Griet op de Beeck – Het leven is van u

Ik zag Griet op de Beeck voor het eerst op een literaire avond in Roosendaal, enkele dagen voordat ze een van de genomineerden werd voor de NS Publieksprijs 2015. Gepassioneerd gaf ze een lezing over wat haar bewoog en ‘de beschadigde mens’ en de verontwaardiging daarover kwam duidelijk naar voren. Wat ze vertelde kwam diep van binnen en als toehoorder kreeg je het idee dat in het verhaal dat ze vertelde veel autobiografische elementen verwerkt waren en dat ze die in haar boeken ook wat van zich afschreef. Dat was dus enkele jaren voordat het spraakmakende boek ‘Het beste wat we hebben’ verscheen.

Als je op de website van de schrijfster kijkt dan springt prominent het motto ‘Het leven is van u’ naar voren. En misschien is dit wel de rode draad in haar werk. In ‘Vele hemels boven de zevende’ (0verigens prachtig verfilmd door Jan Matthys en in november 2017 in première gegaan) gaat het over vijf personages die allemaal hun eigen verhaal hebben, bij elkaar horen, met zichzelf bezig zijn en vooral alleen zijn. Het gaat om gewone mensen die er niet in slagen een ‘mooi’ leven te leiden. Ze lijken er soms onder door te gaan, dan weer hun leven te herpakken. Ellende, tegenslag staan tegenover hoop en troost. Griet op de Beeck toont de mensen in hun kwetsbaarheid.

In haar tweede roman ‘Kom hier dat ik u kus’ weet ze die gevoeligheid voort te zetten. Hoofdpersoon is hier Mona, die op verschillende momenten in haar leven geportretteerd wordt. Ook hier gaat het om gewone mensen die beschadigd zijn en ook andere mensen beschadigen. De kracht van mensen om de rug te rechten komt in dit boek naar voren. In haar boeken beschrijft ze op pakkende wijze de tijd van nu.

Personages die in de verdrukking raken kom je ook in ‘Gij nu’ en ‘Het beste wat we hebben’ tegen. Ze staan alleen en moeten in actie komen. Ze moeten het heft in eigen hand nemen, immers ‘Het leven is van u.’

In het Boekenweekgeschenk ‘Gezien de feiten’ komen de ‘Griet op de Beeck’-thema’s terug. Het is een ‘echte Op de Beeck’, mooi van taal, soepel geschreven. Ludo, de man van Olivia (ze zijn 49 jaar getrouwd) is overleden. Kanker heeft hem in drie weken tijd gesloopt. Dochter Roos is diep bedroefd, Olivia is opgelucht. Ze wil de regie over haar eigen leven in eigen hand nemen. “Negenenveertig jaar had ze het volgehouden met Ludo en nu hoefde het niet meer.” Ze neemt het leven in eigen hand, maar wordt daarin min of meer gedwarsboomd door haar dochter. Roos wil de controle over het leven van haar moeder hebben. Dan ontmoet ze bij de verkoop van allerlei spulletjes die haar aan Ludo doen denken Tim, een oud-leerling van de basisschool. Tim vond haar de beste juf ooit en toen ze met werken moest stoppen vonden veel leerlingen dat jammer. Tegen hem zegt ze: “Ik probeer te weten te komen wat ik nu wil doen.” Tim vraagt haar mee te gaan naar een ver land om daar les te geven. Ze gaat op dat aanbod in, in weerwil van wat Roos daarvan vindt. Ze gaat in een sloppenwijk les geven en ontmoet daar Daniel. Bij hem voelt zij zich thuis, vindt ze troost. Er is nog nooit iemand zo oprecht bezorgd om haar geweest als Daniel. In de ellende waarin ze werkt gloort hoop voor de kinderen die ze les geeft, maar ook hoop voor zich zelf. Olivia worstelt met haar gevoelens, maar kiest uiteindelijk voor zichzelf. Ze lijkt gelukkig te worden met Daniel, die haar ‘The sunshine of my life’ noemt. Daniel komt zelfs naar het westen. Om politieke redenen – de vluchtelingenproblematiek – mag hij als hij zich definitief in het westen wil vestigen, het land niet in. Olivia gaat dan naar Afrika om zich bij Daniel te gaan vestigen. Ze lijken gelukkig te worden, totdat…..