Boeiend verhaal over aimabele grote man

Al op erg jonge leeftijd begon Tanya Commandeur met schrijven, alhoewel ze het toen nog in stripvorm deed. De echt fijne kneepjes van het vak leerde ze toen ze voor diverse bladen schreef, waaronder de schoolkrant en Marie Claire. Haar eerste roman Wallada’s gasten verscheen in 2008 en haar meest recente boek is De reus van Amsterdam, dat in 2023 werd uitgebracht. Dit goed ontvangen werk is gebaseerd op het leven van Albert Kramer, met zijn 2 meter 42 de langste Nederlander ooit gemeten.

Al snel na zijn geboorte wordt duidelijk dat de groei van Albert Kramer grote proporties aanneemt. In de Amsterdamse wijk De Pijp, waar hij woont, wordt hij al snel Lange Appie genoemd. Als hij eenentwintig jaar oud is, wordt hij door een Duitse impresario geronseld om in een show in Berlijn op te treden. Het publiek zal zijn reusachtige lengte geweldig vinden. Hierna komt hij in het circus terecht, waar hij met de kleine Seppetoni de bezoekers vermaakt. Hij wordt tevens verliefd op Mina, de zus van Seppi. Albert vertrekt echter naar Amerika en vraagt zich af of hij zijn grote liefde nog weer terug zal zien.

Het is net alsof het voertuig uit een andere wereld kwam. Zo begint het grotendeels fictieve verhaal van en over Albert Kramer, de langste man van Nederland en uit wiens perspectief de volledige plot wordt verteld. De roman speelt zich dan ook ongeveer een eeuw geleden af en de auto zorgt voor verwondering, want zo heel vaak gebeurde het in die tijd niet – en al helemaal niet in een volkswijk – dat er een automobiel te bewonderen viel. Deze opening geeft meteen al wat prijs van de sfeer waarin alles zich afspeelt. Het zijn de jaren (vlak) na de Eerste Wereldoorlog en de armoede, de latere crisisjaren en de opkomst van enkele destijds moderne snufjes komen erg goed over. De lezer waant zich als het ware zelf in de eerste helft van de twintigste eeuw.

De plot heeft in beginsel een chronologisch verloop, maar zo nu en dan is er een flashback naar eerdere perioden in het leven van Kramer. Vanwege de uitgebreide beschrijvingen daarvan leer je hem vrij goed kennen, kom je erachter hoe de mensen tegen hem aankijken en welke moeilijkheden en problemen zijn pad kruisen, uiteraard veroorzaakt door zijn enorme lengte. Van zijn gestalte maakt hij, hoewel aanvankelijk niet van harte, echter ook handig gebruik. Als rondreizend artiest probeert hij de kost te verdienen en het grootste deel van het verhaal gaat daarom over deze fase van zijn bestaan. Hierin maakt hij het een en ander mee en daarom bevat de roman talloze wendingen, die voor onverwachte, bijzondere en eveneens mooie situaties zorgen.

Commandeur heeft een erg vlotte en levendige schrijfstijl, die bovendien behoorlijk beeldend is. De ambiance van toen wordt goed beschreven en in bepaalde gevallen is het woordgebruik van de auteur afgestemd op de desbetreffende periode. Zo komen in de roman soms woorden voor die tegenwoordig uit den boze zijn, denk hierbij bijvoorbeeld aan dwerg of freak. Dat ze dit doet, is absoluut niet storend, want in deze context past dit wel, waarbij de lezer zich vanzelfsprekend wel in die tijd moet verplaatsen. Omdat ze waargebeurde feiten en werkelijk bestaande personen (in het verleden dan) in het verhaal heeft verwerkt, komt het geheel zeer realistisch over. Nergens bestaat het gevoel dat veel van wat er gebeurt verzonnen is.

In haar nawoord geeft Commandeur nog wat aanvullende informatie over de echte Albert Kramer. Dit is een mooie aanvulling op de roman en heeft daarom wel toegevoegde waarde, je bent er immers nieuwsgierig naar hoe het hem vergaan is. Al met al boeit De reus van Amsterdam van begin tot eind en ga je gaandeweg toch wel wat van de grote man houden.