Het nieuwe boek van Julian Barnes en “ het geval Roel van Duijn”

Onlangs las ik een opmerkelijk en voor mijn ook een beetje verontrustend krantenbericht. Roel van pleitte in NRC Handelsblad voor atoomwapens. Jawel Roel van Duijn , ex provo en boegbeeld voorman van de “ Ban de Bom beweging” in de jaren zestig (NRC 1 maart 2024) . Wat heeft deze radicale omzwaai van deze inmiddels 82 jarige ex-politicus en activist veroorzaakt? Als iemand die decennialang pleitbezorger van het pacifisme was zo radicaal van mening verandert moet er toch wel wat aan de hand zijn.
Het veranderen van mening is het onderwerp van de interessante bundel “ Bij nader inzien “van Julian Barnes.
Ik had al eerder werk van Julian Barnes gelezen en mijn verwachtingen waren dan ook groot. Ik vond het boek wel een beetje tegenvallen.
Het begin van zijn betoog is ijzersterk. Hij citeert de bekende econoom Keynes. Van hem is dan ook de bekende premisse: Als de feiten veranderen, verander ik ook van mening” logisch en zelfs een soort plicht. Dit past ook precies in het voorbeeld waarmee ik deze recensie begon. Gezien de feiten vond Roel van Duijn dat hij zijn mening moest veranderen.
Keynes en Picabia
Barnes noemt ook een aantal factoren zoals leeftijd en geslacht die van invloed zouden zijn op het veranderen van mening. Vrouwen zouden meer aanhanger zijn Picabia de kunstenaar die de mening was toegedaan: Ons hoofd is rond zodat onze gedachten een andere kant op kunnen gaan. De redelijk seksistische vooronderstelling dat vrouwen vaker van mening zouden veranderen wordt dan ook snel ontkracht.
Hierna volgt een amusant maar naar mijn mening rommelig en willekeurig relaas waarin op de gebieden: woorden, politiek, boeken en leeftijd de meningsverandering bij Julian Barnes zelf wordt geïllustreerd. Hij besteedt ook nog een paragraaf aan herinneringen waar hij wel rake opmerkingen maakt over de herinneringen. Is het überhaupt mogelijk om veranderingen, vooral bij jezelf vast te stellen als jouw geheugen en dat van anderen over bepaalde gebeurtenissen zo uiteenloopt( zoals in zijn boek : “Alsof het voorbij is”
Zeewier
Tenslotte wil ik nog een belangrijke les vermelden die Barnes heel mooi beschrijft: “We erkennen misschien twee of drie grote verschuivingen in ons leven – waarbij we stekeblind hadden moeten zijn om ze niet op te merken – maar over het algemeen geloven we liever dat we consequente mensen zijn in plaats van zeewier dat meedeint op de getijdengolven”. Ik zou zeggen: sad but true
Een mooie les uit een boekje dat lezenswaard is maar mij niet helemaal kon overtuigen.