Intrigerende IJslandse roman.

Ik vond het boek erg origineel en niettegenstaande de belevenissen vaak hilarisch zijn, is de ondertoon wel ernstig en toont het verhaal wat voor invloed oorlog op de mensheid en op het individu kan hebben. Ondertussen is het al enkele maanden geleden dat ik het boek las en ik herinner me de details niet echt, maar ik vond wel dat de auteur enorm creatief omgaat met taal. Zelden iets gelezen dat zo spitsvondig en uniek was op gebied van vergelijkingen, woordspelingen enz. Taalkundig zit het boek vol schitterende vondsten. De vertaling van het boek is misschien een huzarenstukje wat omvang betreft, maar ik moet helaas zeggen dat ik het niet eens ben wat de vertaalkwaliteiten van Marcel Otten betreft. Ik erger me voortdurend blauw aan zijn vertalingen en vaak kan ik uit zijn fouten al voorspellen wat er in de oorspronkelijke versie staat. Nu moet ik wel toegeven dat ik bijna 30 jaar docent was aan een vertaalopleiding en me tijdens het lezen van een boek ook concentreer op de vertaling. Eerst dacht ik dat het aan mij lag, maar ik heb met een ex-collega die IJslands kent én die vertaler is over de vertalingen van Otten gesproken en we waren het roerend eens met elkaar. Otten is erg erudiet, dat zeker, maar dat maakt van hem nog geen uitstekend vertaler. Ik zal enkele voorbeelden geven. Hij schrijft ergens Graseiland en Lyngeiland samen in één zin. De letterlijke vertaling zou zijn Graseiland en Heide-eiland. Waarom vertaalt hij gras wel, maar laat hij heide in een Scandinavische variant staan, nl. lyng? Niet erg consequent! Hij gebruikt ook vaak hun, waar het hen moet zijn, maar dat is een fout die veel Nederlanders maken. Hij heeft het ergens over de ouders van G. Perssons. Dat is een dubbele bezittelijke vorm, want “van” is al een genitief en de s na de naam ook, het moet dus zijn : de ouders van G. Persson (zonder s) dat is echt elementaire kennis van de Scandinavische talen. De plaats waar het parlement bijeenkwam heet in het IJslands Þingvellir. Letterlijk betekent dat inderdaad Dingvelden, maar Nederlandse vertalingen gebruiken soms Dingvlakte. En aangezien hij niet uitlegt wat het Ding is, kan hij net zo goed de IJslandse naam laten staan. In Nederlandstalige reisgidsen en brochures staat bijna altijd Thingvellir. Hetzelfde geldt voor Bessastaðir, dat is de naam van de ambstwoning van de president. Gewoon in de oorspronkelijke vorm laten staan, dat maakt het eenvoudiger als men daarover iets wil opzoeken. “Zijn arm stuiptrekte” en “De geluiden die hij uitstiet” zijn grammaticaal wel correct, maar kunnen toch met moderne varianten vertaald worden i.p.v. met dergelijke archaïsche vormen. Sorry, dat ik het boek misschien te veel vanuit mijn vakgebied gelezen heb, maar ik vond dat ik hier wel melding mocht van maken.

Ik zie nu pas jouw uitgebreide feedback, Françoise, had hiervoor enkel de korte versie gelezen in 'Literatuur uit het hoge Noorden'. Ik vind het helemaal niet erg dat je al die voorbeelden opnoemt, ik vind het zelfs fantastisch. Een paar dingen waren me ook al opgevallen (die dubbele genitief en dat met Þingvellir), over die hen/hun heb ik waarschijnlijk overgelezen. Een leesvriendin van mij had gezegd dat Marcel Otten goede vertalingen aflevert, voor mij zelf was dit de eerste kennismaking met hem voor zover ik weet.