De rijkdom van de tuinjungle

Hommelprofessor Dave Goulson - waar ik eerder lovend over schreef - neemt ons mee de tuin in om te wijzen op het grote belang van dat kleine stukje aarde. Hij moedigt je aan om van je strakke gazon een bloemrijk grasland te maken en daagt je uit om oorwormen en ander klein gespuis te koesteren zodat je fruitboompjes er prima bij komen te staan. Zo gaat hij alle lagen in de tuin af, van bodem en vijver tot struiken en bomen, en komen we veel te weten over het cruciale leven dat zich overal afspeelt, als wij er tenminste de ruimte aan geven. Tussendoor krijgen we tips hoe we zo veel mogelijk nuttige insecten naar onze tuinen kunnen lokken (bijvoorbeeld een "zweefvlieglagune" aanleggen) en wat we daarbij vooral níet moet doen (zoals naar het tuincentrum gaan). Goulson zet ook aan het denken: bijvoorbeeld over de vraag of een inheemse plant beter is dan een exoot.

Het boek eindigt met een oproep om de wereld te redden door zelf een moestuin te beginnen. Het boek verandert hier van karakter: Goulson laat de klimaatimpact van de moderne landbouw zien en bepleit dat voedselproductie veel efficiënter en duurzamer kan in eigen tuin of moestuin. Ik geloof best dat Goulson hier een punt heeft, maar onzorgvuldig is hij wel door met getallen te gaan strooien zonder bronvermelding. Is het teveel gevraagd om in een voetnoot een bron te vermelden? Bovendien lijkt Goulson hier slordig en selectief om te gaan met getallen*.

Net als in zijn eerdere boeken hanteert Goulson weer een soepele pen en vrolijkt hij alles op met heerlijke Britse humor. Het boek geeft daarmee op een luchtige manier een dieper inzicht in de rijkdom en waarde van een natuurlijke tuin.

* Goulson noemt voor de CO2 voetafdruk van vleesconsumptie 24 kgCO2-eq per kg varkensvlees en 1000 kgCO2-eq per kg rundvlees (blz. 258). Volgens een recent Nederlands onderzoek (2019) is dit veel minder, respectievelijk 12,0 en 31,6 kgCO2-eq per kg vlees. Greenpeace noemt zelfs nog lagere getallen (6,3 en 13,0 kgCO2-eq per kg vlees). Het verschil kan komen door de scope en grenzen van emissies die je kunt meenemen in een dergelijk getal, maar dat valt niet te verifiëren.
Selectief lijkt Goulson bij de opbrengst van de moestuin. Hij vergelijkt namelijk de opbrengst van een intensieve moestuin (31 tot 40 ton voedsel per ha) met de gemiddelde koolzaad- en graanproductie, die een relatief lage opbrengst per hectare kennen (3,5 en 8 ton per ha resp., CBS ). Maar pak je een gemiddelde moestuin (opbrengst van 20 ton per ha ( Velt.nu), en vergelijk je die met bijvoorbeeld de productie van consumptieaardappelen (53 ton per ha) dan valt de vergelijking opeens de andere kant op.