stereotypen, overal

Stereotypen en vooroordelen, ze zijn overal. En zéker in dit boek van Ayaan Hirsi Ali. Het boek kwam uit in 2008 en komt gedateerd over. Adan is een jongen van 12. Zijn ouders zijn van Marokkaanse komaf, hij heeft oudere broers en zussen. Thuis zitten de mannen bij elkaar in de huiskamer, de vrouwen en kinderen in de keuken. Adan is uitgekozen voor het 'vrijwillige leerlingenquota-project' dat door de Amsterdamse gemeenteraad is opgezet. Dit betekent dat hij niet naar de middelbare school in zijn buurt Slotermeer gaat maar naar het Thorbecke Lyceum aan de Herengracht.
Eva gaat ook naar die school. Zij is met haar vader van Lunteren naar Amsterdam verhuisd. Haar moeder is overleden toen ze drie jaar oud was en haar stiefmoeder is vooral bezig met mooie kleren en gemanicuurde nagels.
Adan en Eva zijn allebei buitenbeentjes in de klas. Ze trekken met elkaar op, nodigen elkaar thuis uit en Eva gaat zelfs een keer met Adan mee naar de koranschool waar de imam haar een stevige tik met de lat geeft.
De schrijfster, Ayan Hirsi Ali, is een Nederlands-Amerikaans feministe van Somalische afkomst. Ze was van 2003 tot 2006 lid van de Tweede Kamer voor de VVD. Ze is atheïst en bekend om haar kritiek op de islam. In dit boek wil ze waarschuwen tegen vooroordelen. Maar ja, de vader van Adan huwelijkt zijn zussen uit, de imam slaat de kinderen als ze niet goed opletten, zijn moeder mag niet alleen over straat en Eva is joods en speelt viool. Stereotypen of de realiteit? En dat is dus precies het probleem.
Bas Maliepaard maakt in zijn recensie van dit boek (Trouw boeken, 7 juni 2008) een vergelijking met het eveneens maatschappijkritische jeugdboek 'Koning van Katoren' van Jan Terlouw. Mét hem zie ik het grote verschil in literair talent: in tegenstelling tot Koning van Katoren is Adan en Eva een vlak en fantasieloos verhaal dat aan alle kanten rammelt. Het geeft wel een tijdsbeeld, en op zich is dat dan wel weer interessant. Een boek om over te discussiëren.