De ultieme dorstlesser voor een droogstaande leesfreak?

Na dik een jaar geen boek meer te hebben aangeraakt dat niet voor schoolgebruik was, kan iedere leesfreak zich wel inbeelden wat een nood ik had aan het lezen van gewoon een goeie fictie. Perfectere timing bestond dan ook niet toen deze leesclub voorbij kwam met een verhaal over muziek (zelfs met een playlist waarin alle liedjes staan die in het boek voorkomen!) en een heerlijke dosis “Ik hou van haar, zij ook van mij?” romantiek dat we allemaal soms gewoon eventjes nodig hebben in ons leventje.

Maar als je een heel jaar geen boek meer hebt aangeraakt, zijn er van die mensen waarbij de kwaliteitseisen een stuk lager liggen dan toen ze nog wel lazen.

Ik ben niet zo’n iemand.

Dus heeft dit boek mijn dorst naar een lekkere simpele feelgood ook daadwerkelijk gelest?

~~~~~~~

Wat in ieder geval al zeker hielp was de heerlijk kleurrijke cover die De Platenzaak heeft. Het feloranje met het donkere groen liet de modefanaat in mij zo ongeveer schreeuwen wat een gevloek dit wel niet was, maar ergens had het eigenlijk wel wat. Ik werd er simpelweg vrolijk van. En een boek dat zo vroeg al vrolijkheid creëert bij een altijd beetje chaotische studente, is een boek met potentie.

Maar het had nog een cadeautje – en laat het innerlijke kind in mij nou nog altijd intens gelukkig worden van cadeautjes. Het had namelijk een playlist. Niet zomaar een “Hm, deze liedjes zijn wel tof bij dit verhaal” playlist, maar een “Welkom in de wondere wereld van alle liedjes die serieus in dit verhaal voorkomen. Geniet ervan!”. Als kind van een moeder dat een fotografisch geheugen heeft voor muziek en een oud-muzikant als vader, kan je wel begrijpen dat ik enig verstand heb als het om muziek gaat. Dat er dus geen nummers instonden die ik nog niet kende, was geen verrassing te noemen. Wat wél een verrassing te noemen was, is dat ik donkerblond ben met een reden en dus totaal vergeten was deze playlist ook daadwerkelijk op te zetten tijdens het lezen. Dus ik kan letterlijk niks vertellen over die extra beleving (sorry, sorry, sorry), maar nog wel over andere zaken, gelukkig. Zoals het feit dat kleine lesjes muziekgeschiedenis subtiel in het boek verweven waren. En hoewel ik dus geen extra dimensie had, gaven die kleine muziekgeschiedenislessen alsnog een zeer speciaal element. Het is niet geschreven als een informatiebom, maar gebracht door een enthousiaste muziekwinkeleigenaar genaamd Frank en die flashbacks naar de zeer aparte tijd die hij met zijn muziekkennende moeder had.

Frank is een man naar mijn hart. Hij heeft de gave om mensen de muziek te geven die ze precies op dat moment nodig hebben door alleen naar hun verhaal te luisteren. Een beetje zweverig klinkt het wel, maar in het eerste hoofdstuk komt het perfecte voorbeeld met de man die alleen van Chopin houdt en direct wordt duidelijk dat Frank een blijvertje is. Een man met een luisterend oor die ook nog eens je emoties perfect kan omschrijven via muziek, hallo, dat heb ik nodig in het echte leven!

En toen werd het nóg beter, want jongens, die bijpersonages. Zo vaak lijken schrijvers te vergeten hoe belangrijk bijpersonages kunnen zijn; ze lijken op elkaar, zijn nog clichématiger dan mijn eerste, eigen geschreven verhaal en/of totaal onrealistisch en komen vaak op de meest random momenten even langsglippen. Maar bij dit verhaal leefden ze écht! Nog fantastischer was dat ze ook nog eens allemaal imperfect, uniek en nodig waren om dit verhaal te maken zoals dat het nu is. Een tattoo-artieste dat niet uit haar emo-fase leek te zijn gekomen, een pastoor die aantoont dat er meer achter mensen is dan dat je direct ziet, de geheimzinnige dame die even flauwvalt en daarna veel vaker terugkomt maar geheimzinnig blijft en de onhandige klungel waar je meteen verliefd op bent, want je weet dat hij het gewoon allemaal goed bedoelt. Allemaal hebben ze een eigen stem, een eigen achtergrondverhaal dat prachtig bekrachtigt wordt door de simpele schrijfstijl van Rachel Joyce. En toch, ik miste iets. Hoewel Rachel aantoont hoe positief het creëren van goede bijpersonages kan zijn op het verhaal, het was toch niet compleet – en dat kwam door haar eigen schrijfstijl.

Rachel Joyce schrijft namelijk simpel, rustig maar zeer beschrijvend. Unity Street met zijn winkels, Frank en alle andere personages; je ziet het allemaal helemaal voor je. Hun levens lopen zo zijn gangetjes en hoewel het drama’s kent, blijft het geschreven in een realistisch tempo; het tempo waarin het echte leven ook gaat. Het probleem is alleen dat Rachel zó beschrijvend schrijft dat ze je kleine, bijna subtiele hints geeft over het verleden van ieder personage – en het daarna nooit afmaakt. Het lijkt bijna alsof ze vergeet wat ze allemaal precies heeft geschreven en geen moeite wil doen om dat weer op te zoeken. Daardoor blijven zaken incompleet, daardoor achtergrondverhalen en daardoor de volledige personages. Hoe leuk ik ze ook vond, ze bleven voor mij een beetje tweedimensionaal. Ik kon hun acties niet altijd begrijpen, wat makkelijk voorkomen had kunnen worden als ze gewoon de verhalen had afgemaakt. Zelf Frank, met zijn flashbacks over zijn vreemde maar expert muziekkennende moeder, kon voor mij niet compleet worden. En zonder reden incomplete personages maken zijn voor mij grote minpunten.

Rachel probeerde het nog goed te maken. Ze maakte ontzettend veel gebruik van emoties en ik ben dol op het goed gebruiken van emoties. Met name de flashbacks naar Franks verleden en deel B van het boek lieten een subtiele glimlach op mijn gezicht toveren. Die stukken zijn namelijk geschreven met een speciale fragiliteit, waardoor je ín het verhaal wordt gezogen en voor even Frank of Ilse zelf bent. Álles, van de locatie tot de kleine handgebaren, maak je mee en dragen bij aan het creëren van prachtig liefdevolle scènes.

En toen kwamen we aan bij het einde; het moment waarin we ineens in 2009 zijn beland en door de ogen van Ilse kijken in plaats van Frank. Hoewel je gerust kan zeggen dat ik een hekel heb aan een plotseling veranderend oogpunt, suste Rachel mij door aan te tonen hoe waardevol die verandering was. Het was een goede keuze geweest en ik kon het tot bijna het volledige einde waarderen. Toen kwam namelijk het enige wat ik tot nu toe nog niet had meegemaakt en daar ontzettend blij mee was:

Het werd totaal onnodig onrealistisch in mijn ogen.

Noem me dramatisch of overdreven kritisch of misschien wel alle twee, maar dat liet me direct het verhaal een stuk minder interessant vinden. Álles was zo heerlijk kalmpjes, lekker zijn gangetje en alles kwam op zijn tijd wel. Gewoon alsof ze het werkelijke leven had onderzocht en opgeschreven en ik kon daar oprecht van genieten. Waarom, waaróm moest het einde dan zo totaal over de top, volledig onrealistisch eindigen? Het was gewoon niet nodig. Beter gezegd, het paste gewoon totaal niet bij de rest van het verhaal – en daar baalde ik van. En hoewel Rachel mijn baalgevoel kon verminderen door het verhaal uiteindelijk te beëindigen met een feelgood “hidden track” hoofdstuk, was het niet genoeg om het over-dramatische einde te vergeten.

Heeft De Platenzaak dus mijn dorst gelest naar een lekkere simpele feelgood?

Ja, maar om eerlijk te zijn vind ik dat eigenlijk wel jammer. Ik had gehoopt dat er meer in zat, simpelweg omdat het zoveel potentie had. Het is een zalig verhaal voor even snel tussendoor, maar het zal niet zozeer een verhaal zijn dat echt bij mij zal blijven hangen. Wel een aanrader, geen ultieme dorstlesser voor een boekfreak dat al zo lang droogstond.