Moeilijk om warm voor te lopen

Kundera begint De ondraaglijke lichtheid met de eeuwige wederkeer van Nietzsche. De gedachte dat het leven zichzelf herhaalt. Daar tegenover zet hij het standpunt dat iedereen maar een keer leeft en dat leven (of de tijd) zich rechtlijnig voortbeweegt.

Grappig natuurlijk dat Kundera zijn uiterste best doet om die lineariteit te onderbreken in zijn roman. Veel van de gebeurtenissen worden vanuit verschillende invalshoeken in verschillende hoofdstukken bekeken. Hierdoor (SPOILER) zijn Tomas en Tereza ergens op tweederde van het boek overleden, terwijl ze in het laatste hoofdstuk nog een soort van lang en gelukkig leven.

De niet lineaire verhaalstructuur is prachtig. Daarnaast zie je bij de keuzes die zijn hoofdpersonen maken lichtheid en zwaarte terugkomen. Technisch gezien is het een bijzonder knap boek, toch liep ik er niet echt warm voor. In eerste instantie begreep ik niet zo goed waarom. Na er nog eens een nachtje over geslapen te hebben dank ik dat ik het begrijp. De karakters van de vier hoofdpersonen zijn niet erg ingevuld en uitgediept. Dat maakt het voor mij moeilijk om meegesleept te worden door het verhaal.

Het is wel een boek dat dwingt tot nadenken. Ook nu ik het boek uit heb ben ik nog steeds bezig ben met lichtheid tegenover zwaarte en eeuwigheid tegenover eenmaligheid. Dat heeft die Milan dan wel weer bereikt.