Thriller die lezer van begin tot eind bezighoudt

William Lashner is een Amerikaanse auteur die voornamelijk juridische thrillers schrijft en vooral bekend geworden is door zijn serie met advocaat Victor Carl. Bij het creëren van diens personage is heeft hij zich laten inspireren door oude pulpdetectiveverhalen en kwam uiteindelijk uit op een strafpleiter die ervan overtuigd was dat de geldende regels binnen de advocatuur niet voor hem gelden, maar evenmin inbreuk maken op een interne erecode. Verdiende straf (2008), het derde deel van de reeks, is gebaseerd op het waargebeurde feit dat een man zijn vrouw vermoordde om geld van de verzekeringsmaatschappij los te krijgen.

In dit geval wordt Victor Carl door zijn vriend en voormalig studiegenoot Guy Forrest gevraagd diens verdediging op zich te nemen omdat hij ervan beschuldigd wordt zijn minnares, de raadselachtige, maar bloedmooie Hailey Prouix te hebben omgebracht. De bewijzen tegen hem zijn sterk, en eigenlijk is Victor er ook van overtuigd dat hij het gedaan heeft, maar toch doet de advocaat er alles aan om bewijzen te vinden waardoor zijn vriend onschuldig kan worden verklaard. Dit brengt hem in verschillende delen van de VS, komt hij zelf in gevaar en haalt hij een waarheid uit het verleden boven water.

Meteen al in het eerste hoofdstuk worden zowel de lezer als advocaat Victor Carl geconfronteerd met de vondst van de om het leven gebrachte Hailey Prouix. Hierdoor word je in feite onmiddellijk bij het verhaal betrokken, maar blijf je – uiteraard – nog wel in het ongewisse over de toedracht van de moord en of Guy Forrest, de meest voor de hand liggende dader, hiervoor daadwerkelijk verantwoordelijk is. In de rest van de plot doet Carl er alles aan om zijn vriend en cliënt te behoeden voor een lange gevangenisstraf, of in het ergste geval de doodstraf. De manier waarop dit gebeurt, is behoorlijk onorthodox (in zekere zin het handelsmerk van de sluwe advocaat), maar uitermate boeiend. Vooral aan het eind, wanneer hij in de rechtbank zijn kunsten vertoont met enkele kruisverhoren, is hij op enorm op dreef en weet hij op meesterlijke wijze zijn doel te bereiken.

De scènes in de rechtbank hebben echter niet de overhand. Niet erg, want het onderzoek naar de werkelijke toedracht en het samenkomen van gebeurtenissen uit het verleden met die in het heden zijn bijzonder ingenieus. Door de complexiteit daarvan heeft Lashner het zichzelf en de lezer tamelijk moeilijk gemaakt. Toch verliest hij nergens het overzicht en blijven het verband en de structuur van het verhaal van begin tot eind behouden. Vanzelfsprekend gaat dit allemaal gepaard met talloze plotwendingen, alsmede onverwachte, interessante en bij tijd en wijle spannende ontwikkelingen. In feite weet je vooraf nooit waar je aan toe bent en kun je onmogelijk voorspellen hoe sommige omstandigheden zich verder ontwikkelen.

Hoewel dit boek het derde van de serie is, is het uitstekend afzonderlijk van de twee voorgaande te lezen. Er zijn uiteraard enkele terugkerende personages, maar er wordt meer dan voldoende over hen verteld om hen te plaatsen, voorgeschiedenis over hun karakters en dergelijke is niet nodig. Evenmin wordt gerefereerd naar eerdere zaken die Carl behandeld heeft en die voor dit verhaal van belang zouden kunnen zijn. Het is overigens goed te merken dat de auteur juridische kennis en ervaring heeft – hij is een gewezen advocaat – want uit alles valt af te leiden dat hij weet waarover hij het heeft. Dit is zonder meer een pré.

Lashners schrijfstijl is direct en doorspekt met een vleugje humor, eigenlijk zoals Victor Carl ook is. Het rustigere begin gaat geleidelijk aan over naar een hogere versnelling, om in de ontknoping tot een intrigerende climax te komen, waarbij de rechtszaak het hoogtepunt is. Het ongewone einde laat zelfs nog iets aan de verbeelding van de lezer over; hij kan er als het ware een eigen invulling aan geven. Alles bij elkaar is Verdiende straf een prima thriller die je vanaf het eerste tot het laatste moment bezighoudt.