Archer: fascinerende antiheld

Het was de bedoeling van David Baldacci dat Een goede daad, zijn jongste thriller, een kort verhaal moest zijn dat alleen als e-book gepubliceerd zou kunnen worden. Hoe anders is dit gelopen. Want tijdens een tournee voor De lange weg naar genade wilde hij in het hotel waar hij verbleef iets hebben om aan te werken. In ongeveer drie maanden had hij vierhonderd pagina’s geschreven. Het uitgangspunt van dit boek zijn de jaren veertig vanuit een verhalend perspectief, en dan in het bijzonder de jaren na de Tweede Wereldoorlog, waarin het leven zich weer begon te normaliseren. In tegenstelling tot de meeste van zijn boeken speelt Een goede daad zich in 1949 af en introduceert hij Aloysius Archer, een oorlogsveteraan die na een verblijf in de gevangenis zich bij de reclassering in het stadje Poca City moet melden.

Archer is verplicht een baan te zoeken, maar hij heeft ook een waslijst aan verboden en geboden meegekregen. Hieraan zal hij moeten voldoen om niet opnieuw gevangen genomen te worden. Al op de eerste avond na zijn vrijlating belandt hij in een bar en raakt in gesprek met Hank Pittleman, een zakenman die er prat op gaat het stadje groot gemaakt te hebben. Pittleman biedt Archer werk aan, hij moet een openstaande schuld vorderen. Op het eerste gezicht een eenvoudige taak, die op de langere termijn steeds gecompliceerder wordt. Dan wordt er een moord gepleegd en is Archer de hoofdverdachte. Hij is echter onschuldig en bang om opnieuw in de gevangenis te belanden. Daarom doet hij er alles aan de echte moordenaar te vinden.

De introductie van een nieuw personage is altijd een risico, want het is altijd de vraag of het aanslaat bij het lezerspubliek. Ook Baldacci kent deze voor hem eigenlijk onnodige angst. De boeken van de bestsellerauteur verkopen onveranderd goed en het laatste decennium heeft hij diverse succesvolle seriepersonages gecreëerd. Nu is het de beurt aan Archer, een man die, hoewel er overduidelijke verschillen zijn, enigszins doet denken aan Jack Reacher. Eerstgenoemde is echter veel zachtaardiger en een stuk minder gewelddadig, maar ook hun avonturen zijn verre van dezelfde. Het is dan ook niet zo heel erg vreemd dat vooral het begin van Een goede daad draait om een kennismaking met Archer, een aangename overigens, want de man straalt rust uit en komt, zonder saai te worden, sympathiek over.

Voor Poca City geldt dat wat minder, want dit stadje in het zuiden is stoffig en de inwoners lijken het niet zo op vreemdelingen te hebben. Deze sfeer, maar ook die van de late jaren veertig, weet Baldacci goed over te brengen. Ook de relatieve traagheid van het zuiden wordt goed weergegeven en het nogal langzame tempo van het verhaal versterkt dit gevoel zonder meer. Het gevolg hiervan is dat de spanningsboog in Een goede daad voor het grootste deel niet gespannen is. Zo duurt het bijvoorbeeld tot ruim over de helft van het verhaal dat er iets van spanning ontstaat en pas dan vertoont het boek de eerste kenmerken van een thriller. En pas in de ontknoping, wanneer het tot een rechtszaak gekomen is, herkent de lezer de ware David Baldacci en toont hij aan dat hij het schrijven van spannende en overwegend boeiende thrillers niet verleerd is.

Met Een goede daad laat de auteur vooral zien dat hij een begenadigd verhalenverteller is. Want ondanks de minieme spanning is het beslist een onderhoudend boek. Het heeft een aantal interessante personages, de verhaallijn klopt van begin tot eind en er zijn zelfs een paar onverwachte ontwikkelingen. Wat het boek echter tegen heeft, is dat het meer roman dan thriller is. Maar hoe je het ook wendt of keert, Archer is een fascinerende antiheld die in toekomstige boeken nog wel meer van zich zal laten horen.