Ieder meisje heeft haar wonderland nodig

Eva woont sinds kort zelfstandig. Dat is bijzonder, want ze is anders dan anderen. Dat is voor haarzelf moeilijk te begrijpen, maar het lukt wel nadat ze haar ‘label’ heeft gekregen. Met steun van Ben en Sara heeft ze grip op haar leven. Het gaat immers prima als alles zich aan de regels houdt. Dat leven raakt dan ook danig in de war als die steun lijkt weg te vallen. Haar grip op de werkelijkheid is weg en Eva belandt in een wonderlijke droomwereld. Dat doet denken aan de uitspraak van haar overleden oma, de enige die haar echt begreep en waar ze zich veilig bij voelde:

“Ieder meisje heeft haar wonderland nodig.”

De tocht door wonderland brengt haar in contact met allerlei wonderlijke dieren en figuren. Zou het lukken om op deze manier bij de herinneringen te komen die in de Oude Archieven ontoegankelijk zijn opgeslagen? Een spannende zoektocht brengt inzicht en resultaat.

Jessica Daniëls is een Vlaamse schrijfster. Eva, wanneer de wereld zich niet aan de regels houdt is haar debuut, dat ze schreef nadat ze stage had gelopen bij organisaties voor mensen met autisme.

Eva, wanneer de wereld zich niet aan de regels houdt is vooral geschreven vanuit het perspectief van een autistisch meisje. In het hele boek wordt het woord autisme overigens nergens gebruikt, maar vanaf de eerste pagina is duidelijk waar het ‘label’ dat Eva heeft gekregen over gaat. De behoefte aan gedetailleerde regels, structuur, getallen en de onverbiddelijke voorwaarde dat die nauwgezet worden gevolgd, maken inzichtelijk hoe zwaar het leven met autisme kan zijn. Dat geldt zowel voor de autistische persoon zelf als voor de naaste omgeving.

Heel mooi is beschreven hoe communicatie uitpakt als alle woorden letterlijk genomen worden en beeldspraak en ironie volledig aan je voorbij gaan. Ogenschijnlijk normale uitspraken en situaties worden heel anders begrepen en zorgen voor ontregelingen. Om het leven leefbaar te houden is het noodzakelijk dat herinneringen die een goed en veilig gevoel geven, beschikbaar blijven of weer toegankelijk worden. De droomtocht, die sterk doet denken aan Alice in Wonderland, is dan ook noodzaak. In de epiloog komt het perspectief van vriend Ben en andere naasten aan bod en vallen stukjes (nog) beter op zijn plaats.

Eva, wanneer de wereld zich niet aan de regels houdt is prachtig en ontroerend geschreven. Je wordt uitgedaagd om moeite te doen te begrijpen waar alle droomfiguren voor staan. Maar dat maakt vooral duidelijk wat de last is voor mensen met autisme om de ‘gewone’ wereld te begrijpen en wat nodig is om zich daarin staande te houden.