Soms komt de waarheid te laat !

Bij spannende verhalen die zich afspelen aan de randen van de Tweede Wereldoorlog, denk je in de eerste plaats aan Philip Kerr, de breed gewaardeerde Schotse auteur die sinds 2018 door de literaire wereld gemist wordt. Hij combineerde gedegen research met uitgediepte personages en een beklijvend plot. Ook de Nederlandse schrijver Duco Hellema is deskundig op het gebied van nazisme en Koude Oorlog. In het derde deel van zijn reeks rond jurist Bob De Winter verbindt hij de voor- en naoorlogse tijden rond een karakter met een gewetensconflict.

MET GEVAAR VOOR EIGEN LEVEN
Als de overleden moeder van advocaat Bob De Winter haar zoon een enveloppe met een gecodeerde tekst nalaat, is zijn nieuwsgierigheid meteen geprikkeld. Het is duidelijk dat de cryptische informatie alles te maken heeft met haar verleden als lid van de Rode Hulp, een communistisch geïnspireerde organisatie die zich in de late jaren '30 bekommerde om antifascistische Duitsers. De vluchtende nazi-opposanten werden in Duitsland opgehaald, vaak door mevrouw De Winter bij wie ze ook een tijdje mochten logeren. Op een dag loopt er iets mis, héél erg mis.

Tien jaar later leidt de moeizame ontrafeling van de waarheid naar mede-activisten en zelfs naar een hoge veiligheidsfunctionaris van de voorloper van de DDR die in 1949 zijn officiële naam kreeg. Tijdens deze ongemakkelijke ontmoetingen houden de getuigen de kaken op elkaar. Met dank aan de drammerigheid van De Winter lost hier en daar iemand sporadisch een stukje van de puzzel. De angst om te praten heeft vooral te maken met de gewijzigde internationale verhoudingen. De begrippen goed en fout kregen een andere invulling na de oorlog. Het Westen, en dus ook Nederland, was al lang geen vriendjes meer met de communisten. Als je een rood hart had, hield je je dus maar beter gedeisd. Of speelde nog een ander facet een rol? Niet alles is politiek...

MACHTSVERTOON
Van een politicoloog met een bijzondere belangstelling voor de periode van gewapende vrede tussen de kapitalistische en communistische wereld, verwacht je natuurlijk een goed gestoffeerde achtergrond. In 'Rode hulp' komt de leergierige lezer geregeld aan zijn trekken, vooral als Duco Hellema je meeneemt naar Berlijn. Hoewel er in de stad wordt gedanst en gedronken, liggen de wijken nog grotendeels in puin. Een faire reden om elkaar onder de glinsterende kroonluchters van Café Wien en de Tanzhalle te ontmoeten.

Heel wat grimmiger is de sfeer aan de grens met de Sovjetzone. Daar patrouilleren militairen tussen het prikkeldraad en de stalen hekken. Pas een jaar of dertien later zal het IJzeren Gordijn het Westen en Oosten ondoordringbaar van elkaar scheiden. Intussen nemen de communisten de concentratiekampen van de nazi's over en bieden de Amerikanen een oud-nazi een baan aan bij hun inlichtingendienst.

OOK HET DOORGEEFLUIK IS BELANGRIJK !
Staat een boeiend thema ook garant voor een klasseboek? Jammer genoeg niet. Vooral de eerste helft van dit plot mist vaart en aantrekkingskracht. Bovendien blijft de psychologische uitwerking ondermaats. De hoofdfiguur leeft in een vlakke, robotachtige geesteswereld. Ook het stuntelig in elkaar vloeien van de eerste en tweede verhaallijn is een romantechnische tekortkoming. Zoveel andere auteurs beheersen dit kunstje perfect! En wat gezegd van de taal en stijl? Simplistisch, pover, kaal...

Ondanks de punten van kritiek is 'Rode hulp' een onderhoudend verhaal over door elkaar heen lopende lijnen van goed en kwaad en over burgers die het recht in eigen hand nemen. Een spannend concept maar zonder Kerr-virtuositeit!
Lees meer op: https://inktkoelie.blogspot.com/