OORLOGSTRAUMA IN MEERDERE GENERATIES......

Na het schrijven van meerdere thrillers heeft Marion Pauw zich nu toegelegd op een roman, waarin ze waargebeurde feiten inbedt in fictie; mede door de verrassende invalshoek geeft dat een originele aanvulling aan het al enorme aanbod van boeken gerelateerd aan de Tweede Wereldoorlog.

"Toe, Charlene...ik ben zo bang. Maar je moet toch nooit laten merken dat je bang bent? vraag ik. Aan andere mensen niet, zegt ze. Maar bij jou kan het wel. Jij bent een deel van mezelf."

"Ze heeft een rare blik in haar ogen. Alsof er niemand meer thuis is in haar lichaam".

Het verhaal kent drie verhaallijnen:
Alma, met een kampverleden in Auschwitz en overlever daarvan, wordt na 50 jaar noodgedwongen herenigd met haar stiefdochter Charlene. Er is geen andere mogelijkheid en beide dames zullen het een weekend lang met elkaar moeten doen. Alle oud zeer, herinneringen uit het verleden en de verhalen uit Auschwitz komen naar boven.

Afwisselend in hoofdstukken, gerangschikt in tekst en nummer, worden het heden, verleden in Auschwitz en verleden in de jeugdjaren van Charlene behandeld. Dit laatste in de vorm van flashbacks.
Het is ten allen tijde in het boek duidelijk waar je je in de tijd bevindt en om dat goed neer te zetten bedient Marion Pauw zich van een soepele, makkelijk leesbare schrijfstijl.

In de loop van het boek wordt duidelijk dat Alma haar trauma uit het concentratiekamp projecteert op haar stiefdochter, met de gedachte dat wat ik allemaal heb gemist en in mijn jeugdjaren niet heb kunnen doen, in alle overvloed op Charlene wordt uitgestort.
De onverkwikkelijkheden die daarbij plaatsvinden, voedsel en hygiëne zijn heel belangrijk, hebben de kenmerken van kindermishandeling.
Daarbij is het schrijnend om te zien dat de vader van Charlene wegkijkt en het niet voor zijn dochter opneemt, maar voor zijn nieuwe vrouw.

"En dan? Moet ik zeggen: Alma, wat vervelend voor je. Nu snap ik waarom je je vroeger zo afschuwelijk hebt gedragen? Moet ik alles maar vergeven en vergeten?

Charlene heeft uiteindelijk het contact met haar stiefmoeder en vader verbroken en is in continue twijfel hoe zich hieromtrent te gedragen.
Haar dochter Sofia speelt daar een kwalijke rol in; zij dwingt haar moeder als het ware om de confrontatie met Alma aan te gaan, waarbij woede, ongeloof, pijn en wraak belangrijke thema's zijn.

"Mijn wrok voor Alma is als een kogel die beter kan blijven zitten omdat het verwijderen ervan alleen maar meer schade zal veroorzaken".

De episoden uit het verleden van Alma welke zich in Auschwitz afspelen, worden door Marion Pauw zakelijk, vlak en zonder enige franje opgeschreven. Gevolg is dat de emotionele component die zo vaak bij dit onderwerp aanwezig is wegvalt, en er bijna een ooggetuigenverslag ontstaat over Barak 10, het deel waar de experimenten werden uitgevoerd op zo'n 200 vrouwen.

"Meer bot dan mens, meer huid dan vlees...Om hen heen soldaten. Harde koppen. Er werd geschreeuwd, er werd met knuppels geslagen. Ik denk dat we niet konden geloven dat dit echt gebeurde."

Het verhaal over Auschwitz is secundair aan het verhaal over de intermenselijke relatie tussen Alma en Charlene. Het is diep triest te zien hoe Alma, bewust of onbewust, haar trauma botviert op de jonge Charlene.
Gruwelijkheden zonder persoonlijke beleving in zowel Auschwitz als in de jeugd van Charlene worden feit voor feit weergeven....

"Alma is knettergek. Ze heeft in een kamp gezeten, maar daar praten we niet over."

Bovenstaande zin geeft de kern weer waar het in dit boek ook voor een belangrijk deel over gaat: overlevenden uit het concentratiekamp (ook in Nederlands Indië) praten er nooit meer over en gaan op hun eigen manier om met hun trauma, daarbij ongemerkt hun kinderen en kleinkinderen belastend en beschadigend......
Is dit een taboe, jazeker !, maar een taboe wat nog steeds actueel is en vaker op oudere leeftijd tot uitbarsting komt.
Het is zeer treffend hoe Marion Pauw dit in dit boek heeft kunnen weergeven, naast het natuurlijk altijd blijvende feit dat deze verhalen verteld en opgetekend moeten blijven worden!!!!

"Dat ik weerzin voel, zegt iets. Iets over Alma, iets over mij en iets over hoe wij ons tot elkaar verhouden...."

En dat is wat mij betreft het belangrijkste thema van dit boek....blijven we in kringetjes ronddraaien of kunnen we uit de vicieuze cirkel stappen en onszelf daar mogelijk mee helpen of zaken toch verwerken...?

"HEEL EVEN VOELDE IK HOOP. EVEN MAAR....". En dat geldt voor alle drie de hoofdpersonen...Alma, Charlene en Sofia......

Een prachtig boek, gemakkelijk leesbaar, met een controversieel onderwerp.....zeer de moeite waard om vanuit dit perspectief deze problematiek te beschouwen !!!