Indrukwekkend, de waanzin van het slagveld

Mijn dochter (2 gymnasium) moest afgelopen schooljaar tijdens de laatste periode voor Nederlands een boek van een Nederlandse auteur lezen over de oorlog. Het hoefde niet per se over de Tweede Wereldoorlog te gaan.
Ze koos voor 'De sprong op Normandië', een vrij nieuw en daarmee nog relatief onbekend boek (ze houdt niet zo van gebaande paadjes). Een van de redenen om dit boek te kiezen, is dat wij al jaren op vakantie gaan naar Normandië en ook invasiestranden bezocht hebben. Ze was behoorlijk onder de indruk van het boek en drong er bij op aan dat ik het ook zou gaan lezen.
Ik kan me helemaal vinden in haar positieve reactie, ik vond het een indrukwekkend boek en raad zowel jongeren als volwassenen aan dit boek te lezen.

Hoofdpersoon van 'De sprong op Normandië' is Dave, een Amerikaanse jongen die woont in Californië. Het boek begint in 1941 op de dag van de Japanse aanval op Pearl Harbour. Dave is dan 16 en verontwaardigd over wat er gebeurd is. Hij wil later in het leger om te vechten voor zijn land en voor vrijheid.
De auteur was volgens mij aan het begin van het boek nog wat aan het worstelen met de leeftijd van de hoofdpersoon. Die eerste hoofdstukken vind ik Dave dan weer nogal kinderlijk overkomen en dan weer (heel) erg volwassen. Dat hoort natuurlijk ook bij de puberteit, waarin kinderen alle kanten opschieten, maar het voelde niet helemaal goed.

Op 16-jarige leeftijd mag je nog niet het leger in, maar wel als je 18 bent. In 1943, als Dave en zijn beste vriend Joey zich aanmelden, is de oorlog in Europa nog in volle gang. De jongens krijgen een zware training en besluiten zich aan te melden bij de Airborne-divisie, de parachutisten. Dave en Joey worden ingezet tijdens D-Day, de landing op Juno Beach in Normandië.
Het is soms goed je te realiseren hoe jong die jongens waren die de oorlog ingejaagd werden. Ongetwijfeld velen vol idealen en hogere doelen, maar als je op een strand moet landen waar je onder vuur genomen wordt en je je ene kameraad na de andere overhoop geschoten ziet worden, kan ik me voorstellen dat je daar niet veel meer aan hebt.

'De sprong op Normandië' confronteerde me weer eens met onze moderne communicatiemiddelen en hoeveel er in de afgelopen 70 jaar is veranderd. In 1944 had je nog geen mobiele telefoons en internet. De middelen toen waren zoveel beperkter. De opleiding was zwaar, maar kort. Die jongens werden op pad gestuurd met parachutes met gaten er in, met witte parachutes die je op mijlen afstand kunt zien …
En wat ik me eigenlijk ook nooit gerealiseerd had, na een aantal weken vechten en overleven in Normandië, mogen de jongens terug naar Engeland om bij te komen en opnieuw in training te gaan voor de volgende missie.

'De sprong op Normandië' houdt echter niet op als Dave weer terug is in Engeland. Hij gaat opnieuw in training en wordt daarna gedropt in Nederland. De gebeurtenissen vanaf de terugkeer in Engeland zijn echter veel beknopter beschreven dan alles daarvoor. Het omvat maar enkele hoofdstukken.
Wat mij betreft had dit deel niet in het boek hoeven staan. Voor mij voegt het niets toe en doet het eerder afbreuk aan de kracht van het verhaal in Normandië.

Mijn laatste puntje van kritiek betreft de omslag. Het zijn landende parachutisten, helemaal prima natuurlijk, dat zijn Dave en Joey ook. Maar waar landen ze? Het dorp dat je ziet en de kerk associeer ik persoonlijk meer met een Nederlands dorp dan met een Normandisch dorp. Ik had zelf denk ik een wat andere keuze gemaakt ;-)

Uit het boek blijkt goed de waanzin van de oorlog en de schier onmogelijke opdracht om de Atlantikwal te breken en vanuit Normandië bij te dragen aan de bevrijding van Europa. Wat overigens uiteindelijk wel succesvol was.

'De sprong op Normandië' eindigt tijdens een bezoek van Dave en zijn kleinzoon aan de Amerikaanse begraafplaats bij Omaha Beach. Een krachtig en gevoelig einde van het boek. Herkenbaar ook, de kinderen die beneden op het strand spelen, wat je boven bij de graven hoort. Beneden op het strand op een zonnige en warme dag realiseer je je niet wat zich hier heeft afgespeeld en dat de slachtoffers vlakbij hun laatste rustplaats hebben gevonden. Tot je er bewust bij stil staat …