Het nul-scenario van Van Dis

KliFi staat voor klimaatfictie, "een steek onder water naar klimaatontkenners", zegt Van Dis.
Het nul-scenario van Van Dis: In 2030 is Nederland een republiek, waar de Oranjes zijn verjaagd en het volk zich schikt in een president die ontkennen tot kunst heeft verheven. In deze setting noteert hoofdpersoon Jákob Hemmelbahn, zoon van Hongaarse vluchtelingen, de verhalen van de vluchtelingen uit De Kuil, die na een lokale overstroming hun toevlucht zoeken op Jákobs terp, die als noodkamp wordt ingericht. De soldaten zoeken naar vluchtelingen, Jákob biedt – weliswaar tegen zijn zin – zijn diensten aan om te vertalen en naar vermisten te vragen. Op losse kaartjes noteert hij de verhalen, schrapt, streept en herschrijft. Langzaamaan komt hij steeds meer in verzet, weliswaar op zijn eigen manier.
Tussen de regels door verweeft Van Dis thema’s als populisme, klimaatontkenning en censuur in het verhaal en geeft hij daarmee een boodschap af.
De opmaak van het boek is gevarieerd, waardoor het gemakkelijk wegleest, maar wellicht is dat ook omdat een relatief groot lettertype wordt gebruikt. Door de verschillende verhalen en variatie in gebruikte lettertypes, zou je kunnen vermoeden dat het een verzameling losse verhalen is geworden, maar door het typerende Van Dis-taalgebruik is het absoluut één geheel. Zijn opmerking in een interview ‘Ik hoop dat mensen erom zullen grimlachen. Maar ook dat ze er een ongerust gevoel aan zullen overhouden’ past daar ook bij. Net zoals hij vertelde, dat hij zijn personages een eigen spreekmanier meegeeft, als hij voorleest uit dit werk. Daarmee is het boek een vrolijk kritisch werk geworden, waarover best even mag worden nagedacht.