Ontsnappen aan verdriet

De rest is naakt (2025), het debuut van Emma Zuiderveen, schetst het indringende portret van So, een jonge vrouw die worstelt met eenzaamheid, een onverwerkt verleden en een groeiende pornoverslaving. Aanvankelijk zoekt ze kleine ontsnappingen via internetporno, maar naarmate ze haar werk verliest en sociale contacten afneemt, groeit deze vlucht uit tot een allesomvattende obsessie. Tegelijkertijd ontvouwen zich fragmenten van haar jeugd, waarin haar ouders vooral opgingen in hun eigen kunst en leven. Door deze gefragmenteerde herinneringen blijft veel in nevelen gehuld, waardoor het gemis en de onafgehandelde pijn van So voelbaar blijven. Haar verleden blijft haar volwassen bestaan sturen, ook al probeert ze het te ontkennen.

Zuiderveen kiest bewust voor een vrouwelijk hoofdpersonage, waarmee ze laat zien dat pornoverslaving niet uitsluitend een mannelijk fenomeen is. Door So’s verslaving te verweven met haar dagelijkse leven en innerlijke worstelingen, ontstaat een genuanceerd beeld van iemand die haar verdriet systematisch onderdrukt. In scènes uit de pornowereld hanteert de auteur een droogkomische, bijna absurdistische toon, waarmee stereotype beelden ontmanteld worden en de lezer wordt uitgenodigd om kritisch na te denken over de rol van porno in onze samenleving en de invloed ervan op identiteit en relaties.

Het verhaal legt een sterke nadruk op herkenbare gevoelens en situaties. So zoekt naar haar plek in de wereld, worstelt met haar biseksualiteit in een samenleving die graag alles in hokjes plaatst, en verlangt naar contact en erkenning. Deze persoonlijke uitdagingen worden subtiel verweven met observaties over de moderne digitale cultuur: de voortdurende stroom van beelden, de gemakzuchtige afleiding van sociale media, en het onvermogen om werkelijk stil te staan bij verdriet. Het boek laat zien hoe noodzakelijk het is om trauma’s en verdriet onder ogen te zien; het negeren ervan kan destructieve patronen in de hand werken.

De stijl van Zuiderveen is helder en direct, waardoor het verhaal vlot leest. De zinnen zijn eenvoudig, wat bijdraagt aan de toegankelijkheid, maar soms ook de literaire diepgang beperkt. De fragmentarische opbouw, zonder duidelijke climax of plotwending, kan sommige lezers als onbevredigend ervaren, maar juist dit draagt bij aan de authenticiteit van So’s beleving: het leven ontvouwt zich zelden in nette afgeronde verhalen.

De rest is naakt is bovenal een roman over eenzaamheid, verlies en het zoeken naar troost in een wereld vol afleiding. Het boek doorbreekt taboes, zoals pornoverslaving bij vrouwen, en nodigt uit tot reflectie over hoe we omgaan met verdriet en verlies. Het confronteert, maar biedt tegelijkertijd inzicht in de innerlijke wereld van iemand die worstelt met zichzelf en haar verleden.