Overtuigend en indrukwekkend debuut

Hoewel Aisha Hassan al geruime tijd in Londen werkt en woont, groeide ze op in de Pakistaanse stad Lahore. Een bezoek aan een steenbakkerij en een krantenartikel over de moord op de zoon van een steenbakker bracht haar op het idee van haar in 2025 verschenen debuut De jongen die de vuurvliegjes volgde, maar het duurde nog lange tijd voordat ze met het schrijven ervan begon. Inmiddels is de op een waargebeurd verhaal gebaseerde roman een wereldwijd succes geworden en stond het op de long- en shortlists van enkele prijzen.

Toen Lalloo nog maar zes jaar was, werd zijn oudere broer vlak voor hun armoedige huisje vermoord. Zijn familie woont en werkt nog steeds in de bhatti om een oude schuld af te betalen. Zelf werkt hij in Lahore als chauffeur voor een rijke familie en om ervoor te zorgen dat zijn familie niet meer in de steenbakkerij hoeft te werken, probeert hij aan geld te komen om de volledige schuld af te lossen. Dit gaat echter minder voorspoedig dan hij had gedacht en daardoor raakt hij in grote problemen.

‘Ze overleven iedere dag op deze afschuwelijke plek.’ Deze zin in het eerste hoofdstuk laat zien dat veel inwoners van Pakistan, een land waarover in de westerse wereld eigenlijk niet zo heel erg veel bekend is, een moeilijk en zwaar bestaan leiden. De lezer krijgt meteen een indruk van de barre omstandigheden waaronder zij moeten leven en ondanks dat het verhaal voornamelijk fictief is, bevat het wel degelijk een kern van waarheid. Het korte nawoord van de auteur en de enige foto die het boek rijk is tonen dit onomwonden aan, maar ook de bijzonder beeldende schrijfstijl van de auteur zorgt ervoor hun situatie op je netvlies gebrand staat.

Omdat het verhaal en derhalve de vele voorvallen en gebeurtenissen volledig worden verteld vanuit het perspectief van Lalloo leer je hem behoorlijk goed kennen. Door middel van diverse terugblikken kom je ruim voldoende over zijn verleden (voor zover je daar natuurlijk over kunt spreken, want hij is immers nog jong) te weten. Hierdoor krijg je niet alleen een volledig beeld van hem, maar ook – zij het in mindere mate – van zijn familie en zijn vrienden Salman en Fatima. Op basis van wat je over hen te weten komt, kun je alleen maar sympathie voor ze opbrengen. Hassan beperkt zich bij hun karakterisering uitsluitend tot de positieve eigenschappen, hoewel Lalloo door wanhoop gedreven nog wel een andere, maar absoluut begrijpelijke kant van zichzelf laat zien.

De auteur geeft de sfeer waarin alles zich afspeelt buitengewoon goed weer. Zoals de smalle straatjes in de stad, het enorme verschil tussen rijk en arm, hoe er op de ‘onderklasse’ wordt neergekeken, het erbarmelijke bestaan in de steenbakkerij, en ga zo maar door. Ook het gevoel dat de verschillende personages hebben, komt prima over en door wat hen overkomt, leef je als lezer volledig met hen mee en hoop je oprecht dat ze een volwaardig en gelukkig leven kunnen hebben. Schrikbarend zijn de beschrijvingen van de – hoewel verboden – werkzaamheden in de bhatti, waar mensen onder mensonterende omstandigheden slavenarbeid moeten verrichten.

Het is overigens niet alleen kommer en kwel, want de roman heeft eveneens mooie, liefdevolle en aandoenlijke momenten. Soms enigszins feelgood-achting, terwijl daar feitelijk geen enkele sprake van is. In een eenvoudige, open en inlevende schrijfstijl vertelt Hassan over de lotgevallen van een jonge man die zowel met voor- als tegenspoed te maken heeft gekregen. Dit doet ze op een overtuigende en indrukwekkende manier, waardoor De jongen die de vuurvliegjes volgde een debuut is om niet snel te vergeten.