Schokland

Eva Vriend is schrijfster, historica en journaliste. Ze groeide op in de Noordoostpolder. Eerder las ik van haar ‘Eens ging de zee tekeer’ een boek over de levens van verschillende families langs de Zuiderzee. Dit bracht de geschiedenis tot leven. Ik ben benieuwd wat ik kan leren van dit kleine stukje land dat inmiddels bij de Noordoostpolder hoort.
‘Het eiland van Eva’ is gebaseerd op het verhaal van Anna. “Voluit heette ze Johanna Diender, maar haar familie en buren noemden haar ‘lange Anna’.” Anna werd geboren in 1910 in een volksbuurt van Kampen. De straat waar Anna woonde is vernoemd naar Schokland waar haar (voor)ouders zijn geboren en getogen, maar waar ze in het midden van de 19e eeuw gedwongen weg moesten. Verhuizen naar een andere plaats en zeker op deze schaal, binnenlandse migratie dus, was in die tijd niet gebruikelijk. Het klinkt heel romantisch als je leest hoe iedereen letterlijk zijn huisje oppakte en per boot vervoerde naar een nieuwe plek. Dus de balken, planken en kozijnen samen met wat schamele inboedel.Toch was het zeker niet romantisch. De Schokkers werden in hun buurt niet echt geaccepteerd en ook waren er gemeenten langs de Zuiderzee die ze zelfs niet wilden opnemen. Het harde leven zag je af aan de Schokkers. Zij waren volkomen berooid en namen hun het kleine beetje dat ze hadden mee en probeerden een nieuw leven op te bouwen. In de buurt waar ze terechtkwamen, woonden de mensen daar al hun leven lang en leefden een vrij burgerlijk leven, een groot contrast.
Het is bijzonder om te lezen hoe de Schokkers hun eigen identiteit vasthielden in de liederen die ze zongen, de verhalen die ze vertelden en de gerechten die ze maakten. Op die manier blijft Schokland voortleven.
Eva Vriend heeft veel moeite gedaan om de geschiedenis van het eiland te achterhalen maar dat was niet altijd makkelijk vertelt ze zelf in dit boek. Toch wilde ze een boek schrijven want om de wereld van nu te begrijpen moet je de geschiedenis kennen. Voor Eva is het extra bijzonder dat haar ouders de kans kregen om een boerenbedrijf te beginnen in de polder waar Schokland onderdeel van is geworden, terwijl de inwoners van Schokland hun land juist moeten verlaten vanwege die inpoldering.
Eva beschrijft in de verschillende delen van het boek het eiland, de grootouders, de ouders en de neven en nichten van Anna. Het is geen roman, maar een echt non-fictie boek vol met verhalen en weetjes. Het is geen doorlopend verhaal, daarom las ik een stukje en legde het daarna weer even weg. Toch is het makkelijk om te lezen. Het leukste vond ik de persoonlijke verhalen, hoe ze de kost verdienden, wat ze aten en welke liederen ze zongen bijvoorbeeld. Zo wist ik wel dat mensen in kleine huisjes wonen, maar in een gezin met 9 kinderen of soms zelfs meer die in een huisje van 30 m2 wonen, dan vraag ik me af hoe dan? De polarisatie is toegenomen in deze tijd, maar was toen ook al aanwezig. Ik geef het verhaal dan ook 4 sterren en zal het zeker zo af en toe nog eens in de hand nemen.