De goede bedoelingen van de schrijver.
De opdracht van de Moor (2025) is de nieuwe roman van Abdelkader Benali (1975) en gaat over Omar Lorenzo, een onzekere schrijver met zowel Italiaanse als Marokkaanse wortels. Vastberaden om zich te bewijzen, besluit Omar een uitdagende opdracht aan te nemen die hem via een kennis heeft bereikt. Een ingenieursbedrijf uit Nijmegen vraagt hem om Venetië vast te leggen door het verzamelen van verhalen van migranten, vluchtelingen en reizigers. Dit is nodig om de verhuizing van de door overstromingen bedreigde stad naar de veilige woestijn in het Midden-Oosten te realiseren. Tijdens zijn reis ontmoet Omar uiteenlopende mensen, waaronder een mysterieuze Moor, en wordt hij via verhalen geconfronteerd met complexe vraagstukken rond migratie, identiteit en klimaat.
Kort voor het verschijnen van deze roman onthulde Benali ontdekt te hebben dat hij ADHD heeft. Daardoor werd hij zich bewuster van de worstelingen tijdens het schrijfproces: angsten over het niet op tijd afmaken van zijn werk, uitstelgedrag, verveling en moeite om verhaallijnen af te ronden. Toch erkent hij ook positieve kanten van zijn ADHD. Die stelt hem in staat een rijke verbeeldingskracht te ontwikkelen en geeft hem de energie om door te blijven werken, zelfs wanneer het proces moeizaam verloopt.
De ongeremde energie die vaak met ADHD gepaard gaat, is zichtbaar in Benali’s schrijfstijl. Die is levendig, snel, met vlotte zinnen en onverwachte wendingen die de onrust en grilligheid van Omars gedachten weergeven. De dynamische schrijfstijl weerspiegelt de urgentie en complexiteit van grote thema’s als klimaatcrisis en vluchtelingenproblematiek. Bij Omar roepen deze thema’s roepen bezorgdheid op, en door ze te verbinden met diens eigen ervaringen, maakt Benali ze niet alleen begrijpelijk, maar ook betekenisvol.
'Om de tijd te doden, niet te veel te denken aan mijn jeugd, aan mijn ouder worden, verzon ik verhalen bij de mensen die me maar bleven negeren. Ik bekleedde ze met een heden, verleden en toekomst. Hun gebaren vertaalde ik naar liefdesbrieven, hun mondhoeken krulde ik om tot gezang, hun snelheid probeerde ik met behulp van mijn verbeelding te vertragen. De tijd ging sneller als ik zo aan het fantaseren was, en de constante honger verdween naar de achtergrond.'
Hoewel Benali een roman met maatschappelijk belang heeft geschreven, komen de goede bedoelingen in de uitwerking niet altijd volledig tot hun recht. De problemen liggen vooral in de structuur van het verhaal, waar de voortdurende afwisseling tussen verschillende verhaallijnen een fragmentarisch effect creëert. Deze aanpak komt de samenhang van het verhaal niet ten goede, doordat sommige verhaallijnen onafgewerkt blijven of abrupt opduiken.
Een ander probleem is de overvloed aan onderwerpen die tegelijkertijd aan de orde komen. Door te veel thema’s en boodschappen in één verhaal te verwerken, raakt de roman overbelast. Dit bewerkstelligt een gevoel van verzadiging, en het idee dat er simpelweg te veel wordt gepresenteerd en er weer te weinig ruimte is om dieper tot een afzonderlijk onderwerp door te dringen.
Daarnaast speelt dit probleem ook een rol in de ontwikkeling van de personages. Hoewel zij de grote thema’s, zoals de klimaatcrisis, moeten belichamen, krijgen ze te weinig ruimte om deze daadwerkelijk tot leven te brengen. Vaak komen ze stereotiep over, en alsof ze plotseling uit het niets verschijnen, wat hun geloofwaardigheid en authenticiteit ondermijnt.
De schrijfstijl, vol dynamiek en energie, weerspiegelt wel de urgentie van de thema’s, maar de overvloed aan onderwerpen en de fragmentarische structuur maken het moeilijk om die thema’s volledig tot hun recht te laten komen. Hoewel De opdracht van de Moor onmiskenbaar een ambitieus project is en Benali belangrijke maatschappelijke kwesties aansnijdt, wordt de kracht van de roman beperkt door de wat gebrekkige uitvoering.
Reageer op deze recensie
Meer recensies van Anna Husson
Gesponsord
Als Jolenes helikopter crasht in Irak, moet ze terugkeren naar het huwelijk en gezin dat ze onder hoogspanning achterliet. Schrijf je nu in voor de Hebban Leesclub.
Beth leidt een gelukkig leven met haar man Frank op hun schapenboerderij, maar dan komt haar jeugdliefde Gabriel terug, met wie ze als zeventienjarige een intense zomer beleefde. Bekijk alle Boekenweektips.
Fayes vader bedreigt niet alleen haar, maar ook haar dierbaren en levenswerk, het bedrijf Revenge. Ze roept haar vriendinnen om zich heen om de ultieme wraak te plannen. Bekijk alle Boekenweektips.
In concentratiekamp Westerbork doet jonge moeder Catharina alles wat nodig is om haarzelf en haar zoon te laten overleven. Ze gaat als showgirl dansen in het beroemde kampcabaret. Bekijk alle Boekenweektips.
Isabel woont alleen in het huis van haar overleden moeder, waar alles rustig voortkabbelt tot plotseling haar broer Louis met zijn nieuwe vriendin Eva voor de deur staat. Bekijk alle Boekenweektips.
Een onweerstaanbare schelmenroman over Algot Olsson en een bonte verzameling mensen. Algot stort zich op de mooie en hopelijk lucratieve kunst van het distilleren van brandewijn. Bekijk alle Boekenweektips
Een jonge cartograaf vertrekt naar Amsterdam en tekent voor zijn grote liefde in zijn wereldkaart, vlak naast de evenaar, een 'nog onontdekt' eiland dat haar naam draagt. Bekijk alle Boekenweektips.
Op een koude winteravond belandt de zeventigjarige Leah met haar auto in het water. Hoewel de kade al snel vol mensen staat, doet niemand iets. Tot grote frustratie van studente Mirjam. Bekijk alle Boekenweektips.
De meningsverschillen over hoe het tuincomplex bestuurd moet worden, kunnen elk moment weer oplaaien, maar de grootste dreiging komt van de kant van de gemeente. Bekijk alle Boekenweektips.
Philip Dröge duikt in de curieuze geschiedenis van Nederlandstalig New York en New Jersey en doet dat op de fiets. Een boek dat reisgids, geschiedenisboek en road novel ineen is. Bekijk alle Boekenweektips.
Taalwetenschapper Khalid Mourigh gaat de straat op en de scholen langs om straattaal, het gebruik van Engels en de meertaligheid van het Nederlands te onderzoeken. Bekijk alle Boekenweektips.
Aan het begin van de Eindtijd valt de vrijdenkende engel Astoreth naar de aarde. Hij raakt verzeild in apocalyptische avonturen die hem van Amsterdam naar het Zweedse platteland voeren. Bekijk alle Boekenweektips.
Een meisje en een vis denken beiden dat de ander gevangenzit en dus maken ze een wak, maar ze beseffen dat het beter is als ze blijven waar ze zijn. Bekijk alle Boekenweektips.
Terwijl de ambitieuze Pierre groeit in zijn rol op de redactie van een tijdschrift, kelderen de abonneecijfers. Hoe lang moeten tradities en gewoontes in stand worden gehouden? Bekijk alle Boekenweektips.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog raken de levens van Luna en haar vader, de Joodse Rifka, de Indiase Chandar en Thiemen met elkaar verweven op een manier die zij niet voorzien. Bekijk alle Boekenweektips.
Eliza had zes broers, maar alleen Krekel is nog over. Een bangerik, een huilebalk, een blok aan haar been, eigenlijk. Alles gaat mis, maar Eliza en Krekel blijven zoeken naar hun verdwenen broers. Bekijk alle Boekenweektips.
Als de literaire bundel van zware crimineel Derek L. op het punt staat te verschijnen, mag hij tijdens zijn weekendverlof van de gevangenis aanwezig zijn op zijn eigen boekpresentatie. Bekijk alle Boekenweektips.
In dit hartstochtelijke pamflet toont docent Karim Amghar aan hoe mbo'ers nog steeds te maken hebben met onderwaardering, terwijl ze onmisbaar zijn voor de samenleving. Bekijk alle Boekenweektips.
Wanneer Hitler aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog Oostenrijk binnenvalt, moeten vijf hechte vrienden kleur bekennen. Kun je een ander ooit ten diepste kennen? Bekijk alle Boekenweektips.
Iemand breekt in bij Simon en beweert dat ze beiden vastzitten op een alternatieve belevingsvakantie. Het is het begin van een aangrijpende speurtocht. Bekijk alle Boekenweektips.
Stine Jensen verkent hoe mediastormen kunnen ontstaan en hoe je filosofie kunt inzetten om ze te duiden. Bekijk alle Boekenweektips.
Een kleurrijke groep outcasts raakt betrokken bij het mysterie van Salomé Abergel, de beroemde kunstenares die op het hoogtepunt van haar carrière plotseling verdwijnt. Bekijk alle Boekweektips.
Als Hitler aan de macht komt, vluchten Eva en Itzhak naar het conservatieve Zeeland. Daar haalt het gevaar hen in en Eva zal moeten kiezen. Bekijk alle Boekenweektips.
In de persoonlijke verhalen van Rusland-correspondent Iris de Graaf lees je hoe het is om als jonge vrouw verslag te doen vanuit Moskou, in het land van haar grootmoeder. Bekijk alle Boekenweektips.
Het is ronduit indrukwekkend wat we weten van onze moedertaal, wat we ermee kunnen, en hoe we dingen haarfijn aanvoelen. Bekijk alle Boekenweektips.
Sinds 2015 zit Astrid Holleeder ondergedoken, wat enorme impact heeft op haar leven en dat van haar familie. Ze vertelt over de dagelijkse routines, constante waakzaamheid en haar angst. Bekijk alle Boekenweektips.
