Een dikke vijf sterren voor dit fantastische boek over eilanden

Eilanden fascineren en prikkelen je fantasie. Dat dacht ook de jonge Adwin de Kluyver. Toen hij als jonge jongen dan eindelijk naar een eiland zou gaan, was het zo warm in Nederland dat de ven was opgedroogd en het eiland geen eiland meer was. ‘Alle magie van het eiland was weg’, schrijft de teleurgestelde De Kluyver. Dat was een leuke binnenkomer in zijn boek, je voelt de teleurstelling, en zit ook gelijk helemaal in het boek.
Adwin de Kluyver bleef verlangen naar eilanden en het resultaat is dit geweldige boek De eilanden van goed en kwaad. Waarom het boek die titel kreeg wordt langzaam duidelijk. Voor de een is een eiland een paradijs, maar eilanden zijn ook veel gebruikt voor de meest bizarre experimenten. Zo is er een Duits echtpaar dat naar de Galapagoseilanden gaat om een eigen paradijs te beginnen, maar ze worden voortdurend gestoord door mensen die ook op ‘hun’ eiland willen wonen en een barones die zich het eiland toe-eigent. Dat is het eerste lange verhaal in het boek dat gelijk iets hilarisch, maar ook iets bizars en tragisch heeft.
Het boek is verdeeld in 13 hoofdstukken, die hij Isolario’s (book of islands) noemt. Ieder hoofdstuk wordt voorafgegaan aan een Eilandcompendium, dat zijn feitjes over eilanden en korte verhalen over eilanden. Dat maakt het boek zo mooi, er staan zoveel feiten in over eilanden dat je aan het eind van het boek het gevoel hebt dat je alles weet over eilanden. De Mata-Hari-geit, de astronauteneilanden, een konijnenparadijs, een miltvuureiland, een verzonnen eiland, een eiland op de datumgrens en ga zo maar door.
Wat ik erg leuk vond is dat ik op een van de eiland ben geweest die beschreven is in een lang hoofdstuk. Clare Island voor de kust van Ierland. Ik heb daar nb met een archeoloog rondgelopen. De Kluyver omschrijft het als een van de meest onderzochte eilanden, niet alleen het eiland, maar ook de eilanders. Dat was zo erg dat op Britse universiteiten de schedels van deze eilanders vergeleken werden met een Afrikaans aapmens.
Ook mooi is het verhaal over William Hesketh Lever die op een van de Hebriden (Harris en Lewis) voor de Schotse kust een utopisch eiland wilde creëren. Hij stopte als eerste vis in blik en om dat te kunnen verkopen kocht hij overal viswinkels op, zodat ze zijn producten zouden verkopen. Hij wilde hiertoe op Lewis een fabriek neerzetten waar de eilanders konden werken, hij wilde huizen voor hen bouwen, winkels, recreatie en een 6-daagse werkweek zodat de arbeiders ook tijd hadden om te ontspannen. Alleen was hij vergeten te vragen wat de eigenzinnige eilanders zelf wilden.
Dit is een boek om langzaam te lezen, er staan zoveel feiten in. Geen moment heb ik me verveeld bij het lezen van dit boek. Van mij krijgt het een dikke 5 sterren.