Dromen zijn bedrog

Tinka is een onstuimige 15-jarige die ervan droomt om topmodel te worden. Ze gedraagt zich wild en roekeloos op feestjes, flirt en drinkt. Gelukkig kan ze rekenen op haar hartsvriendin Vivi, haar bewaarengel en behoedster voor problemen. Tot Vivi het laat afweten, ze heeft een afspraakje. De balorige Tinka vertrekt alleen naar een fuif van ouderejaars, waar ze stoer meedoet aan een opbod van wodka drinken en wiet roken. Het loopt lelijk uit de hand…

De Duitse Annette Mierswa (1969) is een creatieve duizendpoot: ze werkte bij film, theater en kranten voor ze kinderboeken ging schrijven. Eentje, Lola auf der Erbse, werd verfilmd. In thuisstad Hamburg begeleidt ze kwetsbare jongeren in therapeutische schrijfworkshops. Dat ze pubers en hun leefwereld goed begrijpt, reflecteert zich in haar twee YA-boeken. Niet jouw girl grijpt terug op haar eerdere boek Instagirl; het verhaal van de antagonist, bad girl Kim, wordt nu vanuit haar perspectief verteld. Merel de Vink vertaalde beide boeken naar een mooi Nederlands.

Kim is de nieuw gecreëerde identiteit van Tinka: ze verandert van school, breekt met haar oude vriendenkring en verschuilt zich achter een koel, perfect opgemaakt masker. Zo wordt ze de 'bitch' uit Instagirl die Isi domineert en zelfdestructief gedrag vertoont.

'… nu hield ik me niet alleen bezig met haar outfit, maar bewerkte ik ook haar foto’s, stelde ik een voedingsschema op om haar vetrolletjes weg te krijgen en maakte stiekem een profiel voor haar aan op Tinder.'

Mierswa heeft met Tinka/Kim een boeiend personage neergezet: ze is zowel brutaal, onuitstaanbaar en wreed als kwetsbaar, in de war en een zoekende tiener. Je keurt haar gedrag niet goed, maar je kunt haar wel begrijpen. Slechts enkele scènes zijn nodig om het beeld van de vroegrijpe tiener bij te stellen: de hint naar iets uit het verleden, de 'oom Freddy'-zaak en het zich herhaaldelijk ontsmetten van de handen als er ook maar over jongens gepraat wordt. Mooi is dat de lezer geen tekst en uitleg krijgt, sprekende beelden tonen hoe ze zich voelt:

'Alleen het schaduwmonster was daar niet van onder de indruk. Het jaagde elke nacht opnieuw op me, blies zijn hete adem naar me toe, tot al het elfenstof verschrompelde tot een hoopje as. ’s Ochtends herrees de feniks. ‘s Nachts stierf hij in honderdvoud.'

Tinka wordt toevallig ‘ontdekt’ door Mick, een modefotograaf die haar een proeffotoshoot aanbiedt en haar voorstelt aan Dan Bradley, de man achter 'Perfect Girl'. Haar grote droom lijkt uit te komen. Haarscherp tekent Mierswa het proces van verleiding, inpalmen en ten slotte (machts)misbruik. Handig spelen de modegoeroes in op hun bekende imago – de belofte van uitverkoren te zijn, uniek te zijn.

'Het is niet zo eenvoudig om nieuwe modellen te vinden die echt geschikt zijn.'

'Ik ga jou groot maken. Je bent geweldig.'

De auteur wijst op het normvervagend effect van TV-programma’s zoals 'Perfect Girl', waar de kandidaten absurde proeven moeten ondergaan die ze ver over hun eigen grenzen duwen. Alles voor de kijkcijfers, gevolgd door de vette cheques van sponsors.

'… ze zich moeten uitkleden, bij een ijzige wind op een strand moeten huppelen, misschien wel met een naakt mannelijk model erbij… en dat er aan het eind maar één kan winnen.'

Het grote thema in het boek is het misbruik in de modebusiness, toch ziet de lezer een veelvoud aan ‘moeilijke’ onderwerpen voorbijkomen zoals aanranding, dwangneurose, zelfmoordgedachten en drank- en drugsgebruik. Het is dankzij de vlotte pen van de schrijfster, haar beeldige en beeldende taal, scherpe observaties dat dit niet doorweegt. Door het verhaal vanuit het ik-perspectief van Kim uit te tekenen, volgt automatisch nuance en begrip. En kan de jeugdige lezer zichzelf spiegelen en zich de vraag stellen: 'wat zou ik doen?'

Annette Mierswa schreef met Niet jouw girl een boeiend en gelaagd verhaal over een rebelse tiener die botst met de wereld rondom haar, en kennismaakt met een ranzige waarheid achter de schone schijn van de modellenwereld.