Het blijft bij een reeks van gebeurtenissen

In De verschrikkelijke jaren tachtig volgen we het leven van een commune in Rotterdam door de ogen van de achtjarige ik-persoon. Gedurende zes jaar zien we wat er gebeurt in de commune en hoe de omgeving daar op reageert, zo komen de kinderen uit de commune bijvoorbeeld in aanraking met de kinderbescherming. ‘Ome’ Bert woont samen met vier vrouwen in de commune en de kinderen groeien op als broers en zussen, alhoewel ze geen biologische verwantschap met elkaar hebben. De ik-persoon trekt vooral op met Donnie, die het plan verzint om samen weg te lopen.

De hoofdstukken zijn kort, soms bestaan ze slechts uit één of twee alinea’s. De zinnen zijn eveneens kort en eenvoudig. Wat dat betreft passen ze bij het perspectief van de jonge verteller, alhoewel het taalgebruik niet echt kinderlijk is.

De commune waarin de ik-persoon opgroeit zorgt voor een intrigerende setting. Door alle gebeurtenissen die de verteller voorbij laat komen, krijg je als lezer een uitgebreid beeld van hoe dit kind opgroeit. Dat maakt wel dat je af en toe hoofdschuddend zit te lezen, want het wordt regelmatig duidelijk dat dit toch echt geen omgeving voor een kind is om in op te groeien.

Helaas blijft het bij een reeks van gebeurtenissen. Echt een verhaal wordt het niet, het is meer een beschrijving van het leven in de commune. De plannen om weg te lopen zijn wel een terugkerend thema, maar vormen niet echt een verhaal. Bovendien wil de ik-persoon eigenlijk helemaal niet weglopen, wat aangeeft dat dit kind het zo verschrikkelijk nu ook weer niet vindt. De meeste gebeurtenissen worden ook wat afstandelijk beschreven, lijken niet heel veel met de hoofdpersoon te doen. Dit houdt de lezer ook wat op afstand.

Aan het einde weet Kamps de lezer nog wel echt te verrassen met een nieuw stukje informatie. Dat levert een interessante vraag op: Als je dit eerder had geweten, had je het boek dan anders gelezen en ervaren? De setting en verrassing aan het einde van het boek zijn interessant, maar weten toch niet volledig te compenseren voor het gebrek aan verhaallijn en emoties.