Chapeau, mevrouw Collins!

“Het verraad van Montverre” is een compleet ander boek dan “de boekbinder”. Het is groots, het is veelomvattend, het is complex, het is poëtisch, het is aards, het is gelaagd, het is gewaagd (want zeker geen allemansvriendje). Het is moeilijk in woorden te vatten: het zou lijken op een poging een droom die je had in woorden te vertellen en er alsnog in tekort te schieten. Het is veeleer een verhaal dat gevoeld moet worden.

Bridget Collins heeft zich voor het verhaal mede laten inspireren door “het Kralenspel” van Hermann Hesse. In Montverre gaat het om het grand jeu. Wat het grand jeu is, laat zich niet zo eenvoudig definiëren. Al lezende krijgt het evenwel toch enige vorm. Het doel is uiteindelijk een soort van goddelijke schoonheid te ervaren, die het gevolg is van een samensmelting van muziek, gebaren, wiskunde, enz. Zoals je bij een kunstuiting een rechthoek met verf kunt zien, maar op een dieper niveau de emotie en schoonheid die erin is besloten, zo ook het grand jeu.

Lezen van dit boek is als een kaleidoscopische ervaring. Telkens kantelt er weer wat en veranderen de posities tussen de hoofdpersonen. Zo boven, zo beneden, zo winnaar, zo verliezer, steeds weer draaien de rollen om. Wat is het verraad? Wie verraadt wie? Wie is er uiteindelijk winnaar? Of zijn er enkel verliezers?
Verder kun je parallellen trekken naar onze echte (niet fictieve) wereld: op de achtergrond de Oude Man, met zijn partij en de ideeën over vervolging van Christenen, invaliden, communisten. Het doet je ergens aan denken, nietwaar? Toch is dat de achtergrond van het verhaal, een penseelstreek op het doek, maar niet het doek zelf.
Je kunt uiteindelijk tot de conclusie komen dat het hele leven een spel is met de mens als centrale pion in het web van intrige. Soms als zelfbewuste pion, soms ook onwetend. In het beste geval kun je daar met het grand jeu bovenuitstijgen. Maar er zijn zoveel andere conclusies en bevindingen denkbaar. Een boek waarover je lang na kunt blijven denken.