Mysterieus, spannend, intrigerend en boeiend

Sinds 1992 woonde Carlos Ruiz Zafón (1962-2020) in Los Angeles, maar zijn geboortestad Barcelona is hij nooit vergeten. Zijn herinneringen aan de plaats heeft hij gebruikt bij het schrijven van het vierluik Het Kerkhof der Vergeten Boeken. Met het eerste deel van deze korte reeks (De schaduw van de wind, 2001) brak hij wereldwijd door. Acht jaar later publiceerde hij diens opvolger, Het spel van de engel (2009), dat in werkelijkheid een prequel is en, zo heeft hij zelf gezegd, niet is bedacht en geschreven om de lezer een plezier te doen.

De nog erg jonge David Martín werkt bij een plaatselijke krant en op een dag vraagt de hoofdredacteur hem om een vervolgverhaal te schrijven, wat in feite het begin is van zijn carrière als beroepsauteur. Een aantal jaren later wordt hij benaderd door een mysterieuze uitgever met het verzoek een boek te schrijven dat niemand meer zal vergeten. Hij gaat op dit aanbod in, maar weet dan nog niet dat dit zijn leven volledig doet veranderen. Vervolgens stuit hij tijdens onderzoek op een het religieuze boekje Lux Aeterna, geschreven door een zekere Diego Marlasca, wiens leven parallellen vertoont met zijn eigen bestaan.

Het verhaal wordt volledig vanuit het perspectief van David Martín verteld en bestrijkt – de epiloog uitgezonderd – een periode van ongeveer dertien jaar van zijn nog jonge leven (het begin in 1917), waarin hij zo nu en dan enkele herinneringen naar voren brengt van de periode daarvoor. De gehele vertelling is als het ware één grote terugblik, want aan het eind van de roman blijkt dat hetgeen hij vertelt later door hem als manuscript of boek opgeschreven wordt. Door deze opzet komt de lezer behoorlijk wat over de protagonist te weten en ziet hij hem, maar eigenlijk ook degenen in zijn directe omgeving, als iemand die hij al veel langer kent. Hierdoor leef je in feite met hen mee, maak je deel uit van hun leven.

Ruiz Zafón brengt de sfeer van de eerste decennia van de vorige eeuw prima over en daardoor krijg je een globale indruk van het Barcelona van destijds. Dankzij de beeldende schrijfstijl van de auteur zie je niet alleen de vele scènes voor je, maar waan je je eveneens in de nauwe en duistere straatjes van de Spaanse kustplaats, de boekhandel van Sempere en Zoons en de vele andere benoemde locaties. Al vrij snel in de plot komt Martín in een situatie terecht die nogal mysterieus is. Daar blijft het echter niet bij, want deze geheimzinnigheid loopt als een rode draad door het verhaal heen. Er vinden gebeurtenissen plaats die niet altijd te verklaren zijn en waarbij je je afvraagt of ze zich werkelijk voordoen of ontsproten zijn uit de fantasie van de hoofdpersoon.

Ondanks dat het tempo overwegend aan de lage kant ligt, heb je niet het gevoel dat er geen eind aan komt. Integendeel, want er gebeurt meer dan voldoende. Het aantal plotwendingen is aanzienlijk, er zijn diverse onverwachte ontwikkelingen en regelmatig heerst er een spanning waar menig thriller een voorbeeld aan kan nemen. Door al deze elementen is de lezer van begin tot eind bij de talloze aangelegenheden, die over het algemeen allemaal intrigeren, betrokken. Desondanks bevat de plot een paar minder aansprekende en soms ronduit saaie fragmenten. Sommige uiteenzettingen van Andreas Corelli, de uitgever en antagonist, zijn bij vlagen namelijk onnavolgbaar en enigszins langdradig. Het is jammer dat Het Kerkhof der Vergeten Boeken niet vaker bezocht wordt, maar omdat dit boek dus een prequel is, is dat niet zo verwonderlijk.

Als je het boek uiteindelijk dichtgeslagen hebt, vraag je je wel af of Martín in zijn eigen verhaal geleefd heeft of dat er toch iets anders aan de hand was. Deze gedachte suggereert dat er nog één of meer losse eindjes zijn, maar feitelijk is daar geen sprake van. Want Het spel van de engel is wel degelijk afgerond en eindigt op een bij dit boek passende stijl: mysterieus.