De melancholie van herinnering

In ‘Als alles is gezegd’ is Maurice aan het woord. Een eenzame man van 84. Hij zit aan de bar van het lokale hotel in een stadje onder de rook van Dublin. Iedereen die hem lief is, heeft hij verloren. Zijn vrouw is een paar jaar geleden overleden en zijn enige zoon woont ver weg in New York.
Maurice zit aan de bar en haalt daar herinneringen op, aan zijn leven en aan zijn jeugd. Hij bestelt in de loop van de avond vijf drankjes en brengt vijf dronken uit, op de vijf mensen die hem het meest lief zijn en zijn geweest. Hij vertelt zijn herinneringen aan Kevin, die er uiteraard niet is, maar in gedachten zit Kevin naast hem aan de bar. ‘Ik ben hier om na te denken, over alles wat ik geweest ben en alles wat ik nooit meer zal worden.’

Het leven in Ierland halverwege de vorige eeuw was hard. Ook, misschien wel vooral, voor kleine kinderen zoals Maurice in die tijd. Het lukte niet op school en Maurice heeft van jongs af gaan hard moeten werken. En met dat harde werken heeft hij wel een behoorlijk fortuin vergaard.

Je merkt aan alles dat Maurice spijt heeft van hoe hij bepaalde dingen heeft gedaan, dat hij dingen niet heeft gedaan. Maar als je goed leest, voel je zijn goede bedoelingen, snap je waarom hij zo handelde en soms niet anders kon. Op de oppervlakte lijkt Maurice een wat botte en afstandelijke man, maar hij is een man die lief heeft en heeft lief gehad, die ontzettend verliefd was op zijn Sadie en heel zorgzaam was voor zijn schoonzus Noreen. Hij is al jong zijn broer verloren en dat heeft hem getekend. Anne Griffith weet deze contrasten mooi te beschrijven met veel gevoel voor verhoudingen en emoties.

Maurice heeft een plan. Al vanaf het eerste hoofdstuk voel je dat aankomen. ‘Het viel niet mee mijn plannen voor je verborgen te houden nu je zo vaak naar huis kwam.’ In dit boek is dat niet erg. Het gaat in ‘Als alles is gezegd’ niet om hoe het afloopt, maar om het verhaal dat verteld moet worden.

‘Als alles is gezegd’ is een boek over liefde en verlies. ‘Niemand, echt niemand weet wat verlies is, tot je iemand kwijtraakt van wie je houdt.’ Maurice heeft veel verliezen geleden, dat raakt je als lezer, dat stemt melancholiek. Anne Griffith heeft een mooi en meeslepend boek geschreven, het maakt je weemoedig en bij sommige passages springen de tranen in je ogen.

Ik kreeg van HarperCollins een vooruitleesexemplaar van ‘Als alles is gezegd’ om er een review over te schrijven. Dit heeft geen invloed gehad op mijn eerlijke mening.