Idee was leuk, de uitwerking niet

Ik heb het boek 'Tussen hemel en aarde 2184' geleend bij de bibliotheek.

Het idee was leuk: een maatschappij raakt sociaal verscheurd, dat krijgt een fysieke vorm in een 'horizontale muur: het grondniveau wordt afgescheiden van het dakniveau en de beide maatschappijen ontwikkelen zich verder. Niet heel nieuw, het idee doet sterk denken aan de toekomstwereld van HG Wells in The Timemachine - maar dat geeft niets, er kan een heel goed boek uit volgen.
Dat gebeurt niet. Er zijn twee gigantische problemen met dit boek.

Disclaimer: ik heb 15% van het boek gelezen, verder lukte me echt niet - zie ook onderaan..

Het is niet goed geschreven. De personages hebben de diepte van bordkarton. Er zijn geen geloofwaardige gedachten of emoties, alles is even oppervlakkig. Er worden levensveranderende beslissingen genomen, zonder dat je zicht krijgt op diepere motieven, op twijfel, op verlies.
De man van de hoofdpersoon is kwaadaardig, wordt steeds kwaadaardiger geschetst, er is geen nuance, het kwaad is absoluut kwaad. De hoofdpersoon zelf zat eigenlijk in de verkeerde cultuur en realiseert zich dat steeds meer. Haar ziel was goed, wat ze doet is goed, het goede is absoluut goed. Hiermee worden de karakters oninteressant.
Doordat er geen geloofwaardige karakteropbouw is, blijft het niet invoelbaar. Het werd voor mij geen moment boeiend, wat hen ook overkomt.

Dit hangt samen met het tweede grote probleem:

Het boek heeft een nadrukkelijke boodschap - dat is op zichzelf niet erg, ik houd van boodschappen. Je neemt een lezer mee, je laat hem dingen begrijpen die hij nog niet begreep en misschien krijg je hem zelfs aan het denken - het hoogst haalbare voor een goede leraar.
Dit boek is geen leraar, het is een pamflet. De wereld is zwart-wit op een manier die ik sinds mijn kleuterschoolboeken niet meer heb gezien. De scheiding is ontstaan door de 'wereldregering' waarvan de leiders door zelfzucht de maatschappij te gronde hebben gericht - egoïsme, kapitalisme, consumentisme, collectivisme, globalisme, het is één foute pot nat.

De slachtoffer waren de spirituele mensen. Mensen die meer hun eigen goden vertrouwden dan op geld en kapitaal (citaat). Zij vluchten op de daken en worden de Outsiders, wanneer de Insiders een wereldomspannend dak boven hoofd bouwen. Op dit hogere niveau leven de Outsiders als de spirituelen : de leefomgeving is paradijselijk, iedereen is vriendelijk, vreedzaam, begrijpend. Ze hebben prachtige lichamen en geesten, zijn tolerant, vegetarisch, drinken brandnetelthee, zijn geweldige minnaars. Het is het paradijs, vertelt de alwetende verteller ons.

Beneden leven de mensen in een onderdrukkende organisatie, de samenleving is militaristisch, ze zijn kantoor- en fabrieksklerken, mensen zijn agressief, meedogenloos. Ze gebruiken machinegeweren om zich te beschermen. Ze zijn intolerant, slavendrijvers.
En passant wordt een heel rijtje problemen geparkeerd in de fundamentele kwaadaardige wereld van de Insiders::
- Vegetarisme: de Insiders eten vlees !
- Geldsysteem: Insiders gebruiken digitaal geld !
- Reguliere geneeskunde: de sjamaan is de homeopatische variant van de huisarts beneden, vertelt de alwetende verteller
- Angst voor technologie: Insiders hebben camera's met gezichtsherkenning (!)
Het is er allemaal door en door slecht, zegt ons de alwetende verteller.

Het boek geeft de indruk dat de belevenissen van de personen een poppenspel zijn om ons deze boodschap te kunnen brengen.
Nu ben ik het met onderdelen van de boodschap best wel eens. Maar dat is in een boek natuurlijk niet de vraag - zeker niet in een sf-boek: de vraag is of het een goed boek is. En de manier waarop de schrijver het aanpakt maakt het voor mij heel duidelijk: nee, dit is geen goed boek.
Dat is jammer: het idee is goed en het had met de goede behandeling best iets kunnen worden. Ik betwijfel of de schrijver voldoende kritische meelezers of een voldoende strenge redacteur heeft gehad - die hadden dit kunnen en moeten bijsturen.

Tja. Ik werd dus niet geïnspireerd door bordkartonnen karakters in deze zwartwit-wereld. Ik wil graag iets van de echte wereld blijven herkennen, zélfs in een verzonnen wereld - iets van twijfel, zoeken, emoties, onzekerheden. Iets van wat mensen tot mens maakt.
Ik heb hierdoor het boek niet uitgelezen. Dat is waarschijnlijk niet goed. Ik kan niet uitsluiten dat het boek zich alsnog ontwikkelt en dat op zeker moment wél de emoties, de overwegingen, de nuances verschijnen die voor een goed verteld verhaal absoluut noodzakelijk zijn. Ik kon het niet opbrengen om tot dat punt in het boek te komen, vandaar mijn score.
Sorry.