Factionthriller ZIM: "Er is geen betere vermomming van het slechte dan het goede.”

Zim is het tweede boek van René van Rijckevorsel. Zijn debuut Tunis werd onderscheiden met de Schaduwprijs 2015 voor de beste debuutthriller. Beide boeken zijn te categoriseren onder faction, de verbinding van feiten en fictie. Truman Capote was de meester van de faction met zijn ‘In Cold Blood’, maar ook een Nederlands auteur als Tomas Ross weet feit en fictie tot prachtige verhalen te maken. René van Rijckevorsel slaagt daar ook op een fraaie manier in. In Tunis ging het om de moord op de diplomaat Willem Bouman die op de laatste dag van de Golfoorlog in 1991 werd doodgeschoten, in Zim is het machtspel zoals dat in Zimbabwe onder Robert Mugabe het centrale gegeven. Zowel in Tunesië als in Zimbabwe werkte de auteur als correspondent (het boek is opgedragen aan zijn in Harare geboren dochter). Daardoor kent hij het land, de couleur locale. In Zim voel je dat land ook, de geuren, de kleuren, de emoties, het landschap, de bewoners. Dat wordt mooi beschreven. Hij heeft een mooi doordacht verhaal gemaakt dat tot het eind blijft boeien. Hij schrijft in een heldere taal en de korte hoofdstukken met zo nu en dan een cliffhanger zorgen ervoor dat je als lezer door wilt lezen.

Het boek gaat over twee artsen. Felix Wellenstein is een arts die in Nederland werkt, en zijn beste vriend Diederik, is naar Zimbabwe (Zim) getrokken als arts interne geneeskunde. Felix heeft zijn roots in dat land liggen. Zijn grootvader, Vincent Wellenstein was in 1956 naar Zuid-Rhodesië (het huidige Zimbabwe) vertrokken na zij opleiding aan de Koloniale Landbouwschool. Hij bouwde er een mooi landbouwbedrijf op (Zimbabwe was ooit de graanschuur van Afrika), maar werd verdreven en kwam om toen Mugabe aan de macht kwam en het Land Reform Program uitvoerde. Alle blanken moesten hun bezittingen afstaan. Felix kwam met zijn familie in Nederland terecht, maar heeft warme gevoelens voor Zimbabwe en zijn grootvader die hij Madiba (naar Nelson Mandela) noemt. Hij denkt ook nog terug aan Melody, een kind nog toen hij er was.

Ook Diederik komt om bij een ongeval. Felix wil naar de uitvaart van zijn beste vriend, die steeds heeft aangedrongen om eens op bezoek te komen. Felix bezoekt eerst nog zijn ouders en krijgt allerlei documenten mee van zijn grootvader. In die documenten treft hij een plattegrond van het eigendom van zijn grootvader aan. Dat intrigeert hem op zoek te gaan naar zijn roots. In Harara aangekomen komt hij er achter dat Diederik wellicht niet zomaar overleden is. Zijn assistente Victoria Duplan werkte met hem samen in een aidsonderzoek. Hij komt Melody tegen, die bijna afgestudeerd ranger is.

In Harare verzeilt Felix van de ene in de andere netelige situatie als hij de waarheid wil onderzoeken na een telefoontje waarin hem gevraagd wordt zich te melden als hij meer over de dood van Diederik wil weten. Er spelen andere machten. Mugabe wordt geholpen door Sam Pa, een Chinees die hem in het zadel heeft gehouden toen het wat minder ging. Zakenbelangen spelen een grote rol voor de Chinees. Grace, de tweede echtgenote van Mugabe, wil na zijn dood Robert Mugabe opvolgen en heeft zogenaamd een aidswezen opvang gecreëerd. Om de macht te hebben heeft ze diamanten nodig en het zou zo zijn dat de grootvader van Felix die diamanten ergens verborgen heeft. Uit alles blijkt dat het gaat om macht en dat de corruptie welig tiert. Niets is wat het schijnt dat het is, zelfs de weesopvang niet. Felix (vanaf zijn elfde jaar heeft hij besloten nooit meer bang te zijn) gaat onverdroten verder op zoek naar de waarheid. Felix staat voor kat, familie van de leeuw. De leeuw speelt in het hele boek een belangrijke rol. Felix komt er achter wie zijn grootvader vermoord heeft en uiteindelijk staat hij op het punt om het Mugabe-regiem ten val te brengen. Op dat moment zijn het de economische belangen van voornamelijk de Amerikanen die een rol spelen. Immers macht corrumpeert en is belangrijker dan de waarheid.

In Tunis kwam Fiona Duijnwijck naar voren als degene die op zoek naar de waarheid er in slaagde om de Nederlandse minister-president te laten aftreden. In dit boek treedt Fiona op als ambassadeur van Zimbabwe. Zij moet nu echter zwichten voor de macht van Amerika en is niet langer de onkreukbare vrouw. Maar ja, haar positie is een andere geworden dan in Tunis.

René van Rijckevorsel slaagt er op overtuigende manier in de historie van Zimbabwe (heel veel personen zijn historisch en zelfs de beschrijving van de hotels klopt) en de wijze waarop Mugabe met zijn land omgaat te verbinden met een mooi verhaal. Niet alles wat je leest is waar en dat is maar goed ook. De auteur geeft genoeg aanzetten om de verbeelding van de lezer te stimuleren. Daardoor is dit boek meer dan een thriller. Een zin die aangeeft waar het in dit boek onder meer om gaat is “er is geen betere vermomming van het slechte dan het goede.”(hoofdstuk 31).