Melancholieke roman over verlies en schuld

Boeken die je tijdens het lezen niet kunt neerleggen en die na lezing nog dagen door je hoofd spoken. Dat zijn de beste. Als de winter voorbij is, de nieuwe roman van Thomas Verbogt, is er zo een.

In Als de winter voorbij is  blikt hoofdpersoon Thomas terug op zijn leven. Centraal in de gedachtestroom staan zijn pleegzusje Becky en vakantieliefde Lin. Hoewel, vakantieliefde? Wat was het nou helemaal? Als 19-jarige begeleidt Thomas een schoolkamp en trekt daar veel op met de 13-jarige Lin. Op de laatste dag zoent zij hem plotseling. Dat was het dan, maar: “(..) ik blijf aan haar denken, niet vaak, zo nu en dan. Als ik het doe, als die gedachten me overkomen - zo moet ik het zeggen - merk ik dat ik het geruststellend vind dat zij er is, ergens, ook jaren later, als zij ook een tijd achter de rug heeft die voorgoed weg is en misschien naar ver weg in de wereld is vertrokken: ergens is ze.”

In de roman draait het vooral om het verlies van geliefden en om schuldgevoel. Uiteindelijk hangt het leven van vluchtige momenten aan elkaar. Mensen raken elkaar even aan en verdwijnen dan weer. Maar sommige van die vluchtige momenten kunnen wel het verdere leven bepalen. Schuldgevoel is er doordat Thomas zich altijd afvraagt wat er gebeurd zou zijn als hij anders had gereageerd. En vervolgens neemt hij zichzelf zijn 'foute' reactie kwalijk.

Over de dramatische gebeurtenissen in het boek hier geen woord, dat zou de spanning weghalen. En spanning is er: soms grijpt Verbogt de lezer stevig bij de keel. Hij heeft maar weinig woorden nodig om je diep te treffen. Dat was altijd al een kenmerk van zijn romans en columns, maar in Als de winter voorbij is  bereikt hij op dat punt perfectie.

Verbogts nieuwe roman heeft een centrale plaats in zijn werk. Veel elementen uit het boek speelden al eerder een rol: de dood van een vriend, de steden van zijn jeugd (Nijmegen en Arnhem), een aantal jeugdherinneringen, om maar eens wat te noemen. In Als de winter voorbij is  krijgen ze een nieuwe interpretatie.

De toon van Verbogts beknopte, trefzekere proza is als altijd melancholiek. Ernst wordt afgewisseld met droge humor. Wie zo kan schrijven en dan ook nog iets te vertellen heeft, is een groot auteur. Als de winter voorbij is  telt slechts 222 pagina’s, maar is een bijzonder rijk boek. Het is zonder meer een van de hoogtepunten, misschien wel hét hoogtepunt, in het omvangrijke, boeiende oeuvre van Thomas Verbogt.