Polderen met grote gevolgen?

In Eens ging de zee hier tekeer wordt de geschiedenis van de drooglegging van de Zuiderzee verteld, en dan met name aandacht voor de persoonlijke gevolgen van de Zuiderzee families die leefden op en van het huidige IJsselmeer: Cees Hopman uit Spakenburg, Jurie van den Berg uit Urk, Cees van Eekelen uit Den Oever en Kees Kwakman uit Volendam. Met hun levensverhaal wordt er teruggegaan in de geschiedenis van de voormalige Zuiderzee. De schrijver gebruikt deze 4 familieverhalen als kapstok, om zo redelijk abstracte geschiedenis concreet te maken. Deze drooglegging heeft overigens niet te maken met de drooglegging rond de eeuwwisseling in de Verenigde Staten.

Het boek bevat een goed omschreven en interessant stuk geschiedenis van ons land. We staan wereldwijd bekend om onze strijd met het water, maar zeker in die tijd was het een waar huzarenstukje. Het interessante aan de periode voor de polder is dat een mislukte poging om juist op politiek niveau te polderen zorgde voor een economische neergang van de visserij Dit zorgde er vervolgens weer voor dat de economische schade door de inpoldering op papier redelijk binnen de perken zou blijven.

Waar de auteur terecht goed de nadruk oplegt is het feit dat de inpoldering op lokaal niveau een wereldschokkende gebeurtenis was. Het gemiddelde wereldbeeld van de inwoner van dorpen rond de Zuiderzee was immers alleen maar de Zee zelf. Iemand die nu in Scheveningen woont, weet een behoorlijke strook water tussen hem en het Verenigd Koninkrijk. Stel dat het Kanaal ingepolderd zou worden en de pier van Scheveningen werd een brug, dan staan we ook vreemd te kijken. Om maar een volkomen misplaatste vergelijking te maken.

Zeer interessant om te zien dat de drooglegging tot op de dag van vandaag gevolgen heeft. Families zijn verhuisd, van baan gewisseld, zelfs van Zee als het om vissen gaat. Deze gevolgen hebben generaties lang doorgewerkt. Ook in positieve zin, want er ontstond nieuw land. Dit werd op een uiterst effectieve manier gekoloniseerd en gecultiveerd. Ook leverde de drooglegging veel werk op voor grondwerkers.

De grootvader van mijn vrouw bijvoorbeeld, komt uit Grafhorst. Vroeger was dit het achterland van Kampereiland. Het Wapen van Grafhorst bevat nog steeds een vis. Maar in zijn jonge jaren was er al weinig meer om op te vissen. Grondwerk in de nieuwe polder was er echter te over. Inmiddels is hij allang met pensioen, maar nog altijd lid van het Zwarte Korps.

Het is prachtig hoe de schrijver een grote geschiedenis concreet en persoonlijk maakt aan de hand van 4 familiegeschiedenissen. Een eerbetoon aan de Vissers, maar ook van de mensen die zelf de vorming van nieuw land mogelijk maakten. Actueel overigens, nu D66 een voorstel doet om ook het laatste stukje Flevoland vol te bouwen. Mocht dat doorgaan, is dat ook dankzij Lely en iedereen die zoveel negatief als positief is geraakt door de drooglegging.

Goed onderbouwd boek, vooral leerzaam. Leest soms iets minder makkelijk weg bij de wisselingen tussen de diverse families. Verder niets dan lof, goed om te weten hoe groot soms de persoonlijke offers waren voor het landsbelang.