Boeiende en meeslepende historische roman

In Storm boven de velden zijn de hoofdrollen weggelegd voor Irene en Franz. Het boek speelt zich af vlak voor en tijdens de Frans-Duitse Oorlog in 1870-1871. Irene is direct na haar geboorte afgestaan door haar moeder. Ze wordt maar niet geadopteerd en groeit op in een weeshuis bij de nonnen. In 1866 neemt de rijke wijnhandelaar Wilhelm Gerban haar aan als derde dienstmeisje. Gerban is getrouwd met een Franse vrouw. In hun zoon Franz komen beide nationaliteiten bij elkaar en dat leidt er meermalen toe dat Franz zich verscheurd voelt in zijn voorkeuren en voor onmogelijke keuzes staat. Franz heeft een jonger zusje Mathilde, die vooral naar haar vader trekt. Zij zet met veel plezier de zaken naar haar hand en deinst er niet voor terug om op kwaadwillende wijze te intrigeren, waarbij ze haar eigen moeder en broer verraadt.

Als Franz en Irene elkaar een jaar of vier later leren kennen, zijn ze vrijwel direct smoorverliefd op elkaar. Het is een liefde die niet mag, gezien de klassenverschillen uit die tijd. Als rijke en gegoede burger mag je best toenadering zoeken tot het personeel voor een zogenaamd pleziertje, maar dat is dan niet bedoeld om uit te groeien tot een serieuze relatie. En dat is precies van Franz en Irene wel willen. Voordat het zover komt dat anderen zich echt met de situatie gaan bemoeien, breekt in de zomer van 1870 de Frans-Duitse Oorlog uit. Franz wil bijdragen aan de oorlog, en zijn sympathieën liggen anders dan die van zijn Duitse vader. Dit zet de verhoudingen binnen het gezin verder op scherp. Vanaf dat moment scheiden ook de wegen van Irene en Franz zich en volg je als lezer afwisselend wat zij meemaken.

Schrijfster Marie Lacrosse weet op een goede en aansprekende manier het grote thema van de oorlog op microniveau te vertellen. Het onderscheid tussen goed en slecht is niet altijd even duidelijk en Franz is de personificatie van dit dilemma met zijn Franse moeder en zijn Duitse vader. Via Franz vertelt Lacrosse over de gebeurtenissen op het slagveld, waarbij ze zich heeft gebaseerd op verslagen van ooggetuigen. Dit maakt dat de situaties die ze beschrijft waarheidsgetrouw zijn. En het laat maar weer eens zien hoe gruwelijk en hoe zinloos oorlog is en hoe opeens een nietsontziende haat kan ontstaan die alleen maar dood en verderf zaait. In korte tijd zijn heel veel mensen (ernstig) gewond geraakt of overleden. Het verhaal geeft inzicht in de verschillen tussen het Duitse en het Franse leger, maar ook in hoe verschillend tegen de Beiers (een deel van het boek speelt zich in Beieren af) en tegen de Pruisen werd aangekeken. Die laatsten werden echt wel als de elite beschouwd.

Naast de oorlog, die verreweg het grootste deel van het boek aanwezig is, besteedt de auteur ook veel aandacht aan de rang- en standsverschillen tussen de verschillende personages. Rijke kooplieden hadden veel personeel, iets wat je ook tegenkomt in bijvoorbeeld de 'Weesmeisje'-serie van Anne Jacobs. De verschillen tussen arm en rijk waren groot, de omstandigheden waaronder de mensen – die op het land werkten – leefden waren schrijnend en het voorzieningenniveau was in geen enkel opzicht te vergelijken met wat wij gewend zijn. Ook waren de rollen van mannen en vrouwen in die tijd heel anders. Met de ogen van nu kijk je er misschien met verbazing naar, maar tijdens het lezen verdwijn je al snel in de tijd waarin het boek zich afspeelt en ga je erin mee.

Storm boven de velden is een historische roman en het eerste deel van de 'Wijngaard'-trilogie. Het is uit het Duits vertaald door Marijke Gheeraert en Hans E. van Riemsdijk. Het boek heeft met zo’n vijfhonderd bladzijden een behoorlijke omvang maar terwijl je leest, merk je dat eigenlijk niet. Het verhaal leest prettig en de hoofdstukken eindigen over het algemeen met kleine cliffhangers die maken dat het moeilijk is te stoppen. Toch eindigt het boek op een gegeven moment en dat einde is zo dat je hoopt dat het volgende deel snel is vertaald.