Brief aan Thomas Verbogt

Disclaimer: in de brief schrijf ik over foto's die ik toevoeg. Deze foto's zijn wel zichtbaar in de bespreking op mijn blog (hetkraaienvandehaan.wordpress.com).

Beste Thomas Verbogt,

Dit kon alleen maar een brief worden. Ik weet niet waarom, maar ik voelde het al snel. Ik las Als de winter voorbij is in de lage (en laatste) herfstzon. Dat hoorde zo, leek het. De woorden op de bladzijden ademden voor mij melancholie. De herfst heeft op zijn beurt ook iets melancholisch. De natuur laat los en wij wikkelen ons in lagen en zoeken warmte, al dan niet bij elkaar. Ook al vind je melancholie misschien ook wel iets voor in winkels met leuke hebbedingetjes, net zoals nostalgie. Sorry, in dat geval.

Misschien wordt dat gevoel van melancholie versterkt door de beschrijvingen van Nijmegen, de stad die ik goed ken. Ik loop over de Berg en Dalseweg, zoals ik iedere week doe. Terwijl ik langs café Trianon loop, vraag ik me af dit de plek is waar Thomas, Bart en Hans hebben gezeten. Ik kijk naar binnen en stel me drie jonge mannen voor aan een van de houten tafels. Ik denk het, bedenk het. Dus is het waar.

Je schrijft over de felblauwe kleur die de Waal in de winter kan hebben en hoe de zon erin kan schitteren. Ik ken het, ik zie het voor me. Hier, ik plak er een foto bij. Gewoon, omdat het mooi blijft, de Waal in de Winter.

Als Thomas terugdenkt aan het Besiendershuis, denk ik zelf terug aan de avond dat wij allebei daar waren tijden de boekpresentatie van ‘Herfst in het Oosten’. Als stagiaire bij de uitgeverij ging ik met een gesigneerd exemplaar naar huis. Nu loop ik in mijn gedachten over de Waalkade, waar Thomas de jongleur tegenkomt. Loop ik rond in mijn eigen herinneringen, die van het romanpersonage, die van jou of maak ik op dit moment nieuwe herinneringen?

Je woorden raken me door de lichtheid en zwaarte tegelijk. Ze komen dichtbij. Of ze nu de werkelijkheid tonen of niet, ze zijn waar. Je roman moest ik daarom in stukjes tot me nemen. De zinnen en de bladzijden zijn op een goede manier ‘vol’. Ze zijn niet gemaakt voor een sneltreinvaart, maar voor een contemplatief tempo. Ik weet niet hoe ik het anders kan uitleggen. De woorden komen echter ook dichtbij door wat ze aanraken. Dat wij mensen elkaar even raken, met elkaar meelopen in de wetenschap dat alles voorbij gaat, dat we elkaar weer loslaten. ‘Omhels me en laat me dan weer los.’ Dat wil ik niet, mensen loslaten. Toch is er een verlangen om los te laten op een andere manier:

‘Telkens wanneer je iets loslaat. Daardoor word je lichter. Dan zet je makkelijker een nieuwe stap, misschien wel in een richting die je niet kende. Door iets los te laten, besef je soms dat je opnieuw met alles begint. Dat kan natuurlijk niet helemaal. Maar af en toe is het wáár.’

Thomas denkt veel. ‘Ik denk dat alles wat is gebeurd, nog steeds gebeurt.’ Dwaalt hij daarom zo veel in herinneringen en beelden? Laat je dan wel echt los?

En deze zinnen raakten me, omdat ze een verlangen verwoorden die ik nog maar net hebt ontdekt:

‘[ik wil] heel graag leven met wat er ís.

Het grootste deel van mijn leven dacht ik dat je een leven moest leiden om dat leven te veránderen, beter te maken, voller, avontuurlijker, misschien gaat het daar ook wel om, dat je dat doet dus, maar misschien moet er op een gegeven moment, op een moment dat je jezélf geeft, wel een ándere beweging komen, dat je zegt: dit is het en hiermee wil ik het doen.’

Als laatste wil ik een gedicht met je delen. Het deed mij denken aan je roman. Kijk of het je aanraakt en loslaat.

Wat is geluk

Omdat het geluk een herinnering is
bestaat het geluk omdat tevens
het omgekeerde het geval is,

ik bedoel dit: omdat het geluk ons
herinnert aan het geluk achtervolgt het
ons en daarom ontvluchten wij het

en omgekeerd, ik bedoel dit: dat wij
het geluk zoeken omdat het zich
verbergt in onze herinnering en

omgekeerd, ik bedoel dit: het geluk
moet ergens en ooit zijn omdat wij dit
ons herinneren en dit ons herinnert.

Rutger Kopland


Tot de volgende keer. De volgende woorden.

Yolanda de Haan


---------
Deze boekbespreking is onderdeel van Een perfecte dag voor literatuur, een leesclub voor bloggers die graag lezen wat onder ‘literatuur’ wordt verstaan. Ik dank hierbij Nieuw Amsterdam Uitgevers en Cathelijne Esser van Een perfecte dag voor literatuur voor dit recensie-exemplaar.