is een confronterende spiegel van de wereld zoals hij nu is. Aan de andere kant is dit ook een beetje het mankement van deze roman. Hoe interessant de visies en ideeën zijn, soms is het niet heel prettig gepresenteerd aan de lezer. Lange monologen of een interview met lange antwoorden maken het soms een beetje taaie of zelfs droge kost om te lezen. En dat is jammer, omdat de boodschap die erin zit heel boeiend, actueel en broodnodig is. Door deze manier van presenteren is de lezer zich ook erg bewust dat het een beschouwende tekst is.

Samenvattend is dit een roman die onwijs actueel, confronterend en een beetje absurdistisch is. Met de juiste toon weten de auteurs een serieus probleem toch luchtig en beschouwend te bespreken. Het boek leest vlot weg, op de soms lange monologen na, en zet de lezer nadat het boek uit is nog aan het denken. Na deze roman gelezen te hebben kun je eigenlijk niet wachten totdat het daadwerkelijk 12 minuten pikzwart in de wereld wordt en Jezus de mensheid wakker schudt.