Dertig dagen aftellen naar het noodlot

‘Het is een heel mooi boek, maar wel even doorbijten in het begin.’ Aldus de meneer tegenover mij in de trein, nadat ik de diepblauwe kaft van Dertig dagen van Annelies Verbeke herkende en ernaar informeerde. In combinatie met de aanbeveling op de kaft (‘Lees het traag. Leg het weg. Lees het weer.’) begon ik wat afwachtend aan het boek. De sterke en prachtige opening had mij echter meteen beet, zonder dat de tekst dit duidelijk als doel heeft. Bij de natuurbeschrijvingen kreeg ik hetzelfde gevoel als toen ik op 18-jarige leeftijd voor mijn examen Een vlucht regenwulpen las. Hoewel ik het gevoel nog steeds niet helemaal kan plaatsen, is het wellicht het poëtische proza, de voelbare broeierigheid, een warme lentedag vol geluid.

Het lezen van 'Dertig dagen' had voor mij niets met doorbijten te maken. David van Reybrouck heeft in zijn aanbeveling echter wel gelijk: de schrijfstijl en het verhaal vragen om overpeinzing, bezinning misschien zelfs. Het is zonde om dit boek in één ruk uit te lezen. Het moet tijd hebben om op je in te werken. Toegegeven, de flaptekst trok mij in eerste instantie niet helemaal aan. Maar wat ben ik blij dat ik dit boek toch heb gelezen.

'Dertig dagen' verhaalt over Alphonse, die met zijn vriendin Kat is verhuisd naar het afgelegen Vlaamse Westhoek. Ver weg van het drukke en wisselvallige (muzikanten)bestaan in Brussel – en misschien ook van een vroegere versie van zichzelf. Hoewel Kat het maar niets vindt, lijkt Alphonse rust en een doel te hebben gevonden. Met zijn eenmansklusjesbedrijf schuurt hij oude verflagen weg, laat hij muren en huizen herboren worden. Hetzelfde gebeurt bij zijn klanten. Telkens weer valt het vernis weg dat ze voor de buitenwereld dragen, waarna ze hun zielenroerselen aan hem vertellen en zijn advies vragen. Op de een of andere manier straalt Alphonse iets uit waardoor de mensen hun lijden aan hem tonen. Zijn vriendin waarschuwt hem ervoor. Het is niet goed wanneer mensen hem als goeroe of een moderne Jezus zien. Alphonse wordt ondertussen gedreven door een wil om mensen te helpen.

De hoofdstukken tellen af van dertig naar een. Zowel Alphonse als de lezer weten niet naar wat, al zijn er terugkerende elementen die voor een licht onheilspellend gevoel zorgen. De motieven in het verhaal zijn onder andere wolken, dromen, de auteur als al dan niet ingrijpende instantie, racisme en de veldleeuwerik – er vloog overigens een vogel door de raamopening naar binnen tijdens het schrijven van deze recensie. Helaas ging deze niet op mijn schouder zitten.

Tegen het einde van het boek komt het het bijbelverhaal Job naar voren, wat daarna ook als motief dient. Een belangrijk onderwerp van dit verhaal is het lijden van de onschuldige. Het kwaad en hoe dit in relatie staat met God en de mens. Ondanks de rampspoed die Job treft, weigert hij om God te vervloeken. Jobs vrouw dringt bij hem aan om God af te zweren omdat hem zoveel kwaad is berokkend. In 'Dertig dagen' komt het lijden van alledag aan bod, maar het wordt nooit zwaar. Verder wijst Kat Alphonse er meermaals op dat hij niet altijd het goede in mensen te blijven zien, om anderen niet zo blindelings te vertrouwen. Hij weigert echter om zijn geloof in het goede van de mens op te geven. Wat dat betreft zijn er parallellen te vinden tussen deze twee verhalen.

Mogelijk zijn er meer verbanden, parallellen of ‘hints’ te vinden. Je kunt naar aanleiding van het bijbelverhaal Job eraan denken dat wolken ooit symbool stonden voor goddelijke openbaring, en dat Jezus bij zijn hemelvaart werd opgenomen in een wolk. Maar dat is tegelijkertijd ook heel gevaarlijk om te doen, het raden naar de ‘bedoeling’ van de auteur. Lees dit boek maar gewoon. Op dagen dat de lucht zo intens blauw is als op de kaft. Leg het weg, en lees het weer.

Deze recensie is geschreven voor Not Just Any Book en is ook te lezen op mijn blog: www.hetkraaienvandehaan.wordpress.com.