Schept verwachtingen

Tash Aw (1971) groeide op in Kuala Lumpur, studeerde in Groot-Brittannië en woont tegenwoordig in Parijs. Het Zuiden - uit het Engels vertaald door Paul van der Lecq - is zijn vijfde roman.
Het boek verscheen in 2025 als het eerste deel van een vierluik, waarvan volgende delen nog in ontwikkeling zijn.

Het Zuiden speelt zich af in Maleisië, in de jaren negentig van de twintigste eeuw, tegen de achtergrond van de economische crisis in Azië. Spaargeld verdampt en velen dreigen hun baannte verliezen. Een situatie die in het boek terzijde wordt aangestipt.
De van oorsprong Chinese familie Lim uit Kuala Lumpur maakt zich op om de zomervakantie door te brengen op de familieboerderij in het zuiden. De vader van Jack Lim is onlangs overleden en heeft deze boerderij bij testament aan zijn schoondochter Sui toevertrouwd.
De kinderen Lim, Lina (20), Yin (18) en Jay (16), stappen met gemengde gevoelens in de oude auto.
Eenmaal op de boerderij gaan de gezinsleden ieder hun eigen weg, vervuld van eigen gedachten, herinneringen, dromen en desillusies. Jay wordt door zijn vader aangespoord een handje toe te steken bij het werk op het land. Hier leert hij de zoon van de opzichter kennen, Chuan, met wie hij zijn eerste liefdesrelatie beleeft. Sui, zelf opgegroeid op een boerderij van Chinese migranten, lijkt haar draai te vinden op de boerderij en realiseert zich wat er van haar dromen terecht is gekomen.
De boerderij blijkt in een staat van verval. Bomen zijn niet meer vruchtdragend, de oogst van het land is schraal en alle inspanningen van de opzichter om het tij te keren zijn vruchteloos gebleken. Verkoop lijkt de enige optie.

Het Zuiden is een aaneenschakeling van kleine dagelijkse gebeurtenissen, afgewisseld met fragmentarische terugblikken en herinneringen. Jay vormt het middelpunt. Zijn ervaringen worden merendeels verteld vanuit de ik-persoon, soms ziet een oudere Jay hierop terug. Een enkele keer wordt het perspectief verplaatst naar Sui of naar de opzichter, Fong.
Afgezien van de vrijgevochten Lina, die haar eigen plan trekt én uitvoert zonder zich iets aan anderen gelegen te laten liggen, lijken de personages door besluiteloosheid of angst voor het onbekende hun eigen desillusies te organiseren.

Het Zuiden valt niet op door bijzonder mooi of bloemrijk taalgebruik. Niettemin weet Aw zonder al te veel woorden de sfeer precies neer te zetten. De hitte, het dorre droge land of juist een koel meertje zijn voelbaar, net zoals gevoelens als eenzaamheid, hoop en desillusie. Toch blijft er een afstand tussen personages en lezer, waardoor je je niet echt met hen identificeert.
Het Zuiden rondt het verhaal niet af. Hoewel er geen sprake is van een cliffhanger, fungeert het boek als uitgebreide proloog en blijft de lezer achter met vragen die aanmoedigen het volgende deel van het vierluik te lezen. Verwachtingsvol, maar ook een tikje onvoldaan.