Lezersrecensie
Bloemrijke taal onthult een zwarte bladzijde
Dunkelblum zwijgt is een grote puzzel. Je moet je hoofd er goed bijhouden om geen stukje te missen. De enorme namenlijst zul je tijdens het lezen regelmatig raadplegen om de verhoudingen en verbanden te gaan en blijven zien.
‘In Dunkelblum hebben de muren oren, de bloemen in de tuinen hebben ogen, ze draaien hun kopjes alle kanten uit om maar niets te missen, en het gras registreert met zijn snorharen elke stap die wordt gezet.’
Zo begint Dunkelblum zwijgt en daarmee weet je dit wordt een bijzonder boek. In Dunkelblum houden ze elkaar goed in de gaten, ze weten alles van elkaar, er wordt geroddeld, maar er wordt vooral veel verzwegen. Dat komt goed tot uiting in de vertelstijl. Als lezer heb je het druk, je weet dat er in Dunkelblum iets verschrikkelijks is gebeurd aan het eind van de 2e WO. Maar wat precies en wie daarvoor verantwoordelijk zijn, zul je pas zien als je tussen de regels doorleest en alle puzzelstukjes die langzaam vrij komen in elkaar past.
Eva Menasse gebruikt mooie en rake formuleringen, het vuistdikke boek staat er vol mee. Een aantal voorbeelden:
‘De vraag of het kwaad echt bestaat, in een pure, zichzelf voedende vorm, is ouderwets, quasireligieus en nergens goed voor….We moeten hoe dan ook accepteren dat in zeldzame gevallen ongunstige omstandigheden en een inslecht karakter op een dusdanige manier samenkomen dat er een mens als een gevaarlijk wapen ontstaat… Zo iemand was Horka’
‘Met slaande deuren had hij het huis verlaten, omdat hij in zijn woede wel de juiste vragen wist te stellen, maar uit dramaturgische overwegingen de antwoorden niet kon afwachten.’
‘Je over dingen verbazen betekende dat je niet goed genoeg had gekeken, niet alle afzonderlijke posten op de rekening in beschouwing had genomen. Jezelf verbazen kwam net iets na verrassing, en verrassingen dienden al helemaal vermeden te worden.’
‘Overal stonden mensen voor het raam naar buiten te kijken; ze konden elkaar niet zien, maar misschien vermoedden sommigen wel dat ze niet echt alleen waren, maar gewoon toevallig ieder voor zich.’
‘Maar herinneren dat kunnen eigenlijk alleen zij die erbij waren!’
Naast het hoge puzzelgehalte vragen ook dit soort formuleringen erom dit boek langzaam tot je te nemen. Zo onthult zich vanuit bloemrijke taal een zwarte bladzijde uit de geschiedenis.
‘In Dunkelblum hebben de muren oren, de bloemen in de tuinen hebben ogen, ze draaien hun kopjes alle kanten uit om maar niets te missen, en het gras registreert met zijn snorharen elke stap die wordt gezet.’
Zo begint Dunkelblum zwijgt en daarmee weet je dit wordt een bijzonder boek. In Dunkelblum houden ze elkaar goed in de gaten, ze weten alles van elkaar, er wordt geroddeld, maar er wordt vooral veel verzwegen. Dat komt goed tot uiting in de vertelstijl. Als lezer heb je het druk, je weet dat er in Dunkelblum iets verschrikkelijks is gebeurd aan het eind van de 2e WO. Maar wat precies en wie daarvoor verantwoordelijk zijn, zul je pas zien als je tussen de regels doorleest en alle puzzelstukjes die langzaam vrij komen in elkaar past.
Eva Menasse gebruikt mooie en rake formuleringen, het vuistdikke boek staat er vol mee. Een aantal voorbeelden:
‘De vraag of het kwaad echt bestaat, in een pure, zichzelf voedende vorm, is ouderwets, quasireligieus en nergens goed voor….We moeten hoe dan ook accepteren dat in zeldzame gevallen ongunstige omstandigheden en een inslecht karakter op een dusdanige manier samenkomen dat er een mens als een gevaarlijk wapen ontstaat… Zo iemand was Horka’
‘Met slaande deuren had hij het huis verlaten, omdat hij in zijn woede wel de juiste vragen wist te stellen, maar uit dramaturgische overwegingen de antwoorden niet kon afwachten.’
‘Je over dingen verbazen betekende dat je niet goed genoeg had gekeken, niet alle afzonderlijke posten op de rekening in beschouwing had genomen. Jezelf verbazen kwam net iets na verrassing, en verrassingen dienden al helemaal vermeden te worden.’
‘Overal stonden mensen voor het raam naar buiten te kijken; ze konden elkaar niet zien, maar misschien vermoedden sommigen wel dat ze niet echt alleen waren, maar gewoon toevallig ieder voor zich.’
‘Maar herinneren dat kunnen eigenlijk alleen zij die erbij waren!’
Naast het hoge puzzelgehalte vragen ook dit soort formuleringen erom dit boek langzaam tot je te nemen. Zo onthult zich vanuit bloemrijke taal een zwarte bladzijde uit de geschiedenis.
4
Reageer op deze recensie