Rouwen is het gemis een plaats te geven in je hart

In Van het hart van Inge van der Krabben? is het de 75-jarige Mies twee jaar na de plotselinge dood van haar man JP niet gelukt om het gemis een plaats te geven en laat ze het verlies haar hele leven beheersen. Op advies van haar zoon Willem gaat ze, tegen haar zin, bij een rouwgroep. Ze ziet er weinig heil in, maar tot haar verbazing vindt ze gaandeweg herkenning in de verhalen die de groep met elkaar deelt. Deze herkenning zorgt ervoor dat het groepje wildvreemden een hechte vriendengroep wordt, omdat zij als geen ander weten wat het is om iemand van je zielsveel hield door de dood te moeten missen.

Inge van der Krabben beschrijft in Van het hart in romanvorm geloofwaardig het rouwproces van Mies en zijdelings die van de andere deelnemers van het groepje. Als personage is Mies levensecht beschreven. Niets menselijk is haar vreemd: ze is af en toe echt vervelend en jaloers, maar ook fragiel en kwetsbaar in haar verdriet. Ik vond het vermakelijk hoe ze bij de kennismaking met de rouwgroep iedereen direct een etiketje opplakt. Hugo ‘de huiler’, ‘Vleermuis’ Constance, ‘Panda’ Kat en ‘Stille’ Kees met zijn echtgenote Ina. Deze kwalificaties verdwijnen als ze de groep beter leert kennen en ze erachter komt dat praten over je verlies daadwerkelijk helpt en helend werkt. Alleen met de flirtende weduwe Constance blijft ze moeite houden, maar dat heeft vooral een andere oorzaak.

Als je zelf iemand door de dood hebt verloren weet je dat rouw neerkomt op het verdriet een plaats in je hart te geven, te accepteren dat iemand er niet meer is en dat je daar niets meer aan kunt veranderen. Schuld in welke vorm dan ook werkt belemmerend in het helingsproces. Dat is waar elk groepslid in meer of mindere mate mee te kampen heeft. Bij Mies is dat het meest uitgewerkt. Ze voelt zich schuldig aan de dood van JP. Door haar mijmeringen, waarin ze terugkijkt op haar leven, begin je te begrijpen waar deze schuldgevoelens vandaan komen en waarom haar rouwproces zo moeilijk verloopt. Ze heeft altijd zichzelf weggecijferd voor degenen van wie ze hield, zowel in haar jeugd als in haar huwelijk, zonder ooit zichzelf voorop te zetten en aandacht te vragen voor wat zij belangrijk vond. Door de dood van haar man, hoe verdrietig ook, heeft ze deze mogelijkheid nu wel. Misschien dat juist deze dubbele gevoelens - aan de ene kant het gemis maar aan de andere kant ook de vrijheid om haar eigen leven te leiden - zorgen voor het schuldgevoel dat ze ervaart. Ze heeft de rouwgroep nodig om zich dat te realiseren en dat het oké is om verder te gaan met haar leven. Dat ze vrij is om haar eigen vrienden te kiezen zonder oogmerk van sociaal aanzien.

In een toegankelijke schrijfstijl kaart Van der Krabben geloofwaardig de stappen in een rouwproces aan. Het zijn niet alleen maar verdrietige emoties, want het boek bevat ook voldoende humor, hoop en bovenal liefde. Een erg mooi boek waarin je het iedereen gunt om het verdriet een plaats te geven om weer verder te kunnen met hun leven. Je zult iemand van wie je zoveel houdt nooit vergeten, en wat dat betreft spreek ik uit ervaring, maar de rouwverwerking zorgt ervoor dat je aan hem of haar vooral vol liefde kunt terugdenken zonder dat de pijn van het gemis overheerst. Een gegeven dat Inge van der Krabben goed en geloofwaardig heeft uitgewerkt. Van mij krijgt Van het hart daarom 4***.