Sprankelend en spannend verhaal

De Nederlandse Maartje van der Laak (1979) is auteur en historica. Ze woont al jaren in België, waar ze gidst in musea, doceert in de opleiding voor gidsen en reisleiders en tentoonstellingsteksten en scenario’s voor erfgoedprojecten schrijft. Ze verzint mysterieuze, spannende verhalen waarin de geschiedenis van haar nieuwe vaderland een rol speelt. Haar meest recente pennenvrucht Victoria Vilein, met illustraties van Kristien Dieltiens, neemt de lezer mee naar 1830, het jaar van de Belgische Revolutie die tot de onafhankelijkheid van het land zou leiden. Het boek is gebaseerd op het leven van de jonge gravin Marie-Louise-Victoire Vilain, de zus van een van de auteurs van de Belgische Grondwet.

Victoria is een jaar of tien, woont in Brussel en heeft alles wat haar hartje begeert, zo lijkt het. Ze hoeft nooit de handen uit de mouwen te steken, de bedienden dansen naar haar pijpen en ze krijgt elke dag chocolade te eten (dat is in 1830 echt heel bijzonder). Toch is ze niet bepaald lief voor anderen, alleen muis Klaver zit in haar hart. Wanneer de revolutie uitbreekt, wordt ze in allerijl de stad uitgebracht, naar kasteel Wissekerke, waar ze veilig zou moeten zijn. Alleen lijkt die gevreesde derde verdieping niet zo leeg te zijn als wordt beweerd, zou er echt een spook wonen? Na verloop van tijd sluit Victoria voor het eerst in haar leven vriendschappen, niet alleen met een paar andere kinderen, ook met de talrijke dieren in en rond het kasteel. Wanneer ze achter een complot komt en er hongersnood dreigt, schiet ze in actie en zal de hulp uit onverwachte hoek komen …

Hoewel het verhaal zich tegen de achtergrond van de Belgische Revolutie afspeelt, wordt aan het geschiedkundige aspect niet te veel aandacht besteed; een prima keuze van de auteur, die haar jonge doelgroep nooit uit het oog verliest. Pas in het nawoord gaat Van der Laak nader in op de opstand en de onafhankelijkheid van België en geeft ze haar boek op de valreep een echt educatief tintje. Er wordt vooral gefocust op de avonturen en karakterontwikkeling van Victoria, die van verwend nest uitgroeit tot sympathiek personage. Heel even denkt de lezer trouwens een sprookje te lezen – het meisje kan immers met dieren praten – maar wanneer diefstal en verraad het leventje van de kasteelbewoners binnendringen, is het al spanning wat de klok slaat.

Van der Laak heeft een vlotte pen, schijnbaar moeiteloos neemt ze haar lezers mee naar het begin van de negentiende eeuw. Terwijl Victoria, haar omgeving en de dieren in het middelpunt staan, krijg je toch iets mee van de sfeer die toen heerste. De omstandigheden in en rond Brussel worden geschetst, en het is mooi dat kasteel Wissekerke (dat trouwens echt bestaat) zo’n grote rol krijgt. De auteur schrikt er niet voor terug de minder mooie kanten van het leven te benadrukken, bijvoorbeeld het contrast tussen de rijke adellijke familie en de arme bedienden en arbeiders op het land. Op kindermaat kaart ze verschillende thema’s uit de grotemensenwereld aan: winstbejag, corruptie, democratie en samenwerking. Haar sprankelende verhaal is als het ware een afspiegeling van die ‘echte’ wereld.

Maartje van der Laak heeft met Victoria Vilein een bijzonder gesmaakt, goed geschreven en spannend boek voor 10- tot 12-jarigen afgeleverd. Enkele historische feiten worden aangestipt, maar die staan het eigenlijke verhaal over vriendschap en moed nooit in de weg.