Huilen met de wolven in het bos

'De geur van een slachting kan volgens sommigen jarenlang boven een plek blijven hangen. Ze zeggen dat hij in de aarde gaat zitten en langzaam door kronkelende wortels wordt opgezogen, zodat alles wat er groeit, van het kleinste korstmos tot de grootste boom, er mettertijd van getuigt.'

Deze openingszin trok mijn aandacht omdat ik net het boek Geuren van Philippe Claudel uit had en deze zin ook begint met een geur, de geur van een slachting. Benieuwd las ik verder.

In de bosrijke omgeving van het dorpje Hope in de Amerikaanse staat Montana, waart een troep wolven rond. Een eeuw geleden werden ze in dezelfde streek tot het laatste exemplaar afgeslacht. Nu worden ze beschermd door de wet. Een biologe, Helen Ross, wordt naar het gebied gestuurd om deze prachtige dieren te observeren en te beschermen. Ze komt er in conflict met de veeboeren die de overheid wantrouwen en de wolven als een bedreiging zien voor hun veestapel. Voor hen is een mooie wolf een dode wolf. Ze wordt verliefd op de jongste zoon van de leider van de veeboeren. De spanningen in het kleine dorp lopen al snel hoog op en het kan niet anders dan uitlopen in een tragische gebeurtenis die niemand onberoerd zal laten.

Omdat ik jaren geleden intens genoten had van De paardenfluisteraar wilde ik De Wolvenlus van dezelfde auteur lezen.

Dit boek heeft mijn verwachtingen niet waar gemaakt.

Het boek kabbelt rustig verder als een licht kabbelende stroom in een natuurpark. Daarbij is het geschreven in een (te) gedetailleerde vertellende stijl. Het hij-zij perspectief maakt dat het afstandelijk en onpersoonlijk overkomt. Ik had moeite om mij in te leven in de personages.

DE RELATIES IN HET BOEK

De relaties tussen de mensen in het boek zijn belangrijk. Dat wordt al snel duidelijk. Vooral de vader-zoon relatie tussen de machtige herenboer Buck Clayton die totaal niet overweg kan met zijn jongste en gevoelige zoon Luke. We krijgen zicht op een welgestelde, invloedrijke familie die heel dysfunctioneel is. Daarbij is de vader totaal blind voor de kwaliteiten van zijn zoon. Hij wil dat zijn zoon een replica is van hemzelf.

Dat de biologe Helen Ross verliefd wordt op de tien jaar jongere Luke helpt ook niet. Voor de vader loopt zijn zoon over naar het andere, verkeerde, kamp.

DE TITEL

De titel De wolvenlus kan op verschillende manieren geïnterpreteerd worden. Zijn het de wolven die het dorp omsingelen en aanvallen? Of gaat het om mensen die wolvenklemmen leggen om wolven te strikken?

Of dienen mensen in verbondenheid te leven met de natuur als in een lus of cirkel?

In het boek worden vier verschillende interpretaties gegeven voor de wolvenlus. De eerste keer dat er sprake is van een lus in het verhaal is wanneer de roedel wolven jacht maakt op een oude, gewonde stier.

'Pas toen de oude stier geen stuiptrekkingen meer maakte en de opkomende maan haar weerspiegeling deed schitteren in het nietsziende zwart van zijn oog, pas toen liet het alfamannetje zijn greep verslappen. Hij ging rechtop zitten en hief zijn met bloed doordrenkte snuit ten hemel en huilde.

Eén voor één voegde zijn hele gezin zich bij hem en hieven hun kop ten hemel en huilden met hem mee, zowel zij die hadden gedood als zij die getuigen waren geweest.

Waar eens leven was geweest, was nu de dood. En door de dood werd zo het leven in stand gehouden. In dat bloedige pact werden zowel de levenden als de doden verbonden in een lus die zo oud en onveranderlijk was als de maan die boven hen haar boog beschreef.'

Op pagina 193 kom ik de tweede uitleg tegen. We zitten in het hoofd van Luke.

'Toen deed hij zijn lamp uit en hield zijn adem in, omsloten door de stilte en de duisternis, en om de een of andere reden herinnerde hij zich iets dat hij had gelezen, over hoe het leven een cirkelvormige reis was van het graf van de baarmoeder naar de baarmoeder van het graf. Hij had nooit begrepen waarom iemand het volmaakte niets van de dood zou vrezen. Hij zou daar graag ter plekke zijn gestorven.'

Buck Calder zoekt een oude man op, de zoon van een wolvenvanger en vraagt:

'Wat is dat ijzerdraad daar, met al die kleine stukjes metaal eraan?' zie Calder. 'Als u het niet erg vindt dat ik het vraag.'
Hij wees naar de muur aan het andere eind van de kamer, boven de diepvriezers, waar Lovelace zijn sleepkettingen, haken en opgerolde ijzerdraad ophing.

'Om pups te vangen. Mijn vaders idee. Hij noemde het De Wolvenlus.'

Het epigram vooraan in het boek van Zwarte Eland, Oglala Sioux (1863-1950) is de eerste verwijzing naar een lus, een cirkel.

'Alles wat de Kracht van de Wereld
doet, wordt gedaan in een cirkel.
De hemel is rond en ik heb gehoord
dat de aarde rond is als een bal en
de sterren ook. Als de wind
op zijn krachtigst is, wervelt hij.
Vogels maken ronde nesten want hun religie
is dezelfde als de onze. De zon komt op
en gaat onder in een cirkel. De maan doet hetzelfde en beide zijn rond. Zelfs de seizoenen vormen een grote cirkel in hun wisseling en komen altijd terug bij waar ze waren.
Het leven van een mens is een cirkel
van kindertijd naar kindertijd.
En zo is de cirkel overal waar kracht beweegt.'

Om deze boodschap kracht bij te zetten zijn de 36 hoofdstukken verdeeld in vijf delen: Zomer, Herfst, Winter, Lente en Zomer en eindigt het boek waar het begon: in de zomer. Zo heeft de tijd ook een lus gemaakt.

DE BOODSCHAP VAN DE SCHRIJVER

Hiermee komen we ook bij de boodschap die de auteur ons meegeeft. Dat mensen in verbondenheid dienen te leven met de natuur.



Veel clichés, weinig beelden, en nog niet altijd goed gekozen ook. Ik ben de tel kwijtgeraakt hoe vaak de maan opduikt. De gevoelens van de personages worden expliciet beschreven, geen suggestief taalgebruik. Kortom: voor mij brak moerasproza. Veel te kleffe kost.

Hoewel ik denk dat dit boek een groot publiek kan aanspreken, is het niet aan mij besteed. Ik huil mee met de wolven in het bos.