Schotse roadtrip van gewicht

Cardboard Cowboys. Op de cover een klassieke gitaar en muzieknoten die eromheen getekend zijn. De titel heeft hetzelfde ritme als Rhinestone Cowboy, een countryklassieker uit de jaren '70. En dat is niet toevallig (zie blz 87). Ook de rugzak, de blikjes IrnBru (typisch Schotse frisdrank) en de handboeien op de cover zijn van belang. Dat het om een Schotse roadtrip gaat, staat ook op de cover: van Glasgow naar Aberdeen naar Peterhead.
Hoofdpersoon Lenny (12) is dik. Hij wordt ermee gepest en het zit hem zelf ook in de weg. Nee, neem dan zijn grote broer Frankie (17), met zijn knappe gezicht, buikspieren en ruige kinstoppels. Maar er is gedoe met Frankie. Hij woont even niet thuis en pas vanaf bladzijde 119 wordt beetje bij beetje prijsgegeven wat er is gebeurd. Ook dat heeft allemaal met de pesterijen van Lenny te maken.
Lenny zit er maar mee. Hij zou nóóit Frankie willen zijn, maar haat eigenlijk ook waar hij nu zelf in zit. Hij spijbelt en ontwijkt zijn ouders. Totdat hij een dakloze, Bruce, ontmoet, is er niemand waar hij zijn ellende aan kwijt kan en die echt naar hem luistert.
Bruce helpt Lenny om weer grip op zijn leven te krijgen. Hij neemt het voor hem op en maakt Lenny weerbaarder. Samen ondernemen ze de trip naar Peterhead, waar Frankie in de jeugdgevangenis zit.

Dit had gemakkelijk een boek vol slachtoffers kunnen worden. Maar omdat we het verhaal lezen met de ogen en het hoofd van Lenny die nog onervaren is en soms kinderlijke oplossingen voorstelt om uit de problemen te blijven, heeft het boek iets tragikomisch. Zo vindt Lenny het helemaal geen punt dat Bruce zijn maatje is. Maar Bruce, als volwassenen, weet dat hier door de maatschappij ook anders tegenaan gekeken kan worden en gaat daar verantwoordelijk mee om.

Dit boek zit vol thema's die zorgvuldig in het verhaal zijn geplaatst en goed worden uitgewerkt. Het is zeker niet alleen maar een boek over vriendschap vs pesten. Het gaat ook over school, gezin, muziek en poëzie (doorheen het boek maakt Lenny veel haiku), anders zijn, verdriet, hoop, jezelf ontdekken, zinloos geweld en jeugdcriminaliteit.
Heftig hier en daar, maar Lenny is een innemende knul die je een goede toekomst gunt. Ervaren lezers in de bovenbouw zullen het boek kunnen waarderen, maar ik denk dat het meer geschikt is voor 12-15 jarigen.