Over scenario’s, angsthandelaren, trollen, desinformatie en artikel 5

De een noemt het verplicht leesvoer voor westerse leiders ( Frankfurter Allgemeine) de ander een” dystopische Spielerei maar over een ding is men het roerend eens. Het boek” Als Rusland wint” van de Duitse hoogleraar Carlo Masala had en heeft een enorme impact.
We doen het allemaal: scenario s maken hoe dingen zullen lopen (What if)! Dat kan variëren van de vraag hoe groot de kans is dat het regent tijdens het geplande tuinfeest en wat dan de alternatieven zijn tot ingewikkelde koopkracht-modellen bij economische krimp.
In het begin van het boekje legt Masala uit wat het doel is van zijn scenario’s 'Mijn doel is om tot nadenken aan te zetten, tot meedenken en verder denken. En er is nog iets van belang: als regel speel je scenario’s door zodat zich wat erin wordt beschreven NIET voordoet.'Masala pag 5 (hoofdletters fransH)
Het scenario dat hier wordt beschreven is een soort vredesverdrag verpakte capitulatie van Oekraïne met als voornaamste oorzaak: gebrek aan eensgezindheid over steun aan Oekraïne. Hierna voert Rusland een beperkte aanval op een grensplaats in Estland uit. Masala beschrijft vrij realistisch de dilemma’s die dan voor de NAVO-partners opdoemen; past men artikel 5 (aanval op een Navo lid is een aanval op allen) hier toe of niet?
Rijnland en Whiskyoorlog
Dat de meeste mensen en helaas ook hun leiders een chronisch gebrek aan historisch besef hebben toont Masala aan door twee voorbeelden. Ten eerste door het voorbeeld van de “proefbezetting” van het Rijnland, terwijl in het verdrag van Versailles afgesproken was dat het Rijnland gedemilitariseerd zou worden gingen in 1938 toch 30.000 soldaten daarheen alleen maar om een reactie te peilen en zou men indien nodig de troepen weervterugtrekken. Dit zou in het scenario dat Masala schetst ook kunnen gebeuren.
Een tweede voorbeeld is de eerder komische strijd om Hanseiland , nabij de Poolcirkel dat betwist werd door Canada en Denemarken( lees Groenland).Door vlaggen en Whisky of Schnaps het eiland te zetten liet men elkaar beleefd weten in staat te zijn gebieden te kunnen veroveren. In het boek van Masala is het Rusland dat op Hanseiland een fles Wodka plaatst.
Het is dit soort signalen dat men de kracht of zwakte toont aan een vijandige natie
Ook het vocabulaire en de claims van zogenaamde etnische minderheden in een vreemd land die als excuus voor agressie dienen zijn al oud. Bij de Duitsers rond de Tweede Wereldoorlog waren het bijvoorbeeld de “Sudeten-Duitsers maar ook meer recent in Rusland waar men Russische minderheden in Georgie en Oekraïne werden misbruikt om invallen te legitimeren. Masala projecteert dit op de zogenaamde Russische minderheid in Estland.


Angsthandelaren
De kracht van het boek zit hem in de zeer realistische aannames, sommige zaken die hij schreef zijn intussen al realiteit geworden (denk bijvoorbeeld aan de artikel 5 discussie voor en tijdens de NAVO-top) De auteur wijt dit aan onder andere de zgn “ angsthandelaren
“Allereerst versterkte het (Rusland) in veel landen de krachten die je kunt omschrijven als angsthandelaren. De groep angsthandelaren is bont van samenstelling. Het zijn mensen die zich uit ideologische overtuiging inzetten voor het belang van Moskou, voormalige militairen die hun publieke onbeduidendheid compenseren, publicisten die zich in de uiterst rechtse of linkse marge van het spectrum duidelijk op hun gemak voelen, en een kleine schare mannen en vrouwen uit de wetenschap. Allemaal ondersteund door een groot aantal socialemediagebruikers en -trollen. “Masala nawoord)
Deze groep heeft de gerechtvaardigde angst van de bevolking en delen van de politieke elite voor een grote escalatie tot hun bedrijfsmodel gemaakt.' (Masala pag 64 nawoord)
Ik denk dat het boek goed aantoont dat politiek opportunisme, de waan van de dag en gebrek aan “historisch bewustzijn” de vijanden zijn van een realistische inschatting van de huidige situatie. Ook de geraffineerde Russisch propaganda en het stemmen op “ Poetin-vriendelijke partijen wordt een risicofactor. Masala schreef een boek dat leest als een trein en veel mogelijke dilemma’s blootlegt de grootste les zal zijn of artikel 5 van de NAVO, slechts op papier bestaat of bestand is tegen een echte crisis.