Een ontdekking

In Het Vloekhout neemt Johan de Boose ons mee op een reis door 2000 jaar geschiedenis. Een boom in Palestina is er getuige van hoe de profeet Jesjoea bij zijn moeder Maryam wordt verwekt en hoe hij opgroeit en (met enige tegenzin) de opdracht van Zijn Vader vervult. De boom (die in het verhaal verschillende metamorfoses zal ondergaan) maakt ook de doodsstrijd van Jesjoea mee als hij wordt omgehakt om het kruis te maken waaraan Jesjoea zal sterven. Een toneelmeester neemt een stuk hout van het kruis mee en daarmee start een reis die het vloekhout bij verschillende meesters in verschillende landen en periodes zal brengen.

Hoewel dit boek het laatste deel van een trilogie is, is het perfect los daarvan te lezen. Het Vloekhout bestaat uit 12 hoofdstukken die telkens een episode uit het leven van het Vloekhout beschrijven, bij een andere meester, in een ander tijdperk, vaak in andere landen. Twee hoofdstukken wijken af van de rest, maar oorspronkelijk waren er 2 verhaallijnen waarvan eentje werd geschrapt. Vermoedelijk zijn hoofdstuk 7 en 11 (dat heel erg afwijkt ten opzichte van de rest van de roman en door medelezers in de leesclub vaak ongemakkelijke gevoelens opriep) gelinkt aan de geschrapte verhaallijn, maar achteraf beschouwd hebben ze wel degelijk hun plaats in het verhaal.

De originaliteit van de roman ligt in de keuze van de verteller, namelijk het vloekhout zelf. Het is niet zomaar een stuk hout, want door zijn intieme contact met de stervende profeet Jesjoea heeft hij bijzondere eigenschappen gekregen: het hout kan praten zowel met mensen als met voorwerpen, hoewel het slechts door 1 van zijn bezitters wordt gehoord, en het veroorzaakt bij iedereen die het aanraakt een trilling van begeerte. Het vloekhout is tegelijkertijd verteller, maar ook een soort personage, aangezien het centraal staat in alle avonturen in de roman, hoewel het door zijn vorm natuurlijk geen actieve rol kan spelen of zelf beslissingen kan nemen.

De auteur beschouwt zijn boek als een schelmenroman, maar in de leesclub vonden we het eerder een historische ideeënroman, omdat religie - in al zijn positieve en negatieve aspecten - en filosofische beschouwingen centraal staan in het verhaal. Interessant hierbij is het kritische standpunt van het vloekhout dat geen blad voor de mond neemt en graag tegen heilige huisjes schopt en religie meermaals in vraag stelt. Terecht als men ziet (ook in de gekozen tijdperken) dat religie vaak tot oorlogen en vreselijke misdaden heeft geleid in plaats van vrede, vooruitgang en naastenliefde te brengen zoals beloofd door profeten en heilige boeken.

Johan de Boose heeft een aangename schrijfstijl, waarbij met taal en stijl en taalregisters wordt gespeeld en gevarieerd. Het boek leest ogenschijnlijk heel vlot, maar dat is bedrieglijk, want er zitten heel wat lagen in het verhaal die toch vragen om langzaam te mogen doordringen. De leesclub was hierbij een uitstekend hulpmiddel. Het is aan te bevelen om maar een paar hoofdstukken na mekaar te lezen of het boek zelfs een tweede keer te lezen.

Voor mij is het boek 3,5 sterren waard, afgerond naar boven door de originele invalshoek en mooie, verzorgde schrijfstijl.