Lezersrecensie
‘Lord of the Flies’ meets ‘The Road’, het resultaat is een schitterend, uniek boek in pure Ammaniti-stijl.
Een levensgevaarlijk virus heeft zich vanuit België naar de rest van Europa verspreid. Enkel kinderen die de puberteit nog niet hebben bereikt blijven gespaard en moeten zien te overleven in geplunderde steden en dorpen waarin ze volledig op zichzelf zijn aangewezen. De dertienjarige Anna probeert met haar broertje vanuit Sicilië het vasteland te bereiken om zo aan het virus te ontsnappen. Wat volgt is een gruwelijk verhaal verpakt als sprookje.
Hoewel het cynisme van Ammaniti nooit volledig weg is, zit het in dit boek diep genoeg verborgen om de lezer op een verkeerd been te zetten. Dat het vertelperspectief van een kind (Anna) gebruikt wordt, leidt tot korte, trefzekere zinnen. Hierdoor lijkt het verhaal soms zo naïef geschreven dat je vergeet hoe gruwelijk de gebeurtenissen zijn: “In haar rugzak had ze een zaklamp, een aansteker, het schrift van de Belangrijke Dingen in een groene sweater gewikkeld, plus een keukenmes en het rechterdijbeen van haar moeder.”
Dat Ammaniti erin slaagt om de post-apocalyptische dreiging poëtisch weer te geven toont zijn schrijverstalent. Een pluim ook voor de vertaler die Ammaniti’s stijl heeft kunnen overnemen zonder geforceerde zinsconstructies of taalgebruik: “Eenmaal buiten het bos bevond ze zich onder een drukkend tapijt van dikke, blauwige wolken, als een omgekeerde zee bij storm. Vanuit de kust stuwden windvlagen van warme lucht haar voort en woelden door haar haren. Aan het eind van de vlakte werd een onweersbui boven de bergen dikker in een flits van zanderig licht. Een harde donderklap gaf als een kanonschot het startsein en de regen stortte zich woest op de dorstige velden, die het in stilte absorbeerden en een vochtige adem van verbrande aarde uitwasemden.”
Het tempo is wisselend, sommige scenes razen als een wervelwind voorbij, andere passages verlopen traag en bedachtzaam. Niet alles aan het verhaal klopt of is logisch. Veel vragen blijven onbeantwoord. Het schijnbare gebrek aan diepgang geeft het verhaal een sprookjesachtige sfeer, die versterkt wordt door de soms kinderlijk eenvoudige beschrijvingen: “Aan het eind van het stijgende pad opende zich een hoogvlakte van heuvels die bedekt waren met geel graan en bremstruiken waarop een reus tientallen windmolens had neergezet alsof het papieren molentjes waren.” Door de combinatie van flitsende en beschrijvende scènes, van naïviteit en wreedheid, van schoonheid en verval wordt de lezer meegezogen in Anna’s permanente strijd tussen hoop en wanhoop. De cover sluit hier op een prachtige manier bij aan; onschuld, rauwheid, eenzaamheid, pracht… het zit er allemaal in vervat.
Niccolò Ammaniti Is een veelzijdig schrijver. Elk boek is een totale verrassing. Een aantal boeken kon op ruime lezersbelangstelling rekenen, andere (volgens mij vaak ten onrechte) enkel op een specifiek doelpubliek. Anna heeft alle elementen in zich om tot de eerste categorie te behoren. Het is een verhaal dat me vanaf de eerste pagina meenam op Anna’s tocht. Het is een ontroerend en inspirerend boek over vallen en opstaan, over de moed hebben om, los van alle twijfel, door te gaan.
Hoewel het cynisme van Ammaniti nooit volledig weg is, zit het in dit boek diep genoeg verborgen om de lezer op een verkeerd been te zetten. Dat het vertelperspectief van een kind (Anna) gebruikt wordt, leidt tot korte, trefzekere zinnen. Hierdoor lijkt het verhaal soms zo naïef geschreven dat je vergeet hoe gruwelijk de gebeurtenissen zijn: “In haar rugzak had ze een zaklamp, een aansteker, het schrift van de Belangrijke Dingen in een groene sweater gewikkeld, plus een keukenmes en het rechterdijbeen van haar moeder.”
Dat Ammaniti erin slaagt om de post-apocalyptische dreiging poëtisch weer te geven toont zijn schrijverstalent. Een pluim ook voor de vertaler die Ammaniti’s stijl heeft kunnen overnemen zonder geforceerde zinsconstructies of taalgebruik: “Eenmaal buiten het bos bevond ze zich onder een drukkend tapijt van dikke, blauwige wolken, als een omgekeerde zee bij storm. Vanuit de kust stuwden windvlagen van warme lucht haar voort en woelden door haar haren. Aan het eind van de vlakte werd een onweersbui boven de bergen dikker in een flits van zanderig licht. Een harde donderklap gaf als een kanonschot het startsein en de regen stortte zich woest op de dorstige velden, die het in stilte absorbeerden en een vochtige adem van verbrande aarde uitwasemden.”
Het tempo is wisselend, sommige scenes razen als een wervelwind voorbij, andere passages verlopen traag en bedachtzaam. Niet alles aan het verhaal klopt of is logisch. Veel vragen blijven onbeantwoord. Het schijnbare gebrek aan diepgang geeft het verhaal een sprookjesachtige sfeer, die versterkt wordt door de soms kinderlijk eenvoudige beschrijvingen: “Aan het eind van het stijgende pad opende zich een hoogvlakte van heuvels die bedekt waren met geel graan en bremstruiken waarop een reus tientallen windmolens had neergezet alsof het papieren molentjes waren.” Door de combinatie van flitsende en beschrijvende scènes, van naïviteit en wreedheid, van schoonheid en verval wordt de lezer meegezogen in Anna’s permanente strijd tussen hoop en wanhoop. De cover sluit hier op een prachtige manier bij aan; onschuld, rauwheid, eenzaamheid, pracht… het zit er allemaal in vervat.
Niccolò Ammaniti Is een veelzijdig schrijver. Elk boek is een totale verrassing. Een aantal boeken kon op ruime lezersbelangstelling rekenen, andere (volgens mij vaak ten onrechte) enkel op een specifiek doelpubliek. Anna heeft alle elementen in zich om tot de eerste categorie te behoren. Het is een verhaal dat me vanaf de eerste pagina meenam op Anna’s tocht. Het is een ontroerend en inspirerend boek over vallen en opstaan, over de moed hebben om, los van alle twijfel, door te gaan.
3
1
Reageer op deze recensie