Sterke plot

Toen in 2024 De erfgenamen verscheen, de debuutthriller van A.C. Porter, wisten we niet wie er achter dat pseudoniem schuilging. Kort daarna werd bekend dat het om Arjan Alberts (1979) ging, Nederlands auteur bekend van de ‘Nathan Z.’-serie en internationaal strafrechtjurist. In zijn meest recente boek De informant neemt hij de lezer mee naar Noord-Ierland, en richt hij de kijker op een triest stuk geschiedenis, toen in de vroege jaren zeventig van de vorige eeuw de spanningen tussen protestanten en katholieken compleet escaleerden.

De informant is net als zijn voorganger een perfect staaltje faction. De lezer krijgt niet alleen een spannende verhaallijn met fictieve personages voorgeschoteld, er is tegelijkertijd een heleboel waarheidsgetrouwe achtergrondinformatie. Porter laat het boek beginnen met een verslag over Bloody Sunday (30 januari 1972), de dag waarop Britse soldaten tijdens een vreedzame demonstratie in het Noord-Ierse Derry blijkbaar zonder aanleiding dertien ongewapende mannen doodschoten. Steeds terugkerende elementen in het verhaal zijn de IRA (paramilitaire organisatie die een einde wilde maken aan de Britse heerschappij in Noord-Ierland), de Troubles (de naam van het conflict/de oorlog) en het Goedevrijdagakkoord dat in 1998 getekend werd.

Terwijl de omstandigheden geschetst worden, laat de auteur de lezer kennismaken met Mary Thomas, een veearts uit Nederland die haar grote liefde Séan McQueen naar Noord-Ierland is gevolgd. Zij is protestants, hij is katholiek. Hoewel ze een sterk koppel vormen, kunnen ze er niet omheen dat de wereld om hen heen in brand staat, dat het conflict met Groot-Brittannië steeds grotere proporties aanneemt. De katholieke Ierse meerderheid in het Noorden is het zat om achtergesteld te worden bij de protestantse minderheid, ze hebben weinig of geen burgerrechten, en de politieke macht ligt al tientallen jaren bij de protestanten. Wanneer Mary bij de buren meerdere wapens vindt en vervolgens de net bevallen buurvrouw vermoord wordt, weet Mary dat het tijd is om te handelen. Maar in hoeverre kan ze op de steun van Séan rekenen, waar precies liggen zijn loyaliteiten?

De lezer ontdekt het tijdens de vele korte hoofdstukken waaruit De informant is opgebouwd. De eerste twee delen spelen zich af in 1972 en daarin is voortdurend een alwetende verteller aan het woord. In het derde en laatste deel wordt er een sprong van zesentwintig jaar gemaakt naar 1998 en is het ene Sophie die haar verhaal in de ik-vorm doet. Inclusief de epiloog die zich in 2003 afspeelt, beslaat het geheel meer dan dertig jaar. De personages zijn best talrijk, maar het geheel blijft perfect overzichtelijk. Elk van hen wordt duidelijk neergezet en hun rol is helder, waardoor je je nooit hoeft af te vragen wie nu ook alweer wie was.

De schrijfstijl van Porter is overtuigend en levendig. De afwisseling tussen vertellende stukken en dialogen voelt evenwichtig aan, en het tempo wordt vrijwel altijd hoog gehouden. Hoewel de verhaalopbouw en vooral de vele ontwikkelingen de nodige concentratie vergen, leest het boek vlot. Er is niet alleen aandacht voor het religieuze conflict in Noord-Ierland, ook thema’s als wraak en bedrog komen aan bod. Van de verhaallijn van Mary en Séan weet je dat ze fictief is, maar verder is het ongewis waar de grens tussen fictie en realiteit ligt. Spannend is het boek sowieso, het lot van de verschillende personages laat niemand onberoerd. Als kers op de taart zijn er op het einde een aantal twists; de finale is verrassend maar absoluut bevredigend.

Conclusie? De informant is een sterke roman, fictie tegen een (deels) waarheidsgetrouwe en razend interessante achtergrond. Het boek maakt duidelijk hoe de splitsing tussen de onafhankelijke Republiek Ierland en Noord-Ierland als deel van het Verenigd Koninkrijk tot stand kwam. Overduidelijk geen standaard thriller, wel eentje met een sterke plot en genoeg spannende momenten om door veel lezers omarmd te worden.