Een sferische, indringende roman

Fragment: "Er zijn mensen die hun hele leven met de wereld willen delen, tot in de uiterste hoeken van hun huis. Je hoeft dus geen eigen leven meer te hebben, je hoeft nooit meer ergens naar toe, je hoeft nooit meer iemand te ontmoeten. Je kunt de hele dag overal en nergens zijn, je kunt praten met iedereen, kijken naar alles en iedereen. Tijd en plaats zijn opgeheven. Alles is mogelijk, overal en altijd, maar je bent er niet echt, je voelt niets echt."

Hoofdpersoon is Thomas, nachtportier van het Hotel Oblomov. Hij ontleent de betrokkenheid bij de wereld aan de televisie. Maar behalve dat televisie kijken zijn passie is, blijkt het ook tussen hem en de wereld in te staan. We komen maar langzaam meer over Thomas te weten en krijgen hem eigenlijk nergens helemaal echt goed in beeld. Wel weten we dat hij lijdt aan slapeloosheid, lezen we over de beklemming die hij ervaarde in zijn ouderlijk huis en het is overigens daar waar de rol van Thomas’ vader steeds meer naar voren komt. Door middel van een terugblik wordt de vader aan het begin van het boek kort voorgesteld; terwijl Thomas wordt geboren komt zijn vader het huis binnenlopen met een televisietoestel. Verderop in het boek, jaren later in de tijd, blijkt dat Thomas al lang geen contact met zijn vader heeft. Ook een bericht van zijn moeder op zijn antwoordapparaat dat zijn vader ziek is en het niet goed gaat, kan hem niet direct bewegen zijn vader op te zoeken. Gert den Toom besteedt niet heel veel woorden aan het beschrijven van de vader, maar creëert wel een aparte sfeer als deze ten tonele wordt gevoerd. Bijvoorbeeld tijdens een van de slapeloze nachten van Thomas:

“Soms kwam hij zijn vader tegen in de keuken en dan praatten ze op gedempte toon, en met een ander perspectief over de dingen waarvan hij wakker lag, kalmer ook. Ze vergaten de kou en Thomas staarde minutenlang naar dingen waar hij anders nooit naar keek: de knoppen van het gasfornuis, de beschuitbus op de reeds gedekte tafel, de baardgroei in zijn vaders gezicht. Ze zeiden bijna niets, maar anders dan overdag ontbrak iedere wrijving.”

Ook door de vakantie die Thomas heeft met een vriend en de vader van de vriend, komt Thomas’ vader steeds meer in beeld. Gert den Toom weet sowieso sfeer neer te zetten. Naast het gebruik van televisiefragmenten, die ook voor de nodige variatie zorgen, doet hij dit bijvoorbeeld met een paar dichtregels van Paul Celan: “Der Tod ist ein Meister aus Deutschland… seine Augen sind blau.” Vanaf dat moment, als er wordt verhaald over een man die mogelijk meerdere moorden heeft gepleegd gaat het verhaal ook broeien en wordt de spanning langzaam opgebouwd, komen vroegere drankproblemen van Thomas naar boven en zijn liefde voor Maria, de vriendin van een vriend. In het een-en-laatste hoofdstuk speelt zich een nogal dramatische gebeurtenis af. Als lezer word je wel enigszins voorbereid, maar op wat exact weet je niet en zo geschiedt het drama dan toch nog ineens, net zoals op de flaptekst van het boek vermeld staat:

“Het wachten is op het moment dat het misgaat, en wanneer het zover is, gebeurt dat even rigoureus als spectaculair.”