Soms mensonterend

Van Jodi Picoult heb ik nu een paar boeken gelezen en ze zeer goed bevonden. Ik ga vast nog meer boeken van haar lezen. Deze ging over de tweede wereldoorlog.

Sage werkt in een bakkerij. Ze is vaak alleen en dat wil ze ook zijn. Daarom werkt ze ’s nachts. Ze is bevriend met maar weinig mensen, omdat ze zich schaamt voor haar littekens op haar gezicht.. Ze heeft daar nog veel moeite mee. Dan raakt ze bevriend met Josef, een aardige oude man, die ze leert kennen bij de therapiegroep voor rouwverwerking, waar ze nog altijd heengaat na het verlies van haar moeder. Ze herkent hem van de bakkerij, waar hij vaak zit met zijn hondje. Na een tijd vraagt hij haar om hem te vergeven, want hij is in de 2e wereldoorlog SS- er geweest, en heeft gewerkt in een concentratiekamp. Als bewijs toont hij haar een foto van vroeger. Hij wil sterven en vraagt Sage haar te helpen. Hij kan niet meer met zijn herinneringen leven, wat hij allemaal heeft gedaan in het verleden. Hij verdient het te sterven. Sage weigert. Haar grootmoeder, Minka, met wie ze een sterke band heeft, is een overlevende van de Holocaust. Hoe kan ze Josef dan ooit vergeven?

Het verhaal wordt verteld uit verschillende perspectieven. Je leest over de levens van Josef en Minka, de grootmoeder van Sage, maar ook over het leven van Sage zelf en van Leo. Leo Stein werkt bij een speciale afdeling van de FBI in Washington D.C., om Josef te vervolgen. Doorheen het boek zijn de verhalen geweven van Minka, die in haar jeugd schrijfster wilde worden. Deze verhalen hebben haar min of meer laten overleven.

Jodi Picoult vroeg zich af wat er zou gebeuren als vele tientallen jaren later iemand vergeving vroeg aan de kleindochter van een Joodse gevangene. Met dat uitgangspunt heeft ze deze roman geschreven die is gebaseerd op één van de gruwelijkste misdaden tegen de menselijkheid in de wereldgeschiedenis. Het verhaal is weliswaar fictie, maar wel met de historische details correct weergegeven. Ze heeft dan ook uitvoerig research gedaan, inclusief het voeren van gesprekken met verschillende overlevenden van de Holocaust.

“Blijf een mens, Minusia. Als je jezelf om anderen kunt bekommeren voor je aan jezelf denkt, wil dat zeggen dat je iemand hebt om voor te leven.” Dat is wat Minka werd verteld door haar moeder. Hoe moeilijk is dat als je moet vechten om te overleven. In het boek staat ook, dat de realiteit zoveel weerbarstiger is dan fictie. Als je dit doorgemaakt hebt dan weet je van tevoren dat er geen woorden zijn om het bij benadering te omschrijven. Als je het niet zelf hebt ondervonden, zul je het nooit bevatten. Ik denk, dat dat waar is. Ook als je het verhaal leest van Josef, ga je daar ook over nadenken. Situaties zijn niet altijd zwart–wit. In werkelijkheid zijn er zoveel grijstinten.

Jodi Picoult heeft een fijne en vlotte schrijfstijl. Het verhaal intrigeerde mij erg. Soms moest ik het boek gewoon even wegleggen, omdat ik heel verdrietig werd van alle gruwelijkheden. Ik wist natuurlijk best wel, dat er toen veel gebeurd is. Maar je kunt het je nauwelijks voorstellen, zo mensonterend was het soms. Je hoopt, dat mensen leren van de geschiedenis, maar helaas blijft de geschiedenis zich herhalen. Ik hoop, dat veel mensen dit boek gaan lezen, opdat we het niet vergeten.