Leesclub

De Pelikaan

Volgen Volg jeNiet volgen

42 volgers

Vraag 4

op 12 april 2018 door De Pelikaan

+1 niet meer leuk × vind ik ook leuk

4. Welke rol speelt de Tweede Wereldoorlog in hun leven?

Reacties op: Vraag 4

339122

13 april 2018

2018-04-13T09:48:59+02:00

Guido Goedgezelschap

https://static.hebban.nl/style/img/avatar_preset_1.png

https://www.hebban.nl/!/guido-goedgezelschap

190145

[] Vraag 4 [] De Tweede Wereldoorlog is blijkbaar nog niet goed verteerd. De communistische ( Russische ) invloedssfeer is goed tastbaar. ( zo meent Andrej dat hij er goed aan doet om brieven te openen in functie van get regime. Schmitz is een Jodenhater in hart en nieren en hij haalt met zijn walgelijke verhalen de woede van zijn ‘ vrienden ‘ in het stamcafé op de hals. Josip en Mario zijn dan weer, naar hun eigen zeggen, helden geweest tijdens de oorlog. De confrontatie die Josip heeft met een Duits echtpaar ( een voormalig Wehrmachtofficier ) spreekt boekdelen. Het minste wat je kan zeggen is dat er in het uiteenvallende Joegoslavië, na de dood van dictator Tito, een gespannen sfeer heerst. De Tweede Wereldoorlog is nog niet verwerkt en een bloedige burgeroorlog dient zich met rasse schreden aan. Een opvallende zin in deze context vind ik op bladzijde 101: “ Dit is helemaal geen vrij land “, zei Markovic grof, ... “ Het feit dat Andrej bij de vakbond zit zorgt ook voor hilariteit. Op bladzijde 49 lees ik het volgende: “ Rare vent, commentarieerde Knevic, ik hoor dat hij bij de vakbond zit. Een Servisch wespennest, wat heeft een Kroaat daar te zoeken? Pure eerzucht, als je het mij vraagt. “ De Tweede Wereldoorlog heeft dit volk verscheurt en iedereen heeft zijn eigen mening en ideëen. Daardoor is er een soort van wantrouwen tussen de mensen ontstaan dat tenslotte gaat leiden tot één van de grootste genocides in de geschiedenis van de mensheid. Je zou haast tot de conclusie kunnen komen dat De Tweede Wereldoorlog in Joegoslavië niet gestopt was.

+1 niet meer leuk × vind ik ook leuk

339294

13 april 2018

2018-04-13T13:11:07+02:00

Eline H.

https://static.hebban.nl/files/images/thumb/Screenshot_20230117-213311_Gallery%282%29.jpg

https://www.hebban.nl/!/Eline Huls

115950

Ik sluit mij aan bij Guido en zou nog willen toevoegen dat het er in elk geval op lijkt dat de Tweede Wereldoorlog voor de heren nog niet gestopt is. Josip hecht nog steeds een de mensen met wie hij destijds omging. Dat heeft ook gevolgen voor hoe de verstandhoudingen onderling zijn. Kijk maar naar de quotes die Guido aanhaalt. Zelfs al was de Tweede Wereldoorlog al ten einde, dan nog heeft het zo zijn sporen achtergelaten bij de bewoners.

339122

+1 niet meer leuk × vind ik ook leuk

339664

13 april 2018

2018-04-13T21:36:42+02:00

Eline H.

https://static.hebban.nl/files/images/thumb/Screenshot_20230117-213311_Gallery%282%29.jpg

https://www.hebban.nl/!/Eline Huls

115950

Dat Josip nog hecht aan de periode heeft denk ik ook te maken met zijn thuissituatie. Hij heeft een dochter met een verstandelijke beperking en een vrouw die eigenlijk niet zoveel om hem geeft. In zijn herinneringen aan de oorlog is hij nog de held, Dat is hij thuis niet meer.

339294

+1 niet meer leuk × vind ik ook leuk

339506

13 april 2018

2018-04-13T17:28:42+02:00

Sorbotrol

https://static.hebban.nl/files/images/thumb/jurk_2.jpg

https://www.hebban.nl/!/Sorbotrol

114431

Ook ik sluit me helemaal aan bij Guido. Zelf heb ik het idee dat het allemaal wat simpele mannen zijn. Ik vermoed dat ze daardoor ook een wat andere kijk op de wereld hebben.

339122

+1 niet meer leuk × vind ik ook leuk

339557

13 april 2018

2018-04-13T18:57:08+02:00

Marly van Kessel

https://static.hebban.nl/files/images/thumb/Screenshot_20200309-190157_Twitter%283%29.jpg

https://www.hebban.nl/!/marly-van-kessel

238614

Een mooi samenvattend antwoord Guido. Deze punten ontbreken in mijn eigen antwoord op de vraag, maar je hebt helemaal gelijk. Het sterke van dit boek vind ik ook dat het, mij althans, aanspoort om me te verdiepen in de geschiedenis van Joegoslavië en hoe het land uiteenviel. Vroeger heb ik er zoveel op tv over gehoord, maar het altijd een ver weg show gevonden, terwijl het eigenlijk praktisch naast Italië ligt.

339122

+1 niet meer leuk × vind ik ook leuk

339780

14 april 2018

2018-04-14T10:03:33+02:00

Guido Goedgezelschap

https://static.hebban.nl/style/img/avatar_preset_1.png

https://www.hebban.nl/!/guido-goedgezelschap

190145

@Marly van Kessel Inderdaad, het was toen allemaal zo ver weg. Nochtans is het zo dichtbij geweest. Blijkt nogmaals dat ‘ ver ‘ in deze kleine wereld niet meer bestaat.

339557

+1 niet meer leuk × vind ik ook leuk

339868

14 april 2018

2018-04-14T12:09:37+02:00

ine

https://static.hebban.nl/files/images/thumb/20160506_161836%282%29bleek%282%29.jpg

https://www.hebban.nl/!/ine-ine

110204

Mij verbaasde het hoe aanwezig de Tweede Wereldoorlog nog was. Ik weet wel dat de oorlog ook bij ons nog niet helemaal verwerkt is, maar zou die hier bij ons ook nog zo'n algemene invloed gehad hebben bij de generatiegenoten van Josip? Of komt het door de politieke situatie en het meer geïsoleerd leven in socialistisch Joegoslavië?

339122

+1 niet meer leuk × vind ik ook leuk

339896

14 april 2018

2018-04-14T12:44:04+02:00

Angela

https://static.hebban.nl/files/images/thumb/DSCI4342_c41%282%29.jpg

https://www.hebban.nl/!/alegna

126479

Ook mooie woorden van Eline hierboven. Op het front was hij een held, thuis absoluut niet. Hij wil de baas blijven over zijn vrouw, maar zelfs dat lukt niet meer.

339122

+1 niet meer leuk × vind ik ook leuk

340129

14 april 2018

2018-04-14T19:14:36+02:00

Elly van der Meer

https://static.hebban.nl/files/images/thumb/image%289%29.jpg

https://www.hebban.nl/!/Elly51

106794

Schmitz is een echte Jodenhater en vertelt nog trots hoe hij tegen de joden was in de tweede Wereldoorlog. Josdip kan zich niet laten fotograferen met een Duitse toerist als hij vertelt dat hij in de oorlog de zjoden vervolgt heeft, maar dat het nu over is. Voor Jossip is het niet over. Hij heeft zijn baan wel gekregen omdat de vorige machinist omgekomen was. Maar door de nieuwe oorlog verliest hij weer zijn baan en blijft hij met lege handen achter.

339122

+1 niet meer leuk × vind ik ook leuk

342274

17 april 2018

2018-04-17T12:35:35+02:00

Shana Rasschaert

https://static.hebban.nl/files/images/thumb/14344939_10207246222810926_4233988464017319471_n%283%29.jpg

https://www.hebban.nl/!/ShanaRasschaert

106922

Ik sluit me helemaal aan bij Guido. WO II heeft Josip gevormd tot de man die hij nu is geworden. Daar was hij de held die het heeft overleefd, thuis was hij totaal geen held. Hij kon zelf zijn vrouw niet de baas blijven. Wat ik ook denk is dat de oorlog hen zo gevormd heeft, maar dat het voor hen is blijven doorgaan. Hun eigen oorlog is voor hen niet gestopt.

339122

+1 niet meer leuk × vind ik ook leuk

339312

13 april 2018

2018-04-13T13:26:28+02:00

Angele Steentjes

https://static.hebban.nl/files/images/thumb/Sipke%20Baarsma%20en%20Angle%20Steentjes%20%284%29.jpg

https://www.hebban.nl/!/angele-steentjes

198716

De tweede wereldoorlog heeft zeker Josip gevormd. Na wat hij meegemaakt heeft in de oorlog, wil hij opnieuw beginnen bijvoorbeeld door het stichten van een gezin. Helaas valt dat tegen. Ook zijn werk heeft hij aan de oorlog te danken en bij de nieuwe oorlog verliest hij dat weer. Hetzelfde geldt voor de vriendschap met zijn zwager. Deze ontstond in de 2e wereldoorlog en hij verloor deze weer bij de oorlog in Joegoslavië.

+1 niet meer leuk × vind ik ook leuk

339363

13 april 2018

2018-04-13T14:23:30+02:00

Margreeth

https://static.hebban.nl/files/images/thumb/9585415%284%29.jpg

https://www.hebban.nl/!/margreeth-3

192189

De Tweede Wereldoorlog speelt vooral bij Josip een hele grote rol. Hij heeft daar vreselijke dingen meegemaakt. En al heel in het begin weigert hij met een Duitser die hun dorp gebombardeerd heeft op de foto te gaan. Josip trekt daar duidelijk een grens naar deze man toe; het kost hem ook geen moeite om geld van hem aan te nemen. Josip heeft nu een ander uniform aan dan in WO2, geeft dat hem status? Vindt hij dat een positiever uniform dan dat hij droeg in WO2? Hij zegt in ieder geval heel duidelijk dat hij in dát uniform niet met die Duitser op de foto wil en vertelt die man dat een bom het huis van zijn moeder heeft gebombardeerd en zijn moeder levend heeft verbrand. Dat moet traumatisch zijn geweest. In het vervolg van het boek komen we steeds meer aan de weet over het oorlogsverleden van Josip en alles wat hij daar mee heeft gemaakt. Opvallend vond ik dat vooral in het laatste hoofdstuk - als Josip als oude man met Jana in Wiesbaden is om daar de trein te bekijken - we ineens een heel stuk lezen over wat Josip meemaakt tijdens WO2; zijn difterie en dat zijn collega's hem de bergen over droegen, terwijl ze een ander waarschijnlijk hadden laten liggen. Interessant.. Bij Andrej gaat het oorlogsverleden tot en met de Tito-periode. Tito die hij graag trots had gemaakt door iemand met kapitalistisch ideeën bij Tito aan te geven. Wilde Andrej ook een heldenstatus?

+1 niet meer leuk × vind ik ook leuk

339365

13 april 2018

2018-04-13T14:24:14+02:00

Klasigheid

https://static.hebban.nl/files/images/thumb/DSC_9295.jpg

https://www.hebban.nl/!/klasigheid

260456

Oorlog maakt mensen, en oorlog breekt mensen. Je kunt er je baan aan overhouden, of je leven aan verliezen: beide vindt in het boek plaats. Of een band opbouwen, die de rest van je leven in stand blijft, tot de laatste ansichtkaart aan toe (meer dan 50 jaar later). Het geeft aan dat niet alleen de oorlog door mensen gevoerd wordt, maar dat oorlog mensen en hun band ook vormt.

+1 niet meer leuk × vind ik ook leuk

339419

13 april 2018

2018-04-13T15:34:37+02:00

Janneke

https://static.hebban.nl/style/img/avatar_default_2.jpg

https://www.hebban.nl/!/janneke-27

248740

Voor Josip heeft deoorlog een grotere impact gehad dan voor Andrej. Wat wel logisch is gezien het leeftijdsverschil. Maar ook al heb je niet actief meegedaan , kan het toch wel sporen achterlaten natuurlijk. Josip wil de Duitse man geen hand geven. De man zit daar mee in z’n maag en geeft Josip geld. Dat neemt ie wel aan. Zijn principes hebben dus blijkbaar een grens.

+1 niet meer leuk × vind ik ook leuk

339455

13 april 2018

2018-04-13T16:31:20+02:00

Hilde H

https://static.hebban.nl/files/images/thumb/IMG_0341.JPG

https://www.hebban.nl/!/satelliet-suzie

243586

Voor Josip was WOII levensbepalend. Hij maakte deel uit van het partizanenleger van Tito, dat uit verschillende bevolkingsgroepen bestond en waar het dus niet uitmaakte of je Kroaat, Serviër, Bosniër, Sloveen of nog iets anders was. Zij vochten samen tegen de vijand: de Duitsers en Italianen. Tito wist na de oorlog zijn mannen te eren als helden en liet voor hen monumenten oprichten, speldde hen lintjes op (de Orde van het Volksleger) en gedacht hen met allerlei luizenbaantjes, zoals blijkbaar ook 'chef van de kabelspoorweg'. Het respect voor de oorlogsveteranen werd er bij de jeugd met de paplepel ingegoten. Josip heeft aan die oorlog zijn 'principes' overgehouden. De Duitsers blijven de vijand, de 'collaborateur' Schmitz is niet te vertrouwen, maar ook het nationalisme dat na de dood van Tito opnieuw de kop opsteekt bekijkt hij met wantrouwen. Hij verklaart ook openlijk zijn afkeer wanneer de groentewinkel van Kostic kort en klein wordt geslagen. Hij verliest er zijn job door. Zelf laat Josip zich eigenlijk niet echt voorstaan op die heldenstatus. Pas helemaal aan het einde van het verhaal blijkt waarom. Hij voelt zichzelf niet zo'n held. Hij had 'niets gedaan dan de oorlog overleven, dank zij Mario en zijn andere kameraden'. Het is alsof hij na die oorlog niet meer voluit durfde te leven, alsof hij nog een schuld heeft af te lossen. Andrej heeft de oorlog niet meegemaakt. Hij is een van die kinderen die heeft geleerd oorlogshelden te respecteren. Als die oorlog zich dan aandient kent hij geen terughoudendheid. 'Hij zou zichzelf niet in veiligheid brengen. Hij zou geschiedenis schrijven.'

+1 niet meer leuk × vind ik ook leuk

341999

16 april 2018

2018-04-16T22:42:59+02:00

Jan Klink

https://static.hebban.nl/files/images/thumb/IMG_1111%282%29.jpg

https://www.hebban.nl/!/jan-klink

194443

Het verhaal riep bij mij de vraag op of de situatie in WOII een rol gespeeld heeft bij het uiteenvallen van Joegoslavie. Maakte het inderdaad niet uit of je Kroaat, Serviër, Bosniër, Sloveen of nog iets anders was ? Voor mij is het nog steeds een raadsel hoe tussen mensen die eeuwenlang goed met elkaar samenleefden opeens zulke harde tegenstellingen konden ontstaan. Ook dit boek wekt de indruk dat het zomaar gebeurt zonder enige echte aanleiding.

339455

+1 niet meer leuk × vind ik ook leuk

342070

17 april 2018

2018-04-17T01:37:37+02:00

Hilde H

https://static.hebban.nl/files/images/thumb/IMG_0341.JPG

https://www.hebban.nl/!/satelliet-suzie

243586

Voor een deel zijn de Balkanoorlogen van de jaren '90 een gevolg van een onverwerkt oorlogsverleden. WOII was in Joegoslavië eigenlijk ook een soort van burgeroorlog. Er was sprake van Servische monarchisten, Kroatische fascisten ( de Ustasa van Schmitz) , Joegoslavische communisten, nazicollaborateurs, Bosnische moslims en nog veel meer die tegen tegen de Duitsers of met de Duitsers , maar ook tegen elkaar vochten. Het was een onontwarbaar kluwen. De partizanen van Tito, waarbij steeds meer Joegoslaven zich aansloten ongeacht hun geloof of etnische afkomst, haalden op een of andere manier de overhand en wisten het grondgebied te bevrijden. Tito regeerde met (heel) harde hand - uitingen van nationalisme waren gewoon verboden - maar hij was ook een goed strateeg en slaagde er in om de stabiliteit te handhaven. Broederschap en eenheid was zijn leuze. Er moest vergeven en vergeten worden. Dat verwerkt Driessen wel heel mooi in zijn boek in de relatie Josip-Schmitz. Na het overlijden van Tito ontstond er een machtsvacuum. Nationalistische politici belust op macht maakten daarvan handig gebruik om al die oude vetes terug aan te wakkeren.

341999

+1 niet meer leuk × vind ik ook leuk

342160

17 april 2018

2018-04-17T09:30:24+02:00

Jan Klink

https://static.hebban.nl/files/images/thumb/IMG_1111%282%29.jpg

https://www.hebban.nl/!/jan-klink

194443

Dank voor je reactie

341999

+1 niet meer leuk × vind ik ook leuk

339514

13 april 2018

2018-04-13T17:40:59+02:00

Jet Spanjersberg

https://static.hebban.nl/files/images/thumb/jet%282%29.jpg

https://www.hebban.nl/!/jet-spanjersberg

195269

De tweede wereld oorlog speelt een grote rol in het verhaal. Het kabelspoorbaantje van Josip, Het monument wat opgericht is. Hoe het komt dat Josip geen (oorlogs)"held" is/wil zijn. Schimtz de jodenhater. Het geld wat Josip ontvangt van een Duits echtpaar. Andrej die bij de vakbond zit, terwijl dat niet gewaardeerd wordt.Andrej die wel een held wil zijn in de aankomende oorlog. Het stadje heeft er zeker de sporen nog van.............terwijl er alweer een nieuwe oorlog aankomt.

+1 niet meer leuk × vind ik ook leuk

339525

13 april 2018

2018-04-13T18:03:54+02:00

Marina De Wit

https://static.hebban.nl/files/images/thumb/IMG_7825.JPG

https://www.hebban.nl/!/marina-de-wit

249604

Joegoslavië is een voorbeeld van hoe een oorlog (WO-II) vele jaren later nog altijd een impact heeft op een bevolking. De oorlog blijft nazinderen in de hoofden van diegenen die het overleefd hebben. Maar ook zij die toen nog niet geboren waren, worden er veelvuldig mee geconfronteerd : de geschiedenislessen op school, de - al dan niet verplichte - bezoeken aan monumenten/tentoonstellingen/lezingen, het telkens oprakelen van bepaalde gebeurtenissen. Inderdaad, zo'n gruwel mag nooit vergeten worden, maar ondertussen blijven overal ter wereld brandhaarden smeulen en zelfs ontvlammen. De geschiedenis van een land wordt bijna gequoteerd aan de hand van de oorlogen die het doorgemaakt heeft. Over de hoofden van de bevolking heen worden beslissingen genomen, zonder dat men de gevolgen kan overzien. Dorpen, steden, hele gebieden worden als koopwaar van de ene nationaliteit naar de andere overgeheveld.

+1 niet meer leuk × vind ik ook leuk

339554

13 april 2018

2018-04-13T18:51:29+02:00

Marly van Kessel

https://static.hebban.nl/files/images/thumb/Screenshot_20200309-190157_Twitter%283%29.jpg

https://www.hebban.nl/!/marly-van-kessel

238614

Deze vraag heb ik een tijdje laten rond gaan in mijn hoofd. Ik vind het eigenlijk een heel lastige vraag. Was de vraag geweest of de situatie tussen Andrej en Josip hetzelfde was geweest als er geen Tweede Wereldoorlog had plaatsgevonden, dan had ik gezegd: ja. Om die reden dat de wederzijdse chantage bij Andrej is begonnen die vanuit zelf vermeend nationalistisch belang de post opende, maar ook omdat Josip na terugkeer uit de oorlog niet zo snel gehuwd zou zijn geweest en dan waarschijnlijker een gelukkiger huwelijksleven getroffen zou hebben. In dat geval zouden de beide heren niet in ondeugdelijk handelen verzeild zijn geraakt en was er dus geen basis gelegd voor iets wat naar chantage zou kunnen leiden. Draai ik de boel nu om, dan betekent het dus dat voor het verhaal, en dus ook voor de levens van Andrej en Josip, de Tweede Wereldoorlog dus een belangrijke rol heeft gespeeld, eigenlijk indirect zelfs een hele centrale rol.

+1 niet meer leuk × vind ik ook leuk

339635

13 april 2018

2018-04-13T20:34:24+02:00

Michelle

https://static.hebban.nl/style/img/avatar_preset_1.png

https://www.hebban.nl/!/michelle-10

147749

De Tweede Wereldoorlog heeft bij Josip een trauma achtergelaten, dat weer boven komt drijven. Dit geldt niet voor de jongere Andrej, die zo veel vatbaarder is om te strijden in de nieuwe oorlog die uitbreekt. Daarom meldt hij zich ook vrijwillig aan, dit is voor hem de kans om zich te onderscheiden. Josip trapt niet meer in die illusie.

+1 niet meer leuk × vind ik ook leuk

339653

13 april 2018

2018-04-13T21:17:27+02:00

Ina den Bakker

https://static.hebban.nl/files/images/thumb/DSCF6600%282%29.jpg

https://www.hebban.nl/!/ina den bakker

113039

Josip heeft veel meegemaakt in de Tweede Wereldoorlog, hij is er naderhand voor onderscheiden en heeft zijn baantje er aan te danken. Er zijn veel monumenten voor oorlogshelden. Andrej denkt nogal romantisch over de oorlog, stelt zich voor hoe hij zich als held zou onderscheiden in de strijd, hoe er eindelijk iets zou gebeuren in zijn leven... De oorlog is nooit ver weg in dit stadje, zeker gezien de antisemitische houding van Schmitz.

+1 niet meer leuk × vind ik ook leuk

339737

14 april 2018

2018-04-14T07:54:01+02:00

Lydia

https://static.hebban.nl/files/images/thumb/boek%2820%29.jpg

https://www.hebban.nl/!/lisrut

131378

Weliswaar heeft Josip veel meegemaakt in de Tweede Wereldoorlog en is bijvoorbeeld het antisemitisme aanwezig, toch vind ik deze oorlog op zich niet heel veel rol spelen in het verhaal!

+1 niet meer leuk × vind ik ook leuk

339898

14 april 2018

2018-04-14T12:46:48+02:00

Angela

https://static.hebban.nl/files/images/thumb/DSCI4342_c41%282%29.jpg

https://www.hebban.nl/!/alegna

126479

Josip heeft echt geleden door de Tweede Wereldoorlog. Het heeft een impact gemaakt, waar hij niet al te graag aan terug denkt. Wel heeft hij er belangrijke vriendschappen uit gehaald. En een moment dat er voor hem gezorgd werd in plaats van andersom. Ook probeert hij onrust tussen partijen te bedaren. Andrej heeft het nog niet meegemaakt en voelt zich onwijs mannelijk door de andere oorlog. Toch heeft het verhaal veel afgespeeld zonder de oorlog de overhand te geven.

+1 niet meer leuk × vind ik ook leuk

339913

14 april 2018

2018-04-14T13:09:13+02:00

Seraphina

https://static.hebban.nl/files/images/thumb/belle_by_fdasuarez-dbh0skl.jpg

https://www.hebban.nl/!/seraphina

256871

Josip heeft de oorlog meegemaakt en heeft daar ook zijn baan aan te danken. Andrej heeft de oorlog niet meegemaakt maar wil ook graag een held zijn.

+1 niet meer leuk × vind ik ook leuk

339968

14 april 2018

2018-04-14T15:01:37+02:00

Erna

https://static.hebban.nl/style/img/avatar_default_2.jpg

https://www.hebban.nl/!/erna-van-t-westeinde

258399

De oorlog is weliswaar al jaren voorbij, maar nog lang niet uit de mensen. De impact is bij Josip merkbaar, omdat hij er zijn baan aan te danken heeft, maar wellicht ook de impact ervan heeft ondervonden. Andrej kent de verhalen en respecteert de oudgedienden. Maar als de oorlog uitbreekt, ziet hij voor zichzelf een heldenrol

+1 niet meer leuk × vind ik ook leuk

340005

14 april 2018

2018-04-14T15:57:29+02:00

Wim vdB

https://static.hebban.nl/files/images/thumb/IMG_4309.JPG

https://www.hebban.nl/!/wim-van-den-brink

245957

Joegoslavie is een typisch voorbeeld van levende geschiedenis. Meer nog dan de tweede wereldoorog wordt het dagelijks leven in dit gebied van de werled gedomineerd door het verdere verleden; de Eerste Wereledoorlog, de Ottomaanse overheersing, de geschillen tussen de onderlingen bevolkingsgroepen.

+1 niet meer leuk × vind ik ook leuk

340130

14 april 2018

2018-04-14T19:17:24+02:00

Elly van der Meer

https://static.hebban.nl/files/images/thumb/image%289%29.jpg

https://www.hebban.nl/!/Elly51

106794

Een oorlog kent alleen maar verliezers. Ze zeggen niet voor niets je kunt een kind uit de oorlog halen maar de oorlog niet uit een kind. De locatie van het boek, is in de oorlog zwaar getroffen.

+1 niet meer leuk × vind ik ook leuk

340206

14 april 2018

2018-04-14T21:22:30+02:00

Martijn '69

https://static.hebban.nl/files/images/thumb/c_frNK.jpg

https://www.hebban.nl/!/martijn-sixtienein

188646

De ouderen als Josip en Schmitz hebben WOII meegemaakt, dus is het niet raar dat het 40 jaar nadato nog een rol in hun leven speelt. Bij de rest speelt het minder heb ik het idee.

+1 niet meer leuk × vind ik ook leuk

340387

15 april 2018

2018-04-15T10:27:15+02:00

Laura

https://static.hebban.nl/files/images/thumb/IMG_0123%283%29.jpg

https://www.hebban.nl/!/laura-9

193578

Hier moest ik even over nadenken, want het speelt zeker een grote rol. Josip voelt zich nog een echte oorlogsheld en heeft daar ook zijn baan aan te danken. Daarnaast is hij net iets te snel getrouwd waardoor hij uiteindelijk in een ongelukkig huwelijk vast zit. Andrej daarentegen heeft de oorlog niet meegemaakt maar voelt wel de behoefte om ook een held te worden en met dat idee praat hij het ook goed dat hij de post open maakt. Zeker later in het verhaal wanneer de Balkanoorlog gaat spelen merk je ook welke personen wel en niet de oorlog hebben meegemaakt.

+1 niet meer leuk × vind ik ook leuk

340404

15 april 2018

2018-04-15T10:52:21+02:00

Sigried

https://static.hebban.nl/files/images/thumb/ed8ad375-b29b-49e6-9512-dc0c359b14cd.JPG

https://www.hebban.nl/!/sigried

192474

Zowel de verwijzingen naar de WOII als naar de burgeroorlog geven het verhaal context. Tegelijk staat die realiteit in contrast met de sprookjesachtige sfeer en personage-opbouw. Het maakt dat het verhaal niet te zoetsappig wordt. Zonder die verwijzingen zou het een verhaal zijn dat zich overal, in elk klein gehucht, zou kunnen afspelen.

+1 niet meer leuk × vind ik ook leuk

340413

15 april 2018

2018-04-15T11:02:50+02:00

Iwona

https://static.hebban.nl/files/images/thumb/DSC05270%282%29.jpg

https://www.hebban.nl/!/iwona-glinska

239462

De Tweede Wereldoorlog had grote invloed op Josip's leven. Hij kwam terug als een held en hij wilde 'de verloren jaren goed te maken'. Daardoor heeft hij met Ljubica getrouwd, wat bleek grote mislukking te zijn.

+1 niet meer leuk × vind ik ook leuk

340657

15 april 2018

2018-04-15T14:11:25+02:00

Erna

https://static.hebban.nl/style/img/avatar_default_2.jpg

https://www.hebban.nl/!/erna-7

193716

De tweede wereldoorlog heeft op iedereen die het heeft meegemaakt en de generaties erna diepe indruk en blijvende sporen nagelaten. Dat is in dit boek niet anders.

+1 niet meer leuk × vind ik ook leuk

340740

15 april 2018

2018-04-15T15:22:54+02:00

Peter de Wolff

https://static.hebban.nl/files/images/thumb/20200529_175025%282%29.jpg

https://www.hebban.nl/!/peter1761

121702

Voor Josip is de Tweede Wereldoorlog in zekere zin een periode van nostalgie vanwege de kameraadschap. Tegelijk denkt hij er met misnoegen aan terug omdat hij niet tot de dappersten behoorde. Van belang uit die periode is verder ook zijn relatie met Mario, zijn 'vriend voor het leven'. De Balkanoorlog die in de jaren 90 ontstaat laat zien dat ook deze vriendschap niet stand heeft gehouden. Voor Andrej, die WOII niet heeft meegemaakt , is deze oorlog een periode van heroïek, iets waaraan je status kunt ontlenen. Hij is daarom zeker positief gespannen over de aankomende oorlog in Joegoslavië. Via Schmitz krijgt hij ook nog het nodige mee over het antisemitisme uit de Tweede Wereldoorlog, hoewel hij niet echt ontvankelijk lijkt voor Schmitz' denkbeelden. Kroatië was in de Tweede Wereldoorlog een -tijdelijk 'zelfstandige'- bevriende staat van Hitler, waar de Utasja vergelijkbaar was met de SS in nazi-Duitsland. Deze houding van Kroatië heeft mede gezorgd voor de spanningen in het naoorlogse Joegoslavië, ondanks het feit dat leider Tito van Kroatische afkomst was.

+1 niet meer leuk × vind ik ook leuk

340769

15 april 2018

2018-04-15T16:03:12+02:00

ine

https://static.hebban.nl/files/images/thumb/20160506_161836%282%29bleek%282%29.jpg

https://www.hebban.nl/!/ine-ine

110204

Ik veronderstel dat het meemaken van de Tweede Wereldoorlog, Josip nu huiverachtig doet staan tegenover een nieuwe oorlog. Het getuigt m.i. van moed en eigen overtuiging dat hij de Servische groenteman helpt met het opruimen nadat zijn winkel kapot werd geslagen gewoon omdat hij Serviër is.

+1 niet meer leuk × vind ik ook leuk

340773

15 april 2018

2018-04-15T16:05:53+02:00

Hullemans

https://static.hebban.nl/files/images/thumb/IMG_0142.PNG

https://www.hebban.nl/!/hullemans

239193

Een 2e wereldoorlog speelt een enorme rol in heel Europa. Als we in de Nederlandse literatuur de 2e WO weg zouden laten, dan was een gemiddelde bibliotheek in Nederland maar een kwart van de huidige omvang. Als we dan kijken wat een 'luxe' Nederland kent na die oorlog. Welk een eenheid. Als we dit vergelijken met de Balkan, waar de diversiteit enorm is. Zoals al gemeld in de vele oorlogen daarvoor al uitgevochten. En deze diversiteit is een tijd 'onderdrukt' door dictator Tito. Met daarnaast de WO2 als bindend element. Kortom geen dag in de Balkan zonder eenherinnering aan 40-45.

+1 niet meer leuk × vind ik ook leuk

340825

15 april 2018

2018-04-15T17:07:38+02:00

JanM

https://static.hebban.nl/files/images/thumb/DSC_0324.jpg

https://www.hebban.nl/!/hebban-56e1c6650baa1

221191

Op subtiele wijze heeft de schrijver de niet verwerkte WOII geweven in zijn verhaal. Het is als het ware onderhuids aanwezig en stempelt de verhoudingen. Josip kent in Mario "een medepartizaan, een kameraad uit de grote tijd". Aan de hand van de houding in WOII meet Josip zijn verhouding tot mensen af. Onder andere aan die Duitse toerist met wie hij weigert op de foto te gaan. Opmerkelijk is de gebeurtenis met de groentenhandelaar. Het lijkt op de herhaling van Kristallnacht: alle koopwaar over de straat, ramen ingegooid, er heeft brand gewoed. De gebrandschilderde ramen van de Servisch-Orthodoxe kerk lagen in scherven over straat. Hier zijn de tegenstellingen op zijn scherpst, zeker wanneer het Josip is die het opneemt voor de Servische Kostic, en hij even later oog in oog komt te staan met zijn vriend Mario, die volstrekt de andere kant kiest. Aan het einde, wanneer Josip het geluk van het samen-zijn met Jana mag smaken, maakt Jana een opmerking over de nieuwe loden jas van Josip en zegt: "Je lijkt net een Duitser". (p177) Dan is Josip duidelijk in zijn wiek geschoten en beledigd. Dan is daar Schmitz die een verklaard Jodenhater is, en het met Josip heeft over de "Jodenkabelbaan" (p107)

+1 niet meer leuk × vind ik ook leuk

341150

15 april 2018

2018-04-15T22:06:04+02:00

Patricia

https://static.hebban.nl/style/img/avatar_default_2.jpg

https://www.hebban.nl/!/patricia-17

254857

Josip heeft de gruwelen meegemaakt en weet wat oorlog aanricht. De haat, de verwoesting, het missen. Iets wat hij niet meer wilt meemaken. Andrej heeft in alle rust zijn leventje geleid, zonder bijzonderheden, zonder opgemerkt te worden. Hij ziet het juist als een heldendaad om je vaderland te beschermen. Ook het feit dat hij nog steeds met Schmitz blijft omgaan terwijl dat een enorme antisemiet is, blijkt dat Andrej niet goed beseft wat deze haat tegenover een ander volk inhoudt.

+1 niet meer leuk × vind ik ook leuk

341279

16 april 2018

2018-04-16T09:12:29+02:00

Anne.broekhuis

https://static.hebban.nl/style/img/avatar_preset_1.png

https://www.hebban.nl/!/anne-broekhuis

246477

Voor Josip speelt de Tweede Wereldoorlog nog echt een grote rol in zijn leven. Ik had de indruk dat dat voor Andrej minder het geval was, ook omdat hij jonger is en dus en de oorlog minder bewust meegemaakt heeft.

+1 niet meer leuk × vind ik ook leuk

343147

18 april 2018

2018-04-18T15:31:44+02:00

Renate

https://static.hebban.nl/files/images/thumb/20160415_224208.jpg

https://www.hebban.nl/!/renate-versluis

197641

Heeft invloed op zijn verdere leven gehad, heeft ook een grote impact op hem gehad als je ziet wat hem met hem deed toen die Duitser de kabelbaan bezocht, Andrej heeft wel wat meegekregen maar niet in die mate als Josip

+1 niet meer leuk × vind ik ook leuk

343600

19 april 2018

2018-04-19T07:45:33+02:00

Anouklam

https://static.hebban.nl/files/images/thumb/1439457882225%282%29.jpg

https://www.hebban.nl/!/anouklam

193103

Josip heeft de oorlog meegemaakt, maar heeft hier een trauma aan over gehouden. Wel heeft hij hierdoor een baan. Andrej romantiseert de oorlog en wilt mee vechten om ook een held te worden

+1 niet meer leuk × vind ik ook leuk

344841

20 april 2018

2018-04-20T19:35:48+02:00

Michel

https://static.hebban.nl/style/img/avatar_preset_1.png

https://www.hebban.nl/!/midyan

113361

De tweede wereld oorlog keert door het hele verhaal heen wel terug, Josip lijkt er een traumatische ervaring aan over gehouden te hebben, maar hij heeft er ook iets positiefs aan overgehouden te weten zijn baan bij de kabelspoorweg aan over gehouden en het is volgens hem ook de enige keer geweest dat iemand voor hem heeft klaar gestaan.Verder is papa Schmitz natuurlijk nogal fascistisch en anti joods aangelegd. Andrej romantiseert de oorlog net al zoveel andere mensen die het niet hebben mee gemaakt.

+1 niet meer leuk × vind ik ook leuk

346122

22 april 2018

2018-04-22T12:41:35+02:00

Lucia

https://static.hebban.nl/files/images/thumb/Zusvangogh.jpg

https://www.hebban.nl/!/lucia-3

233556

De tweede wereldoorlog is nog tastbaar aanwezig: Josip heeft meegevochten in de oorlog, samen met zijn vriend en later schoonbroer Mario. Schmitz is nog altijd anti-joods, de confrontatie met het Duitste echtpaar dat de kabelbaan neemt, Andrej die een held des vaderlands wil worden, ... Bij het nieuwe conflict worden de kaarten herschikt, zo blijken Josip en Mario aan een andere kant te staan.

+1 niet meer leuk × vind ik ook leuk

351560

28 april 2018

2018-04-28T21:09:30+02:00

Simone

https://static.hebban.nl/style/img/avatar_preset_1.png

https://www.hebban.nl/!/simone-de-bakker-lohner

240318

Voor Josip was WO II een van de beste tijden in zijn leven, in die zin dat hij daar voor zijn gevoel voor het eerst en voor het lastst echte kameraadschap heeft meegemaakt. Andrej ervaart het als gemis dat hij de oorlog nooit heeft meegemaakt. Hij hunkert naar de gelegenheid om ook een held te kunnen zijn.

+1 niet meer leuk × vind ik ook leuk

De Pelikaan

Welkom bij de leesclub rond De pelikaan, de roman van Martin Michael Driessen (Van Oorschot). De pelikaan staat op de shortlist voor de Libris Literatuur Prijs 2018. Op Hebban organiseren we met alle zes titels op de shortlist een Hebban (online) Leesclub.

Onze hashtag is #hebbanleesclub. Heb je een vraag over deze leesclub, mail dan naar: vandaag@hebban.nl. De winnaar van de Libris Literatuur Prijs 2018 wordt bekendgemaakt op 7 mei en dat is ook het eindpunt van deze zes Hebban/Libris Leesclubs.

De deelnemers aan deze leesclub gaven het boek een gemiddelde van 4 sterren.

Bekijk de website

De Pelikaan

Vraag 4

Reacties op: Vraag 4

De Pelikaan

Meer informatie

Eindoordeel De pelikaan

Extra vragen?

Vraag 24

Vraag 22

Vraag 23

Vraag 21

Extra vraagjes: over vogels en afbeeldingen

Vraag 20

Vraag 19

Vraag 18

Vraag 17

Vraag 16

Vraag 15

Extra vraag: Librisfavoriet?

Vraag 14

Vraag 13

Vraag 12

Vraag 11

Vraag 10

Vraag 9

Vraag 8

Vraag 7

Vraag 6

Vraag 5

Vraag 4

De pelikaan van Martin Michael Driessen

Mail ontvangen en dan?

Leesclubcafé [geen spoilers] - vanaf 26 maart

Stel een vraag aan Martin Michael Driessen

Leesclubdiscussie [spoilers toegestaan] - vanaf 9 april