Het was heerlijk om te leven

Cory Taylor (1955-2016) was in Australië al bekend vanweg haar scenario’s en kinderboeken, toen ze op haar 56e doorbrak als fictieauteur. In 2011, zes jaar nadat ze de diagnose melanoom in stadium vier kreeg, verscheen haar succesvolle fictiedebuut Me and Mr Booker. Twee jaar nadien publiceerde ze My Beautiful Enemy, dat eveneens positief onthaald werd. Haar laatste boek, Sterven, een levensverhaal, werd kort voor haar dood uitgebracht. Met deze memoire wakkert ze in binnen- en buitenland de thematiek rond waardig sterven aan. Dit boek vertelt echter niet zozeer het verhaal over haar ziekteproces. De diagnose en behandeling komen zelfs amper aan bod. Het is eerder een bundeling van gedachten over rituelen rond sterven, over het schrijverschap, over (het ontbreken van) religie en over wat het betekent om een thuis te hebben, waar en met wie dan ook.

Taylor gebruikt klare taal en nietsontziende omschrijvingen die zowel berusting als boosheid en onbegrip uitdrukken. Ze bedient zich royaal van humor, waarvan de fijnzinnigheid mooi overeind blijft in de vertaling van Barbara De Lange. Taylor schrijft gestructureerd en fictionaliseert haar verhaal niet. Op een genuanceerde manier biedt ze de lezer een aantal waardevolle thema’s aan waarop ze vervolgens dieper ingaat. Zo leidt ze een aantal filosofische vraagstukken over sterven en het belang van familie in, die ze aanvult met eigen ervaringen. Door de wisselwerking tussen het abstracte en het concrete vergeet de lezer geen moment dat het om Taylors eigen realiteit gaat, wat een interessante, maar ietwat afstandelijke leeservaring oplevert.

De auteur heeft eerder de dood van haar ouders meegemaakt en werd diep geraakt door hun aftakelingsproces. Aan de hand van die ervaringen beschrijft ze het belang van zorgverlening, maar ook de kracht van familie. De verbondenheid die ze voelt met haar man en twee zonen staat in schril contrast met het gezin waarin ze opgroeide en dat helemaal uit elkaar gevallen is. Haar vader was een onrustig man, die samen met zijn gezin regelmatig verhuisde. Taylor erft zijn lust om de wereld te ontdekken en pendelt haar hele volwassen leven tussen Australië en Japan.Door het gebrek aan geografische wortels, rijst de vraag waar haar as geplaatst zal worden en op welke manier ze herdacht zal worden. Omdat dit vooral van belang is voor de nabestaanden, moeten ook zij hier een stem in krijgen, iets wat haar werd ontnomen bij de dood van haar vader.

Waar ze wel zelf over wil beslissen is de manier waarop ze haar laatste dagen zal doorbrengen. Omdat euthanasie in Australië verboden is, ziet ze zich verplicht om de voor- en nadelen van verschillende vormen van zelfmoord zorgvuldig af te wegen. Taylor is krachtig in haar opinies, maar schrijft in het volle besef dat niet iedereen het met haar eens zal zijn. Dit zorgt voor een open relaas, waarin ruimte is voor twijfels en tegenovergestelde meningen:

"Worden wij, of we nu gelovig zijn of niet, in ons verlangen naar een zachte dood misschien tegengewerkt door mensen die geloven dat God elke individuele keuze in sterfwijzen afkeurt? Of erger nog, dat het Gods bedoeling is dat we lijden? Ik weet het antwoord op al die vragen niet, maar ze zijn volgens mij wel het bespreken waard."

Taylor gaat op een rationele, gecontroleerde manier op zoek naar antwoorden op de vragen die haar sinds de diagnose bezighouden. Dat levert een eerlijk boek op dat meer leest als non-fictie dan als een roman. Omdat ze wegblijft van het gevoelsmatige, is het boek minder geschikt voor lezers die zich graag emotioneel betrokken voelen bij een verhaal. Desondanks verdient het boek ruime aanbeveling, al was het maar om het taboe rond sterven te doorbreken:

"Daarom ben ik dit boek gaan schrijven. Het gaat niet zoals zou moeten. Voor veel mensen is de dood iets onbespreekbaars geworden, een verschrikkelijke stilte. Maar de stervenden hebben daar niets aan en zijn nu waarschijnlijk eenzamer dan ooit."