Geslaagde comeback van afdeling Q

De Deense Jussi Adler-Olsen (1950) stortte zich in 1995, na een rijkgevulde carrière in de uitgeverswereld, voltijds op het schrijven. Na een aantal standalones kwam het grote succes met de serie over 'afdeling Q', een unit binnen de Deense politie die zich over onopgeloste moordzaken uit het verleden buigt. Met het tiende deel Eén raam, geen sleutel was er in 2024 officieel een einde gekomen aan de serie, maar toen verraste Adler-Olsen vriend en vijand door aan te kondigen dat het duo Line Holm (1975) en Stine Bolther (1976) het stokje van hem zouden overnemen. Holm werkt als onderzoeksjournalist en bracht een paar non-fictietitels uit, Bolther was actief als rechtbank- en misdaadverslaggever en heeft een tiental boeken op haar naam staan. Samen schreven ze twee thrillers met historicus Maria Just in de hoofdrol.

In Dode zielen zingen niet is de tijd niet blijven stilstaan. Carl Mørck heeft het bureau verlaten en probeert zijn eerste misdaadromans te slijten. Veel plezier beleeft hij er niet aan, want zodra het even kan, duikt hij op in de kelder van het gebouw waar Rose en Assad aan de slag zijn. Collega Gorden is de liefde gevolgd en nu zit het gekende duo opgescheept met de nieuwe collega Helena, een vrouw van Frans-Deense afkomst waar ze maar niet wijs uit raken en die vooral bij Rose argwaan opwekt. Afdeling Q, die het al een tijdje zonder successen moet stellen, leeft op wanneer er dankzij een vier jaar oude en nooit afgeluisterde alarmoproep plots een zaak op hun bord belandt.

Het boek begint met een proloog die zich in 1989 afspeelt en waarin we de achtjarige Jakob leren kennen. Het eigenlijke onderzoek van Rose, Assad en Helena speelt zich af in 2023; de chronologisch vertelde gebeurtenissen worden een paar keer onderbroken door terugblikken op het leven van de jongen uit de proloog. Heel de tijd is er een alwetende verteller aan het woord, en hoewel het verhaal vanuit meerdere perspectieven wordt belicht, zijn er geen hoofdstukken in de ik-vorm. Als er één minpunt van Dode zielen zingen niet genoemd mag worden, is het toch wel dat de lezer al heel snel weet wie de dader is en wat zijn motieven zijn. Alle details liggen gelukkig niet meteen op tafel, wat de nieuwsgierigheid er enigszins in houdt.

De meeste personages hoeven geen betoog meer; wie de tien delen van de oorspronkelijke serie gelezen heeft, weet hoe ze denken en handelen, dus veel nieuwe informatie kom je over hen niet te weten. Carl Mørk blijft in ieders hoofd, Assad is steeds meer de rots in de branding en Rose is haar bitsige zelf. Anders is het gesteld met de nieuwe collega Helena, over haar valt wel nog veel te vertellen. Het mysterie dat rond haar hangt, wordt beetje bij beetje opgehelderd, en het is duidelijk dat haar tijd bij afdeling Q er nog lang niet opzit.

Het begin van het verhaal is heerlijk, de lezer die de speurders al langer volgt, herkent meteen de typische sfeer. Assad met zijn kamelenmetaforen en ook de algemene humor, die je in het vorige boek met een vergrootglas moest zoeken, zijn helemaal terug. Lange tijd gaat het er vrij rustig aan toe, pas in de laatste honderd bladzijden is de spanning continu aanwezig en is het nagelbijtend uitkijken naar de ontknoping. De schrijfstijl is meer dan prima. Op geen enkel moment merk je dat er drie auteurs een bijdrage aan het verhaal hebben geleverd. Vertaler Kor de Vries laat zich jammer genoeg op tientallen fouten tegen de Nederlandse taal betrappen.

Dode zielen zingen niet is een heerlijke thriller, die het niet in eerste instantie van de originaliteit moet hebben, maar van het typische sfeertje dat de reeks kenmerkt en de hoogst bijzondere relaties tussen de hoofdpersonages. Het einde van het boek geeft overigens zekerheid: afdeling Q is er nog lang niet klaar voor om afscheid te nemen van zijn publiek.