Meer dan 5,3 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×
Lezersrecensie

Vaderland?

Jan Keuken 05 juni 2021
Toen ik een aantal jaren geleden met mijn inmiddels vrouw en 2 familieleden de slingerende passen bereed onderweg naar Vipiteno had ik niet kunnen weten dat ik er ook nog eens een Drieluik over zou lezen.
Vanuit Oostenrijk waren we onderweg naar Noord-Italië, onder het mom van; als we er toch in de buurt zijn, gaan we ook even in Italië kijken. In ons fotoalbum hebben we een foto die ook in het boek had kunnen staan.

Met z’n tweeën staan we boven op een klif, de wolken hangen in het dal, de sfeer is kil met de toch de vriendelijke verwachting van een mooie augustusdag zonder wolken. Wij stappen in een auto en rijden door, wellicht zetten we de verwarming iets hoger.

De hoofdpersoon in het boek, Jole, kan hier alleen maar van dromen. De auto dan, bedoel ik. Aan de andere kant, de echt ruwe, dromerige ongerepte natuur is hier helaas ook niet meer te vinden.

Oer-natuur, dat is wat de schrijver van ‘Het Laatste Vaderland’ hier neerpent. Je proeft op de achtergrond de omwentelingen die onontkoombaar in Europa plaatsvonden. De Treinverbinding die in het dal wordt aangelegd is hier een mooi voorbeeld van.

Ook de ruwe realiteit van het bestaan wordt pijnlijk duidelijk. De schrijver neemt ons gelijk mee in het harde, armoedige bestaan van een Italiaanse familie. Dat grenzen en nationaliteiten ook maar van boven opgelegde werkelijkheden zijn, wordt pijnlijk duidelijk.
Of je nu door een Oostenrijkse of Italiaanse overheid onderdrukt wordt, de onrechtvaardigheid veranderd er niet door. De familie de Boer, want hier gaat het boek over, leeft ouderwets in een voor ons ouderwetse tijd.

Het lijkt romantisch om te wonen op een plek midden in de natuur met prachtig uitzicht, maar dat blijkt relatief. Mooi om te zien hoe de auteur de natuur als een bijna levend wezen, wat de onderdelen van de natuur ook zijn natuurlijk, beschrijft.

Zoals gezegd, de familie de Boer leeft hun leven onder erbarmelijke omstandigheden. Vlak voor de eeuwwisseling naar de 20e eeuw, met alle problemen die deze eeuw met zich mee zal brengen, hebben ze genoeg aan hun eigen problemen.

Jole, de vijftienjarige dochter van een tabaksboer in de hooggelegen, bergachtige grensstreek tussen Italië en Oostenrijk, gaat voor het eerst mee met haar vader om tabak de grens over te smokkelen. Zonder de extra inkomsten zal het gezin verhongeren. Jole beseft hoe gevaarlijk de tocht zal zijn, met grenswachters, wilde dieren, hoge bergpassen en woeste weersomstandigheden, maar ze is ook razend trots dat haar vader haar meevraagt. Als haar vader op een gegeven moment van een smokkeltocht niet terugkeert, gaat Jole in haar eentje naar hem op zoek. Een paar jaar later zal ze het heft – en haar vaders geweer – opnieuw in handen moeten nemen om het voortbestaan van haar familie veilig te stellen. Dit is de flaptekst achter op het boek, mocht u de tekst bekend voorkomen.

De doorzettingskracht van Jole, de oudste dochter, wordt schitterend beschreven. Jole voelt en neemt de verantwoordelijkheid als oudste dochter. Tegenwoordig heb je als oudste kind alleen maar de meeste verjaardagen meegemaakt. Dat is het ook wel zo’n beetje.

De decorbeschrijvingen alleen al, over het grensgebied van tussen Italië en Oostenrijk, zijn de moeite waard om het boek te lezen. Je proeft de liefde van de auteur voor deze regio.
De hoofdpersonen van de familie de Boer, de rechtvaardig gevonden wraak, de spijt na deze wraak, alles wordt prachtig en met gevoel omschreven. Iedereen kan zich wel met 1 van de hoofdpersonen identificeren. Al is dat niet altijd positief.

Gelukkig bevat het boek 3 afzonderlijke delen, die echter in een moeite doorlezen.
De eerste 2 boeken in het drieluik lopen naadloos in elkaar over, in het derde is er opeens een decorwisseling. Dit voelt in het begin wat vreemd aan, omdat je inmiddels helemaal thuis bent onder de Italiaanse zon.
Maar ook hier omschrijft het boek de klemmende geschiedenis van een gezin dat steeds kleiner wordt en probeert te overleven. De dagelijkse problemen die wij tegenwoordig hebben, stellen niets of nauwelijks iets voor als ze vergeleken worden met de landverhuizers uit Italië.

Van het dagelijkse leven in de tabaksteelt tot de ingewikkelde reis vanuit Italië naar de nieuwe wereld, de auteur weet telkens de juiste sfeer en setting te beschrijven.
De vraag blijft natuurlijk hangen, welk land is eigenlijk het laatste vaderland? Weten we dat eigenlijk zelf wel?

Ik ga binnenkort vast wel weer een keer richting Oostenrijk of Italië, met de auto, dat wel.
1

Reageer op deze recensie

Meer recensies van Jan Keuken